Esther Perel (Antwerpen, 1958) is een internationaal vermaard psychotherapeut en schrijver.

De hele aflevering is niet meer terug te kijken vanwege rechtenbeperkingen. De losse gesprekken zijn hieronder wel nog beschikbaar.

Klik hier voor enkele fragmenten van het interview met Esther Perel met Engelse ondertiteling.

In haar werk onderzoekt Perel het spanningsveld tussen liefde en lust en kijkt ze met een confronterende maar empathische blik naar de schijnbaar tegenstrijdige menselijke behoefte aan veiligheid en vrijheid. Haar boeken haalden de New York Times-bestsellerlijst en haar podcast Where Should We Begin? wordt wereldwijd door miljoenen mensen beluisterd. 

Perel groeit op in Antwerpen als dochter van Poolse Holocaust-overlevenden. Daarna studeert ze literatuurwetenschappen, psychologie en linguïstiek in Jeruzalem en aan Lesley College in Boston, waar ze haar man Jack Saul leert kennen. Samen hebben ze twee zonen. 

'Ik ben dolblij uitgenodigd te zijn voor Zomergasten; voor mij een terugkeer naar mijn originele taal en thuis. In mijn fragmenten wil ik verkennen hoe mensen over de hele wereld worstelen met liefde, lust en verbintenissen in deze unieke tijd in de geschiedenis. Ook wil ik, aangezien ik zelf al mijn hele leven overal waar ik kwam een vreemdeling ben geweest, een blik werpen op hoe we het karakter van een mens én een land afmeten aan hoe er om wordt gegaan met ‘de vreemdeling’.'

Ze specialiseert zich in systeemtherapie bij de wereldberoemde therapeut Salvador Minuchin en inmiddels werkt ze al vierendertig jaar in New York, waar ze haar eigen praktijk voor gezins- en relatietherapie heeft.

Esther Perel wordt bekend in Amerika wanneer ze in de nasleep van de Lewinsky-affaire een artikel schrijft over seksualiteit. Dit leidt tot de publicatie van haar eerste boek Mating in Captivity (2006, vertaald als Erotische intelligentie). Het boek groeit uit tot een wereldwijd fenomeen en wordt uitgegeven in zesentwintig talen. Perel onderzoekt in dit boek het effect van romantische idealen op onze relaties en de moeizame verbintenis tussen ons verlangen naar huiselijkheid enerzijds en ons verlangen naar avontuur anderzijds.

ontrouw

Over het thema van haar eerste boek houdt ze in 2013 haar eerste TED-talk: The Secret to Desire in a Long Term Relationship. In 2015 neemt ze haar tweede TED-talk op, over ontrouw: Rethinking Infidelity… a talk for anyone who has ever loved. Samen zijn deze TED-lezingen inmiddels meer dan 20 miljoen keer bekeken.

Haar boek The State of Affairs: Rethinking Infidelity (2017, Liefde in verhouding: Een nieuw perspectief op trouw en ontrouw) schiet meteen naar de top van de Amerikaanse bestsellerlijsten. Hierin probeert Perel antwoord te krijgen op de vraag waarom we vreemdgaan en wat vreemdgaan ons kan leren over moderne relatiesZe pleit voor een menselijker verhaal over ontrouw: 'Liefde is rommelig; ontrouw nog rommeliger. Maar het is ook een kijkje als geen ander in de krochten van het menselijke hart.'

podcast

Sinds 2017 maakt ze de podcast Where Should We Begin?waarin je als luisteraar mag meeluisteren naar de meest intieme relatietherapie-sessies van koppels. Voor haar podcast deed Perel een online-oproep: koppels konden bij haar in therapie, op voorwaarde dat alles opgenomen mocht worden. Ze kreeg duizenden reacties en koos er de beste verhalen uit. Haar podcast trekt wereldwijd miljoenen luisteraars.

Momenteel werkt ze aan het derde seizoen van de podcast, waarbij ze niet alleen sessies met romantische partners zal doen, maar ook andere vormen van relaties zal onderzoeken, zoals vriendschappen en gezinsrelaties.

Esther Perel is de zesde Zomergast van 2018. Janine Abbring praat met haar op zondag 2 september om 20.15 uur op NPO 2.

Kijk voor meer informatie over Esther Perel op estherperel.com. Je kan haar online volgen op Facebook, Twitter en Instagram.

fragmenten

I, Tonya

Craig Gillespie, The Searchers, 2017

I, Tonya (2017) is een biografische film over kunstschaatster Tonya Harding, geregisseerd door Craig Gillespie. Harding, tweevoudig Amerikaans kampioene en tweede bij de Wereldkampioenschappen in 1991. Ze was een van de meest getalenteerde deelnemers aan de Olympische Winterspelen van 1994. Ze kreeg echter voornamelijk bekendheid door een rechtszaak over haar vermeende betrokkenheid bij een aanval op haar rivaal Nancy Kerrigan. De film draait met name om de moeilijke jeugd van Harding. In dit fragment zien we de relatie tussen Tonya en haar moeder, die haar nogal Spartaans heeft opgevoed. Esther opent de avond met dit fragment omdat de relatie met onze ouders de basis vormt van onze latere relaties.

Salvador Minuchin

Minuchin Archives, 2013

Salvador Minuchin (1921-2017) was een familietherapeut en de bedenker van de structurele familietherapie. Deze vorm van therapie gaat er vanuit dat elk individu in een systeem van relaties en patronen leeft en dus moet je inzicht in het hele systeem krijgen om tot een oplossing van het probleem te komen. In dit fragment zien we hem in een interview met Jeff Zeig, zelf psychotherapeut, op de Evolution of Psychotherapy Conference in 2013 in Anaheim, Californië. Minuchin legt uit wat voor hem therapie is: niet méér zekerheid bieden maar juist complexiteit toevoegen in een relatie, want ‘zekerheid is de vijand van verandering’. Esther Perel heeft jaren bij Salvador Minuchin gestudeerd. Bekijk hier meer video’s van Salvador Minuchin.

My Architect

Nathaniel Kahn, Films sans Frontières, 2003

My Architect (2003) is een documentaire van Nathaniel Kahn waarin hij tracht het gecompliceerde leven van zijn vader, de beroemde architect Louis Kahn (1901 - 1974), te ontrafelen. Bij diens overlijden bleek hij namelijk bij nog twee andere vrouwen kinderen te hebben. Nathaniel Kahn bezoekt onder meer voormalige collega’s, studenten en de ex-vrouwen van zijn vader. In dit fragment ondervraagt hij zijn moeder waarom ze toch bij hem bleef, ondanks dat ze wist dat er iets niet in de haak was. Esther Perel toont in deze scène dat elke relatie een verhaal is waarin ieder mens een eigen versie van het verhaal kent. Deze waarheden kunnen naast elkaar bestaan. De documentaire was in 2003 genomineerd voor een Oscar voor Beste Lange Documentaire.

Before Midnight

Richard Linklater, September Film, 2013

Before Midnight (2013) is de derde film in de reeks films van Richard Linklater over de liefde tussen de Amerikaanse Jesse (Ethan Hawke) en de Française Celine (Julie Delpy). De eerste film in de reeks heet Before Sunrise (1995), de tweede Before Sunset (2004). Tussen elke film zit 9 jaar, zowel in het verhaal als in het echte leven. In dit fragment zien we Jesse en Celine als getrouwd stel op vakantie in Griekenland. Maar met de liefde gaat het niet goed: ze hebben ruzie en praten langs elkaar heen. Op het hoogtepunt van de ruzie zegt Celine: 'Ik geloof dat ik niet meer van je houd', waarna ze boos de deur van de hotelkamer dichtsmijt. Jesse zoekt haar op en probeert haar op een speelse manier op te vrolijken. Daar reageert ze in eerste instantie cynisch op, maar zoekt uiteindelijk toch toenadering. Deze twee scènes zijn voor Esther Perel sprekend voor de circulaire beweging die relaties maken: van harmonie naar disharmonie naar herstel.

The { } And

The Skin Deep, 2016

The { } And is een interactief documentair project van Topaz Andizes, waarbij koppels met elkaar in gesprek werden gefilmd. De eerste opnames waren met 53 koppels die één op één intieme gesprekken met elkaar voeren over hun relatie. Ze pakken om de beurt een kaart met daarop een vraag en stellen die aan elkaar. Inmiddels doen ze de gesprekken ook met vrienden, familieleden en vreemden. Dit fragment komt uit het tweede gesprek dat Marcela en Rock voor The { } And voerden (het eerste gesprek leidde tot een korte documentaire die online viral ging en die een Emmy won). Rock vraagt aan Marcela of ze wel eens orgasmes faket, wat uitloopt tot een ongemakkelijk maar eerlijk gesprek waar beiden meer van elkaar leren. Esther Perel koos dit fragment om de aannames die we hebben over de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke seksualiteit te ontleden en ons mee te nemen in haar blik op de 21e eeuw, die volgens haar de ‘eeuw van de man’ zal worden.

