Het Spoor Terug
Dwangarbeid in Duitsland, 1: de razzia's
Eerste deel van een driedelige documentaire over dwangarbeid in Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ex-gedeporteerden en betrokkenen vertellen hun herinneringen aan de razzia's in 1944 in Rotterdam, de gedwongen aanmelding voor de arbeidsinzet, het transport naar Duitsland.
Beschrijving
0'00" Muziek (fade-in).
na 0'25" Rotterdams echtpaar vertelt hun herinneringen aan de novemberrazzia's in 1944. De man werd gedwongen te gaan werken in Duitsland. ("Met een klein rugzakje ging je op weg")
na 1'42" Presentator leest aanmeldingsbevel voor de arbeids-dienst voor.
na 3'08" Pres. met tussentekst over de razzia's die op 10 en 14 november 1944 in Rotterdam werden gehouden ("Het is een verwarrende tijd - In Duitsland is dringend behoefte aan arbeidskrachten. In totaal worden meer dan 70.000 mannen uit Nederland weggevoerd")
na 4'53" De heren Coenen en Klaris vertellen hun herinneringen aan de razzia's in Rotterdam. Waren respectievelijk 17 en 24 jaar toen ze als dwangarbeider naar Duitsland werden gestuurd.
Muziekfragment.
na 9'40" Een Rotterdamse vrouw Jeanne Vercouteren vertelt op locatie, haar herinnering aan de razzia. Tussentekst pres.
na 11'59" Vercouteren vertelt hoe haar broer ontsnapte uit de Tramremise, die dienst deed als verzamelplaats voor de opgepakte mannen. Muziekfragment.
na 16'37" Pres. leest dagboekfragment van een betrokkene bij de razzia over de gebeurtenissen op 11 november 1944.
na 17'54" Vercouteren vertelt haar herinneringen aan de vrouwen die bij de remise afscheid kwamen nemen van hun mannelijke familieleden. ("Het was zo in en in zielig").
na 19'15" Muziekfragment. Tussentekst pres. Kees Rijken vertelt over zijn gedwongen aanmelding voor de arbeidsinzet in het Stadion. ("Er kwamen misschien wel 20.000 mensen naar het Stadion"). Volgens hem had niemand een vermoeden van wat er met hun zou gaan gebeuren. Vertelt over het transport per Rijnaak naar Amsterdam en hoe een Joodse vriend van hem daar bij aankomst ter plekke werd doodgeschoten. Vertelt hoe ze via Wesep naar Duitsland werden vervoerd. Pres. met tussentekst over het transport van de dwangarbeiders per boot en te voet.
na 23'38" De heren Coenen en Klaris vertellen over hun vervoer per boot naar Duitsland ("We werden in het ruim gegooid"). Coenen noemt het een wonder, als hij eraan terug denkt dat hij het overleefd heeft.
na 28'00" Muziekflard. Klaris vervolgt zijn verhaal over het transport naar Duitsland per boot, te voet en per trein. ("Ik heb vreselijke dingen meegemaakt").
na 32'36" Muziekfragment. Fragment P.S. Gerbrandy (toekomstige minister-president) waarin hij de Nederlanders oproept om te weigeren om in Duitsland te werken (zie HA-393). Tussentekst pres.
na 36'36" Pres. leest dagboekfragment voor van Jan Mosheuvel die als dwangarbeider te voet de reis naar Duitsland maakte.
na 38'27" Tussentekst pres. Koos Boet vertelt hoe zij, vermomd als verpleegster, probeerde mannen te redden van transport. Zij deed dit op het overnachtingspunt in Utrecht, Theater Tivoli.
na 41'45" Muziekfragment. Tussentekst presentator. Lida Mulder vertelt hoe zij mannen probeerde te redden door middel van vermomming. ("En dan zei ik, ik ben je verloofde, ga je mee?"). Muziekfragment.
na 46'50" Pres. leest dagboekfragment voor van een betrokkene.
na 48'18" De heer Wieman vertelt zijn ervaringen bij het transport naar Duitsland. Afsluiting pres. Muziek.
na 51'34" Fragment uit volgende uitzending. Afkondiging pres. Muziek.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief