We weten niet eens meer hoe we ze moeten noemen. ‘Migrant’ is een beladen term geworden, want die suggereert dat iemand uit vrije wil verhuist van het ene land naar het andere, terwijl de meerderheid van hen op de vlucht is. Maar ‘vluchteling’ is net zo problematisch om de omgekeerde reden, want als je die term gebruikt doe je net alsof ze allemaal slachtoffers zijn van oorlog en vervolging, terwijl velen op reis zijn gegaan in de hoop rijk te worden. Vluchten voor armoede, telt dat ook? Of zijn we inmiddels zo neoliberaal geïndoctrineerd geraakt dat we vinden dat armoede iemands eigen schuld is?
Je kunt er ook een perspectief aan toevoegen. Vanuit ons gezichtspunt zijn ze ‘immigranten’, zoals prins Bernhard, prins Claus en koningin Máxima. Vanuit Syrië, Senegal of Somalië gezien zijn zij ‘emigranten’, zoals koningin Wilhelmina tijdens de oorlog. Of was zij een vluchteling?
Nederlanders die voor Shell in Nigeria zitten, noemen we ‘expats’. Waarom noemen we de Nigerianen die hier komen ook niet zo? In ‘expat’ zit iets neerbuigends jegens het gastland. Expats zijn, net als vroegere missionarissen, representanten van onze superieure westerse cultuur in de jungle. Zij wonen in gated communities en laten die apen daar in Afrika wel eens even zien hoe wij de zaken met ons gezonde boerenverstand neoliberaal aanpakken. Maar de Syriërs en Afrikanen die naar Europa komen, stoppen we ook in gated communities. Maar die zijn dan bedoeld om zwarten binnen te houden in plaats van buiten.