Esther Perel in de jaren 90 met haar zoons

President Clinton

C-Span, 1998

Esther Perel koos de wereldberoemde quote van de Amerikaanse ex-president Bill Clinton: ‘I did not have sexual relations with that woman, Miss Lewinksy.’ Met die woorden sloot hij zijn speech bij de Mott Foundation in 1998 af. De Monica Lewinsky-affaire was voor Perel de aanleiding om haar eerste boek te schrijven: Erotische intelligentie. Ze woonde destijds in de Verenigde Staten en ondervond dat seks heel cultureel bepaald is. De Amerikaanse cultuur gaat heel anders om met seks dan de Nederlandse cultuur: Amerika is zo puriteins als wat, maar de Amerikanen smulden van deze affaire. Daarnaast is seks niet alleen persoonlijk, maar ook politiek.

Elisabeth Badinter

La Grande Librairie, Rosebud Productions, 2018

Elisabeth Badinter is een Frans schrijfster en feministe. Ze werd bekend met het boek De mythe van de moederliefde: geschiedenis van een gevoel (1980) en schreef later nog een bestseller over de mannelijke identiteit XY, de l'identité masculine (1992). Dit fragment komt uit een interview in La Grande Librairie, een 90 minuten durend literair televisieprogramma met François Busnel als interviewer. Hij vraagt Badinter naar de hashtag #balancetonporc, het Franse equivalent van #metoo wat letterlijk ‘verlink je varken’ betekent. Ze geeft aan dat ze direct afstand wilde nemen van de hashtag, omdat haar generatie is opgevoed met het idee dat verklikken absoluut niet kan. Maar ze ziet ook dat het bij de jongere generatie anders werkt; er is een generatiekloof ontstaan. Ze erkent dat de getuigenissen heel belangrijk zijn voor vrouwen, maar zet vraagtekens bij het publiekelijk noemen van namen. Voor Esther Perel is Elisabeth Badinter een groot feministisch voorbeeld.

Shoah

Claude Lanzmann, Why Not Productions, 1985

Shoah (1985) is een ruim negen uur durende documentaire over de Holocaust (‘Shoah’ in het Hebreeuws) van de Franse filosoof en journalist Claude Lanzmann (1925-2018). In dit fragment zien we Abraham Bomba die in 1942 met zijn vrouw en zoon naar vernietigingskamp Treblinka werd gedeporteerd. Daar werd hij als kapper geselecteerd om mee te helpen met het klaarmaken van mensen voor de gaskamers. Lanzmann ondervraagt hem, tijdens een in scène gezette knipbeurt, naar zijn tijd in Treblinka. Esther Perel koos dit fragment omdat het dicht bij haar eigen geschiedenis staat: haar beide ouders zijn Poolse Holocaust-overlevenden en komen uit dezelfde omgeving als Abraham Bomba.

Mr. Gaga

Tomer Heymann, Heymann Brothers Films, AVROTROS, 2015

Mr. Gaga (2015) is een documentaire van Tomer Heymann over de Israëlische danser en choreograaf Ohad Naharin. In 1990 werd Naharin aangesteld als choreograaf van de Batsheva Dance Company. Hij ontwierp een dans bij het lied Echad Mi Yodea dat op de Seder-avond tijdens Pesach (het Joodse paasfeest) wordt gezongen. Naharin werd gevraagd een speciaal optreden van Echad Mi Yodea te choreograferen voor het grote 50-jarige jubileum van Israël in 1998. Aan het eind van de choreografie staan de dansers in onderbroek en hemd, wat bij de Israëlische regering onrust veroorzaakte; het zou aanstootgevend zijn voor religieuze Israëliërs. Naharin wordt gevraagd de kleding van de dansers aan te passen. Op de avond van het optreden wordt op het laatste moment de voorstelling afgelast omdat de dansers weigeren te zwichten voor deze vorm van censuur. Dit was aanleiding voor verschillende grote demonstraties door heel Israël. Het is een van Perels favoriete choreografieën omdat het haar relatie tot haar eigen Joodse identiteit goed verbeeld: de relatie tussen traditie en transgressie; de regels en het breken van de regels.

