Romana Vrede

De hele aflevering is niet meer terug te kijken vanwege rechtenbeperkingen. De losse gesprekken zijn hieronder wel nog beschikbaar.

Afgelopen jaar won ze de Theo d’Or 2017, de toneelprijs voor de meest indrukwekkende vrouwelijke hoofdrol van dat seizoen. Ze kreeg de prestigieuze prijs voor haar ‘superieure’ vertolking van Susan in het stuk RACE van schrijver David Mamet in de regie van Eric de Vroedt bij Het Nationale Theater. Het juryrapport roemt haar sterke fysieke aanwezigheid, zorgvuldige timing en de manier waarop ze met haar personage ‘voelbaar ongemak op het toneel en in de zaal teweegbrengt’.

Romana Vrede is geboren in Suriname en hoewel ze al op jonge leeftijd naar Nederland is verhuisd voelt ze een sterke band met de eeuwenoude religieuze cultuur van haar geboorteland. In dit fragment zien we een Winti-Pré door de groep NAKS (Na Arbeid Komt Sport, opgericht in 1947): een rituele dans ter ere van de Surinaamse goden, de winti. Kenmerkend aan deze dans is dat de dansers in trance raken en geesten bezit nemen van hun lichaam. Zo zijn zij tegelijkertijd magiër en performer op een toneel.

In deze musicalfilm uit 1973, gebaseerd op de gelijknamige rock opera, worden de laatste weken van Jezus Christus verbeeld. De film speelde een belangrijke rol in Romana Vredes jeugd, want ze keken er als gezin vaak naar. Als fragment koos ze het eerste nummer van apostel Judas uit waarin hij ‘Heaven on Their Minds’ zingt. Hij waarschuwt Jezus dat hij niet moet vergeten dat hij gewoon een mens is en geen God, en dat hij moet oppassen met de onrealistische verwachtingen van zijn volgelingen.

Met de korte film Stadsgezicht van Bob Visser werd voor het eerst het hedendaagse culturele leven van Rotterdam op de kaart gezet. We zien dichter Jules Deelder een reeks feiten opnoemen over Rotterdam terwijl hij door de stad dwaalt, waarin juist het grootstedelijke wordt benadrukt. Net als Deelder houdt Romana Vrede van Rotterdam, ‘haar’ stad. Ze maakte er ook een voorstelling over voor het Onafhankelijk Toneel: Terug naar Rotterdam.

Op 14 februari 2018 vielen zeventien doden bij een schietparij door een negentienjarige oud-scholier op de Marjory Stoneman Douglas High School in Parkland in de Amerikaanse staat Florida. Op 24 maart 2018 gaf Emma González, een van de overlevenden, tijdens de March for Our Lives in Washington een indrukwekkende speech waarin ze minutenlang geen woord zei. Romana Vrede koos dit fragment om te laten zien hoe krachtig woedend verdriet en stilte kunnen zijn.

In deze YouTube-video, gemaakt door Mel (voorheen Amanda) Baggs die net als Romana Vredes zoon autisme heeft, laat de blogger zien hoe zij communiceert met de wereld. Ze kan niet spreken, maar communiceert door aanrakingen, tikken en herhalingen. Middels een stemcomputer vertelt ze hoe anderen haar vaak niet zien als een persoon omdat ze een andere ‘taal’ spreekt. Voor Romana Vrede is deze video ook een inspiratie geweest voor haar voorstelling Who’s afraid of Charlie Stevens, die over haar zoon gaat.

Blinkende Lygter (2000) is een Deense misdaadkomedie met onder andere Mads Mikkelsen en Sofie Gråbøl (in Nederland bekend uit The Killing (2011-2014). Een groep onhandige criminelen uit Kopenhagen steelt 4 miljoen kronen in opdracht van hun maffiabaas, maar besluit het geld zelf te houden. Ze vluchten en belanden in een vervallen restaurant bij de Deense grens. Daar besluiten ze het geld te gebruiken om het restaurant nieuw leven in te blazen, om zo zelf ook een nieuw leven te starten. In dit fragment zien we hoe de groep als tijdverdrijf eieren uitblaast en schildert onder leiding van de net iets te vrolijke vriendin van een van de criminelen. Wanneer ze een van de mannen uitlacht omdat het hem niet lukt krijgt ze een vuistslag in haar gezicht. Romana Vrede heeft de film uitgekozen vanwege het bijzondere acteertalent van Mads Mikkelsen. Het absurde gebruik van onnodig geweld in de film maakt haar aan het lachen; alle in het 'normale' sociaal verkeer niet geaccepteerde opties om te reageren in een sociale situatie zijn hier open, wat komische en onverwachte effecten oplevert.

Blinkende Lygter is de keuzefilm van Romana Vrede. De film was in z’n geheel te zien direct na de uitzending van Zomergasten.