Het Spoor Terug
Het Interbellum, afl. 7: Crisis en oproer
Acht programma's over de jaren tussen de wereldoorlogen. Over gebroken geweertjes en fascisten, over radio en revue, over stakingen en crisis, over Troelstra en Colijn.
In 1929 breekt aan de New Yorkse effectenbeurs paniek uit, die zal leiden tot een wereldomvattende crisis. Ook in Nederland zijn de gevolgen merkbaar. In de jaren dertig telt Nederland gemiddeld zo'n half miljoen werklozen van wie een groot gedeelte geen steun krijgt van de overheid. De omstandigheden in vele gezinnen zijn schrijnend. Dit programma gaat over de ellende in arbeidersgezinnen, de controle van de overheid onder steuntrekkers, de pogingen om de uitgaven wat te beperken (stilzetten van gasmeters, proletarisch winkelen), het oplaaiende verzet tegen het straffe bewind van Colijn, en uiteindelijk het barsten van de bom in de Amsterdamse Jordaan en in de Rotterdamse Crooswijk, rellen die overslaan naar andere delen van het land. Het neerslaan van de opstanden en de effecten van het verzet.
Interviews met en historische opnamen van:
- Jan Weggelaar, arbeiderszoon, over de omstandigheden in de Spaarndammerbuurt en over de rellen.
- Jan van Leyden, woonde met pa, ma en 11 broertjes en zusjes in een krap huisje in Crooswijk: over hoe het thuis eraan toe ging en over de rellen in Crooswijk.
- Radio-oproep prinses Juliana om steun aan het Nationaal Crisis Comité.
- Kees Rijken, werkloos bloemenkoopman in Rotterdam, over de gulle gaven van het NCC, over stilzetten gasmeters en proletarisch winkelen en over de angst van velen zich te verzetten tegen het autoritair optreden van huisbezoekers.
- Henk Gortzak, timmerman, over de gevolgen van de crisis, over het oproer dat volgens hem een reactie was op de provocaties van overheid, politie en leger, en over zijn rol (belangrijk actievoerder) tijdens het Jordaanoproer.
Uitgebreidere documentatie aanwezig in VPRO archief