Esther Perel als jong meisje met haar ouders in Antwerpen

A Walk on the Moon

Tony Goldwyn, EnTone Entertainment, 1999

A Walk on the Moon (1999) is geregisseerd door Tony Goldwyn en speelt zich af tegen de achtergrond van het muziekfestival Woodstock en de eerste maanlanding. Pearl (Diane Lane) en Marty (Liev Schreiber) zijn al sinds hun 17e getrouwd nadat Pearl per ongeluk zwanger werd. Ze hebben een geborgen relatie, maar zitten in een sleur. Elke zomer huren ze hetzelfde vakantiehuisje. Deze zomer echter moet Marty, die monteur is, veel werken en dus is Pearl alleen met de kinderen. Ze ontmoet een hippie-achtige verkoper van bloezen, Walker (Viggo Mortensen), met wie ze een stomende affaire begint. In dit fragment zien we het moment waarop Pearl thuis komt bij het vakantieverblijf, net terug van Woodstock met haar minnaar, en Marty onverwachts aan tafel ziet zitten. Hij vermoedt dat ze vreemd gaat, confronteert haar ermee en Pearl is gedwongen de waarheid te vertellen. We zien Marty in een paar minuten door verschillende emoties gaan. Esther koos deze scène om met de blik van een therapeut te kijken naar hoe zo’n gesprek precies verloopt. Waarom doet ontrouw zo’n pijn? En hoe kan je er als koppel weer bovenop komen? Na een dergelijk crisismoment in een lange relatie is je eerste huwelijk misschien voorbij, maar het kan een begin zijn van een ‘nieuw huwelijk’ - met dezelfde persoon.

Away From Her

Sarah Polley, HanWay Films UK, 2006

Away from Her (2006) is gebaseerd op een kort verhaal van Alice Munro (The Bear Came over the Mountain uit 2001) en is het regiedebuut van Sarah Polley. De film gaat over het koppel Fiona (Julie Christie) en Grant (Gordon Pinsent), al 44 jaar gelukkig getrouwd. Fiona lijdt aan Alzheimer en besluit op haar 62e om opgenomen te worden, tegen de wil in van Grant die voor haar wil blijven zorgen. In dit fragment zien we het koppel zich klaarmaken om naar het tehuis te vertrekken terwijl ze een intiem gesprek voeren over hun relatie, elkaars tekortkomingen en wat er zal gebeuren als Fiona steeds meer vergeet. Away from Her is de keuzefilm van Perel en werd direct na Zomergasten uitgezonden.

Newness

Drake Doremus, Lost City Inc., 2017

De film Newness (2017) zoomt in op de moderne manier van daten: online en via apps. Middels de fictieve dating-app Winx ontmoeten Martin (Nicolas Hoult) en Gabriela (Laia Costa) elkaar. Ze krijgen een relatie, maar het lukt ze niet om monogaam te blijven. In dit fragment zien we de eerste date van Martin en Gabriela. Voor Esther Perel laat dit fragment zien wat er in de huidige tijd aan het veranderen is in relaties: hoe we elkaar ontmoeten, hoe we opener worden naar nieuwe vormen van relaties en welke verwachtingen we van elkaar hebben. Ze zet tevens haar vraagtekens bij dating-apps als Tinder, waarin markteconomie wordt gemengd met romantische liefde. Perel heeft in Newness tevens een kleine rol als zichzelf (niet in dit fragment).

Call Me by Your Name

Luca Guadagnino, Sony Pictures, 2017

Call Me by Your Name (2017) is geregisseerd door Luca Guadagnino en won een Oscar voor Best Adapted Screenplay. De film speelt zich af in de zomer van 1983. Professor Perlman (Michael Stuhlbarg), zijn vrouw (Amira Casar) en hun zeventienjarige zoon Elio (Timothée Chalamet) brengen de tijd door in hun vakantiehuis in Italië, waar Elio in contact komt met de Amerikaanse promovendus Oliver (Armie Hammer). Hun vriendschap bloeit op tot een vakantieliefde. In dit fragment zien we de scène waar Elio net Oliver op de trein naar de luchthaven heeft gezet en emotioneel bij zijn vader op de bank komt zitten. Zijn vader troost hem met bijzondere en ontroerende woorden. Hij vertelt hem dat hij zich voor de pijn die hij niet voelt niet moet afsluiten, want daarmee sluit hij zich ook voor de liefde af. Voor Esther Perel laat dit fragment zien hoe goede relaties een bron van steun zijn waarin we elkaar kunnen helen. Call Me by Your Name is net uit op dvd.

de aflevering als podcast

Het hele gesprek met Esther Perel is beschikbaar als podcast. De fragmenten zijn hierdoor niet meer te zien, daarom beschrijven we ze in een voice-over. De gesprekken zijn verder onaangepast.

Abonneer je om niets te missen via iTunes, ►RSS-feedStitcher of luister via deze pagina. Luister hier naar de podcasts van andere afleveringen.