De Finse componist Sebastian Hilli (1990) zoekt altijd nieuwe mogelijkheden om zichzelf en de musici die zijn werk uitvoeren, uit te dagen. Om het gewenste effect te bereiken is optimale controle en extreem precieze notatie nodig, vindt Sebastian. Dus ook in het tweede van de serie 'Paraphrases', dat John Coltrane's Giant Steps als uitgangspunt heeft, is de sfeer en het karakter weliswaar ontleend aan de vrije improvisatie uit de free jazz, maar blijft de partituur tot in de kleinste details de strenge leidraad. In het eerste van die serie composities was het de muziek van Sibelius, en in het derde deel wordt Gesualdo uitgangspunt van compositie. Veel meer dan een transcriptie is het parafraseren voor Sebastian een manier om een eigen muzikale taal te ontwikkelen. Sebastian Hilli wordt gespeeld door Slagwerk Den Haag (6 september), Insomnio (8 september) en het New European Ensemble (9 september). Klik hier voor meer info.
Gaudeamus Muziekweek 2018
internationaal festival voor muziekpioniers, hedendaagse klassieke muziek, jonge componisten
de muziekpioniers
Winnaar Gaudeamus Award 2018: Sebastian Hilli
De jury zegt over de winnaar van de Gaudeamus Award 2018: “Sebastian Hilli heeft een uitgesproken persoonlijke esthetiek welke ten grondslag ligt aan al zijn muziek. Hij beschikt over de juiste technische kennis en verbeeldingskracht om dat te realiseren wat hij wil creëren. Zijn muziek combineert gewaagde structuren met een grote verscheidenheid aan subtiele akoestische details.”
Lawrence Dunn
De uit Londen afkomstige, en momenteel in Manchester wonende componist Lawrence Dunn (1991) houdt van harmonie en melodie, onschuld, lichtheid en zelfs naïviteit. Bedachtzaam kiest hij zijn woorden als hij toelicht hoe hij een voorkeur heeft voor 'just intonation' - de 'reine' stemming die tot een paar honderd jaar geleden gebruikelijk was in onze muziek, vóór de uitvinding van de gelijkzwevende stemming. Een voorkeur die voortkomt uit zijn wens om intervallen niet te zien als 'Platoonse ideeën' maar veel kleurrijker, genuanceerder, verschillender. Je moet er naar leren luisteren, maar dan hoor je ook veel meer, vindt Lawrence. Voor dogma's wil hij zich hoeden, en voor pretenties die de muziek, of de kunst in het algemeen, niet waar kan maken, ook. Stukken van Dunn worden tijdens de Muziekweek uitgevoerd door het Bozzini Quartet (6 sep), Slagwerk Den Haag (7 sep) en Insomnio (8 sep). Kijk hier voor meer info!
Matthias Krüger
Als kind was de Duitse componist Matthias Krüger (1987) verslaafd aan film. 'Ik had mijn eigen archief vol videobanden en op de middelbare school maakte ik korte films. Muziek was er in de achtergrond, als behang. Ik hechtte er weinig waarde aan totdat ik muziek ging componeren voor mijn eigen films. Toen pas realiseerde ik dat ik eigenlijk muziek wilde maken.' Filmtechnieken spelen nog steeds een rol, ook in zijn werk als componist. Het onmogelijke mogelijk maken, zoals in een film gebeurt, wil Matthias ook in muziek zien te bereiken. De emotie, het 'drama', wil hij overbrengen door musici uit te dagen hun uiterste grens op te zoeken. Bijvoorbeeld door een niet-geschoold accordeonist de accordeon te laten bespelen - de moeite en inspanning, het zweet op het voorhoofd, dàt is wat de luisteraar meevoelt. ZIjn muziek wordt gespeeld door Slagwerk Den Haag (6 september) en Oerknal (8 september). Kijk hier voor meer info.
