In de uitzending van zondag 19 november was het samenspel te zien tussen de flamenco-pianist Dorantes en het Turkse Taksim Trio. Deze samenwerking begon op de Flamenco Biënnale van Sevilla en kreeg gestalte onder de noemer Mediterranean Gypsies. De gemeenschappelijke Roma-wortels hebben de muzikanten bij elkaar gebracht. De mannen van het Taksim Trio zijn echter geen zigeuners, ze zijn wel muzikaal geschoold in de Roma-cultuur. David Peña Dorantes heeft een directe bloedlijn met gitanos uit Lebrija (Andalusië), maar als pianist voegt Dorantes nieuwe dimensies toe aan de flamenco. Het is een natuurlijk proces. Kijk maar als je teruggaat naar de oorsprong van de zigeuners. Vanuit Rajasthan hebben deze nomaden, die vaak verdreven werden, zich onder meer in Egypte, Turkije, Roemenië, Hongarije, Frankrijk en Spanje gevestigd. De muziek past zich altijd aan aan de tijd en aan de geografische ligging. Wie dat prachtig in beeld heeft gebracht is de Algerijnse Tony Gatlif. In de film Latcho Drom uit 1993 volgt hij de routes en vertelt hij het verhaal alleen in muziek, zonder dialoog.
Hier kun je de film integraal zien.
Op deze pagina een mooi lijstje van verschillende Roma-uitingen in Vrije Geluiden.
Mediterranean Gypsies
...en de zigeuners die in Vrije Geluiden zijn geweest
Het eerste wat opvalt aan Diego 'el Cigala' zijn zijn handen met grote gouden ringen en armbanden. De zigeunerzanger uit de Madrileense wijk Lavapiés wordt vanwege zijn crooners-stem ook wel de `Sinatra van de Flamenco' genoemd. El Cigala is een groot vertolker van het klassieke, diepe flamencolied -de cante jondo- en weet tegelijkertijd geheel eigen muzikale werelden te smeden.
Voor The Rosenberg Trio, meer dan 25 jaar in de running, is Django Reinhardt die in 1930 in Parijs is begonnen met deze razend virtuoze manouche jazz natuurlijk hun grote voorbeeld. Samen met twee familieleden uit de jongere generatie hebben ze in 2016 de cd La Familia opgenomen. De twee solisten (oud en jong) ontlopen elkaar niet en 'battelen' met hoorbaar plezier.
Sam Lee is natuurlijk geen zigeuner, maar een hedendaagse folkzanger. Voor zijn collectie is hij door Engeland, Schotland en Ierland getrokken om liederen van Engelse zigeuners op te nemen. In het fragment hierboven spelen Sam Lee & Friends 'Over Yonders Hill' een eigen interpretatie van een traditioneel Brits zigeunerlied.
Ook voor de Basily Family is Django Reinhardt hun grote voorbeeld. De hele familie, jong en oud, hebben de swingende en rappe gitaarstijl helemaal in de vingers. Ze komen uit de Hot Club de France traditie en hebben zich verder ontwikkeld met invloeden uit de flamenco.
Macedonische brassband Kocani Orkestar gaan decennia mee en speelt zigeunerliederen uit de hele Balkan, op Turkse en Bulgaarse ritmes en kun je zelfs latin er in herkennen.
Flamencozanger Rafael de Utrera zingt een tekst van Spaanse dichter en musicus Federico García Lorca. Hij wordt begeleid door Hans Vroomans op piano en Udo Demandt op percussie.