Langzaam komen de Mevlevi derwisjen op, gehuld in zwarte capes en op het hoofd een hoge beige hoed. De capes staan symbool voor het graf en de hoed voor de grafsteen. De gebedsleider zingt tot Allah. De ney (fluit) neemt het even later over en als de kemenche (knieviool), kanun (citer), ud en percussie invallen, lopen de derwisjen met trage passen over het podium. Na een half uur komen er steeds meer derwisjen het toneel op. Dan barst het los. Er wordt gezongen, de zwarte capes gaan af en na een rituele zegening beginnen ze met hun herkenbare witte jurken vlot te draaien. Met het hoofd schuin en de armen hoog. De rechter handpalm wijst naar boven om de zegen van Allah te ontvangen en de linkerhandpalm wijst naar beneden om de zegening door te geven aan de aarde. Het rokgedeelte van hun gewaad verandert in een wijde sierlijk draaiende tol. Wij gewone stervelingen zouden na de eerste paar rondjes al behoorlijk duizelig worden, maar dit zijn ingewijde dansers die een spirituele trance zullen bereiken.
Konya Turkish Sufi Music Ensemble
met zijn dansende derwisjen
Vanavond 7 januari is dit sufi-gezelschap live te zien in het ZIMIHC theater Stefanus in Utrecht-Overvecht Utrecht in samenwerking met Rasa. Ze gaan, net zoals in de video, een Sema uitvoeren. Sema is een ceremonie en betekent letterlijk ‘horen’. Ze is sinds 2005 immaterieel UNESCO werelderfgoed.
Dit is dus typisch een Turkse sufi-ritueel, maar er zijn talloze vormen in verschillende gemeenschappen en landen. Een tijdje terug heeft oud-diplomaat en –ambassadeur Niek Biegman ons daarover verteld.