Teksten: Els Aarts
Zoals een puber hunkert naar liefde en een egale huid, zo hunkert de moderne mens naar geluk. Geluksblaadjes en -goeroe’s schieten dan ook als paddenstoelen uit de grond. Maar wat zegt de wetenschap hierover? Wat beïnvloedt ons geluk?
Zorg dat je niet te veel verdient
Mensen willen graag meer verdienen dan goed voor ze is. Wie weet wanneer hij moet stoppen, is na afloop blijer met het resultaat.
Klik hieronder op 'open' om verder te lezen.
Dat blijkt uit onderzoek van Hsee et al (2013), uit Psychological Science. In dit onderzoek kregen proefpersonen een koptelefoon op waardoor rustige pianomuziek klonk: (voor de liefhebber: Piano Collections: Final Fantasy X. De onderzoekers zagen dit als een metafoor voor ontspanning. De deelnemers hadden de mogelijkheid om op een knop te drukken met als gevolg dat er een irritant zoemgeluid door de muziek heen schetterde. Een druk op de knop stond voor werk. Werken wordt natuurlijk beloond: met twintig drukken op de knop konden proefpersonen een chocolaatje verdienen.
Maar nu wordt het interessant: de deelnemers mochten hun chocolaatjes alleen ter plekke opeten, en dat wisten ze van tevoren. Het meenemen van de chocolaatjes was dus niet toegestaan. Je zou denken dat het verstandig is om genoeg chocolaatjes te verdienen om acute trek te stillen, maar niet zó veel dat de ontspannende klanken van Final Fantasy X onnodig verstoord worden door de zoemknop.
Uit het onderzoek bleek dat veel deelnemers iets totaal anders deden. De proefpersonen drukten gemiddeld 220 keer op de knop, en verdienden daarmee gemiddeld 11 chocolaatjes, waarvan ze er maar 4 opaten. Een gedreven fanatiekeling drukte zelfs 1000 keer op de knop, maar at dan ook 28 van de 50 verdiende chocolaatjes. Dat is pas goed gebruik maken van de onderzoeksomstandigheden! Helaas gaven deze mensen die vaak op de knop drukten een lager cijfer aan hun geluksgevoel dan degenen die hun verdiendrang wisten te beheersen. En daar zit natuurlijk de crux.
Volgens de onderzoekers geldt dit ook voor het echte leven. We gaan maar door met werken, verdienen geld en chocolaatjes en andere mooie spullen, maar we staan niet stil bij de vraag of we daar ook gelukkig van worden. Dus denk even na: zou je met minder hard werken meer geluk kunnen bereiken?
Gebaseerd op: Hsee, C. K., Zhang, J., Cai, C. F., & Zhang, S. (2013). Overearning. Psychological Science 24(6), 852-859
Geef je gelukkig en sterk
In Wetenschap havermoutpap vertelt professor Ap Dijksterhuis dat je van geven gelukkig wordt. Proefpersonen die tien euro uit mochten geven aan om een cadeau te kopen voor iemand anders, werden daar gelukkiger van dan proefpersonen die dat bedrag aan zichzelf mochten besteden. Dit geven heeft nog een grappig bijeffect: je wordt er ook nog sterker van! Hoe dat kan?
Klik hieronder op 'open' om verder te lezen.
Dr. Kurt Gray, onderzoeker aan Harvard, vond het opvallend dat mensen die goede daden doen, ook vaak heel sterk lijken te zijn. Moeder Theresa en Gandhi bijvoorbeeld, die een enorme (wils)kracht hadden om anderen te helpen. Gray vroeg zich af of deze kracht een oorzaak of juist een gevolg van het doen van goede daden. Hij onderzocht of mensen die iemand helpen daarna meer wilskracht hebben.
Proefpersonen moesten een gewicht van 2,3 kilogram optillen met hun arm gestrekt, de eerste keer om te kijken hoe lang ze dit volhielden. Dat was gemiddeld 76 seconden. Daarna kregen de deelnemers een dollar voor de moeite. De helft van de deelnemers mocht ervoor kiezen om deze dollar aan UNICEF te doneren, wat ze allemaal deden. De andere helft kreeg deze keuze niet en hield de dollar zelf.
Toen begon de tweede ronde: deelnemers uit beide groepen moesten weer hetzelfde gewicht zo lang mogelijk vasthouden. Nu hielden de mensen die hun dollar hadden gedoneerd, het gemiddeld zeven seconden langer vol dan de controlegroep. Ze waren dus sterker geworden door hun goede daad!
Gray verklaart dit fenomeen als volgt. De Gandhi’s en Moeders Theresa onder ons (hoewel op de goedertierenheid van die laatste nogal wat af te dingen is) vertonen opvallend moreel gedrag. Mensen denken dat dit stereotype held enorm daadkrachtig is, maar ook dat hij/zij minder gevoelens heeft, zoals angst, pijn of andere ongemakken. Helden kunnen dus veel mensen redden en gebruiken daarbij weinig emoji’s, eeuhm emoties dus.
Mensen gaan zich gek genoeg vaak gedragen naar stereotypen als ze daar aan denken. Zo gaan mensen langzamer lopen als ze aan bejaarden denken, en hebben ze het kouder als ze zich eenzaam voelen. Dit geldt ook voor het stereotype held: als mensen zich een held voelen denken ze dat ze heel capabel zijn en ervaren minder ongemak. Deze combinatie zorgde er volgens dr. Gray voor dat ook de ‘helden’ die een dollar doneerden meer (wils)kracht kregen en minder snel last kregen van hun arm. Daardoor konden ze het gewicht langer omhoog houden.
De tip: als je moet vechten in een oorlogsmissie, als je een worstelwedstrijd moet winnen of mee wilt doen aan expeditie Robinson, doe eerst iets goeds voor een ander om je kracht te verhogen.
Niks voor jou? Er is een escape. Dit mechanisme werkt ook in het geval van slechteriken. Van ongure types als Hitler en Voldemort denkt men net zo goed dat zij veel capaciteit hebben en weinig gevoel. Als mensen zich een schurk voelen maakt dit ze dus ook sterker.
Gebaseerd op: Gray, K. (2010). Moral transformation: Good and evil turn the weak into the mighty. Social Psychological and Personality Science, 1(3), 253-258.
Kijk je pijn weg
AU! Met je gloedscherpe nieuwe messenset een klein stukje van je vinger gehakt? Een pijnstiller met onmiddellijk effect is, jawel, een verrekijker. Als je die omdraait en naar je pijnlijke vinger kijkt, wordt de vinger een stuk kleiner. En daardoor voel je minder pijn, en gaat hij zelfs minder zwellen als ‘ie dat van plan was.
Andersom werkt ook: met een vergrootglas of met een ingezoomde camera van je telefoon lijkt de pijn een stuk erger. Wil je dus meer pijn voor jezelf of voor een ander, gebruik dan deze truc.
Moseley, G. L., Parsons, T. J., & Spence, C. (2008). Visual distortion of a limb modulates the pain and swelling evoked by movement. Current Biology, 18(22), R1047-R1048.