Het Spoor Terug
Het kruis geplant 7: De missie in de Vierde Wereld
Deel zeven en slot van de zevendelige serie 'Het kruis geplant', over het Rooms-Katholieke missiewerk.
Deze aflevering gaat over de stille armoede in Nederland en over hulp aan vluchtelingen en illegalen.
Interviews hierover met:
- zuster Ignatia van de Zusters van Liefde van Schijndel;
- Jaak Sier, missionaris in Rotterdam, medewerker Pauluskerk;
- zuster Alberta;
- zuster Miranda;
- zuster Sylvia;
- pater Piet Nelen, voorzitter Centraal Missie Commissariaat.
Inleidende teksten:
Tekst 1
Sinds het begin van de eeuw zijn tienduizenden paters, broeders en zusters over de aarde uit gezworven om het katholieke geloof in het duistere rijk der heidenen te verkondigen. Nu, negentig jaar later, is de bloeitijd van de missie voorbij. In de derde wereld heeft de eigenlandse clerus het werk van de westerse missionarissen overgenomen. Van de grote groep uitgezonden missionarissen zijn er veel gestorven overzee. Anderen teren in missiehuizen op hun herinneringen, want door hun lange leven in den vreemde
hebben velen van hen de band met familie en vrienden verloren.
Er zijn echter ook missionarissen teruggekomen om hun missiewerk hier in Nederland voort te zetten. Immers, de derde wereld komt tegenwoordig naar ons toe. Terwijl de vierde wereld, die van de stille armen in Nederland, een braakliggend werkterrein vormt.
Ignatia van de Zusters van Liefde van Schijndel vertrekt in 1948 naar Latijns Amerika. Achtendertig jaar later komt ze terug naar Nederland. Haar aanwezigheid in Chili is niet meer nodig.
tekst 2
Jaak Sier werkt vanaf 1970 17 jaar als missionaris in een krottenwijk van de Zaïrese hoofdstad Kinsjasa "Zo solidair als maar mogelijk was", zoals hij dat zelf zegt. In 1987 wordt hem door zijn congregatie gevraagd om in Nederland een 'missionair project' op te zetten. Hoewel hij er weinig zin in heeft, stemt hij uiteindelijk toe. In januari 1988 komt hij terug naar Nederland en sinds april van dat jaar is hij missionaris in zijn eigen vaderland. Zijn 'missiepost' is
Rotterdam.
tekst 3
In 1960 vertrekt zuster Alberta als een der eersten van de Zusters van Liefde van Schijndel naar Zambia. Een kwart eeuw werkt ze in 'de vallei van de blinden'. In 1985 moet ze vanwege haar gezondheid terug naar Nederland. De eerste tijd kan ze maar moeilijk wennen aan de Nederlandse samenleving
met zijn combinatie van overdaad en ontevredenheid.
tekst 4
Zuster Alberta en zuster Miranda werken met vluchtelingen, zuster Sylvia en zuster Ignatia werken onder woonwagenbewoners. Ze hebben aandacht voor mensen, die tot de zogeheten Vierde Wereld behoren, voeren acties voor mensen in de Derde Wereld en tegen Apartheid, ze zitten in de
vredesbeweging en bij Amnesty International. Ooit dachten ze in een overgeorganiseerde maatschappij terug te keren, maar nu blijkt dat ze handen tekort komen.
Tekst 5
In Nederland bestaat een netwerk van religieuzen die zich ontfermen over vluchtelingen. In hun kloosters duiken per jaar tientallen illegalen onder.
tekst 6
In de Rotterdamse wijk, waar Jaak Sier woont en werkt staat de bekende Pauluskerk, waar vluchtelingen, ook als ze illegaal zijn, terecht kunnen. Vanzelfsprekend dat Sier meedraait in het werk van de Pauluskerk.
Tekst 7
Terug naar het geheime onderduikadres. De illegale vluchteling die op de dag van ons bezoek Bengaals kookt, wil niet spreken. De angst voor herkenning is te groot. Wel vonden de zusters een ex-bewoner bereid tot een gesprek. De
man is inmiddels legaal. In afwachting van zijn komst vertelt een zuster over de mensen die in het klooster worden opgenomen. Het zijn mensen die in beroep zijn gegaan tegen een afwijzende beschikking, maar die de uitspraak niet in Nederland mogen afwachten.
tekst 8
De Alkmaarse gevangenis Schutterswei is berucht bij mensen die zich het lot aantrekken van vluchtelingen, want daar worden deze buitenlanders als misdadigers in een cel opgeborgen. Alberta en Miranda van de zusters van Liefde trekken er regelmatig heen om er een 'wake' te houden bij de
gevangenismuur.
Tekst 9
Nogmaals terug naar het geheime onderduikadres. In 1983 nemen de zusters twee legale asielzoekers in hun huis op. Als de overheidsmaatregelen ten aanzien van de steeds toenemende stroom vluchtelingen strenger worden, kloppen al gauw de eerste illegalen aan bij het klooster.
tekst 10
Binnen de West-Europese welvaartsmaatschappij bevindt zich een categorie mensen, die door iedereen in de steek is gelaten. Dankzij de Franse priester père Joseph, die jarenlang in de sloppenwijken van Parijs werkte, hebben ze nu een naam: 'de Vierde Wereld'. Zuster Sylvia is in die
'wereld' actief.
tekst 11
In het Rotterdamse wijkje Cool, vlak achter de Coolsingel, is Jaak Sier intussen een aardige bekende geworden voor wijkbewoners, die hem overal bijhalen. En, al rondneuzend heeft hij ook een eigen visie ontwikkeld op de mogelijkheden, die een kerk heeft in zo'n volkswijk.
tekst 12
We naderen het einde van onze zevendelige serie over de missie. Tot slot het woord aan de voorzitter van het Centraal Missie Commissariaat, pater Piet Nelen. Hoe is zijn visie op de missie anno 1990?