Raphaël Languillat
De Franse componist Raphaël Languillat (1989) verrijkt zijn muziek vaak met visuele elementen als licht, live projecties en video. Het auditieve en het visuele zijn voor hem verschillende lagen van hetzelfde kunstwerk, dat juist pas door die complexiteit van lagen interessant wordt. 'Vanwege de complexiteit van ons leven bestaat het cliché van de ‘klassieke componist’ over twintig jaar niet meer. Componisten moeten flexibeler worden in andere domeinen dan de muziek om de idee van een concert te herzien.' Er is een verlies aan spiritualiteit: 'We hebben meer concentratie nodig. Ik wil mijn muziek en beeldende kunst verenigen, omdat ik denk dat daar mogelijkheden liggen om nieuwe psychologische ruimten te maken, waarin er ruimte is voor spiritualiteit, contemplatie en schoonheid.' Zijn werk wordt gespeeld door Slagwerk Den Haag (6 september), Ensemble Variances (7 september) en Saskia Lankhoorn (7 september). Klik hier voor meer info!
William Dougherty
William Dougherty (1988) schrijft muziek die vaak bestaat uit 'continue, zich langzaam ontplooiende texturen' waarvan hij hoopt dat de luisteraar op zoek gaat naar het 'innerlijke leven' van de klank. Maar dat betekent niet dat je een simpel muzikaal technisch trucje kan toepassen om dat te bereiken. Ook niet in zijn the new normal (2016), een geëngageerd stuk naar aanleiding van recente politieke ontwikkelingen. Ook deze compositie - op het programma van het openingsconcert van de Gaudeamus Muziekweek - is wat hem betreft een persoonlijke reflectie op de wereld, en niet een oproep tot actie. Het werk van Dougherty schakelt gemakkelijk van de sereniteit van renaissancemuziek naar het gewelddadige lawaai van de Japanse noise-artiest Merzbow, zonder verschillende muzieksoorten anders te beoordelen. Klik hier voor meer info.
William Kuo
De jonge Canadese componist William Kuo (1990) wil de luisterervaring van zijn publiek verrijken - wil zijn toehoorders verschillende luisterervaringen bieden. Hij begint met een improvisatie op de laptop. De synthetische klanken die hij daaraan ontlokt neemt hij op, analyseert hij en op basis daarvan ontwikkelt hij een instrumentatie - voor saxofoon en elektrische gitaar bijvoorbeeld. Het visuele vindt hij belangrijk, en daarmee wil hij de komende tijd meer ervaring opdoen - zo moet de video die hij dit jaar voor de Gaudeamus Muziekweek maakte (zie de Gaudeamus-website) uitmonden in een groter project op langere termijn. Of muziek de wereld kan veranderen? Misschien het concept dat iemand heeft van de wereld. Op 5, 6 en 7 september klinken werken van Kuo, door ASKO|Schönberg, het Nikel Ensemble en Slagwerk Den Haag. Meer info vind je hier.
de tips
Zondagavond 9 september: slotconcert van de Gaudeamus Muziekweek 2018 in TivoliVredenburg, Utrecht. Het vermaarde ensemble Stargaze onder leiding van André de Ridder, dat in de vijf jaar van hun bestaan werkte met bijvoorbeeld Sonic Youth’s Lee Renaldo, Julia Holter en Nils Frahm speelt het nieuwe werk Black MIDI van de Canadese componiste (én jurylid voor de Gaudeamus Award) Nicole Lizée. In Vrije Geluiden op NPO Radio 4 was al het nodige van haar te horen. En... de winnaar van de Gaudeamus Award wordt bekendgemaakt. Hieronder interviews met alle zes genomineerde jonge componisten. Meer over het slotconcert vind je hier.
Saturday Night keuzestress, TivoliVredenburg, 8 september
Gaudeamus Saturday Night is een barstensvol programma in en rondom de zalen van TivoliVredenburg. Van wringende minimal music tot experimentele elektronica: Cengiz Arslanpay, BarmyFiveseveN performs the music of Cardiacs, CARMEN & Matthew Schoen, Kara-Lis Coverdale, Carla dal Forno, Sarah Davachi, Gareth Davis & Frances-Marie Uitti, Luke Deane - She Flies By Night, re- (1st Draft) - Thanasis Deligiannis + I/O, orkest de ereprijs, Eva Geist, Monoták - The Golden Years, OKAPI presents Paper Ensemble, OKAPI presents Practical Music, Plastiklova. Coby Sey (with Ben Vince and Chris Calderwood), Silbersee performs Stockhausen's Stimmung Stranded FM, Ulysses Ensemble + IEMA Ensemble, Ensemble Vonk: Songs for VONK, Waanzee (Rosa Ensemble). Klik hier voor meer info.
Insomnio, TivoliVredenburg, 8 september
In het werk confluence/divergence van Sebastian Hilli (een van de voor de Gaudeamus Prijs genomineerde componisten) heeft de akoestisch gitaar een complexe solistische rol. Ook Lawrence Dunn is genomineerd; van hem wordt het licht en onschuldig klinkende While we are both voor sopraan en tape uitgevoerd. Verder staat op het programma muziek van de jonge Zuid Koreaanse Eun-Ji Anna Lee, de Griek Stylianos Dimou en een opdrachtwerk van Gaudeamus door Bart de Vrees. Dit werk is geschreven voor een flexibele instrumentatie, en zal door het voltallige ensemble onder handen genomen worden. Het concert vindt plaats in de Hertz, de 'thuisbasis' van Insomnio. Kijk hier voor meer informatie!
Fridman Mukaiyama, Theater Kikker, 7 september
Celliste Maya Fridman was ook al eens te zien in Vrije Geluiden op NPO 1. Ze maakte een bewerking van Schnittke’s Peer Gynt; een cross-disciplinaire performance voor muziek en installatie, gebaseerd op het gelijknamige ballet van Alfred Schnittke (naar het wereldberoemde toneelstuk van Henrik Ibsen). Fridman deed tijdens haar studie in Moskou uitgebreid onderzoek naar Alfred Schnittke en raakte geïnspireerd door zijn Peer Gynt. In het bijzonder door de Epiloog die hij in 1993 schreef voor piano, cello en tape: Schnittke wist het complexe werk te reduceren tot sublieme kamermuziek. Voor Me, Peer Gynt arrangeerde Fridman het volledige orkestrale werk voor dezelfde bezetting. Klik hier voor meer info.
basklarinetten, KuuB, 6 september
De Gaudeamus Muziekweek werkt dit jaar ook samen met het Basklarinet Festijn. Basklarinettisten Fie Schouten en Germaine Sijstermans presenteren met celliste Eva van de Poll en gitarist Jeroen Kimman muziek van een nieuwe generatie componisten. We pikken er ééntje uit, de in 1995 in Finland geboren componist Juuso Salonen. Hij schreef 'Neeme', een stuk over het vriendschappelijke geplaag en geouwehoer, het elkaar uit de tent lokken en de licht beledigende grapjes die een wezenlijk onderdeel zijn van veel intermenselijke relaties. Een heel mooi kenmerk van dit soort gesprekken is dat ze nooit een echt moment van oprechtheid in de weg zitten tussen de beide sprekers, die even daarvoor nog obsceniteiten met elkaar uitwisselden. Hoe dat klinkt als het muziek wordt horen we donderdag 6 september om 17.00 in KuuB in Utrecht. Meer info hier.
openingsconcert, TivoliVredenburg, 5 september
Opening van de Muziekweek is de wereldpremière van The Garden van Richard Ayres (jurylid en voormalig winnaar van de Gaudeamus Prijs, hiernaast een ander voorbeeld van zijn muziek). The Garden is een vertelling over een man die in zijn tuin begint te graven naar het middelpunt. Ayres gebruikt teksten van Shakespeare, Dante, teksten uit films en teksten uit de kroeg. Video-artiest Martha Colburn, maakt animaties bij The Garden. In hetzelfde concert in TivoliVredenburg werk van twee jonge muziekpioniers genomineerd voor de Gaudeamus Award 2018: William Kuo en William Dougherty. Met ASKO|Schönberg olv Bas Wiegers en Slagwerk Den Haag. Check hier.