Lucien Engelen

"Stop met praten, start met doen." Dit motto is leidend in de missie van Lucien Engelen (1962) om de gezondheidszorg te veranderen. Als directeur van het Radboud REshape Innovation Center aan het Nijmeegs Universitair Medisch Centrum experimenteert hij met de toepassing van de nieuwste technologieën in de zorg. Zo wil hij inspelen op de stijgende zorgkosten, een toenemende zorgvraag en een tekort aan gekwalificeerd personeel. Deze technologieën maken het, volgens Engelen, bovendien mogelijk dat een patiënt een actieve rol krijgt in het behandelingsproces: de patiënt als partner.

Menigeen was sceptisch over de ambitie van Engelen om een extreem grote sector zoals de zorg te veranderen, maar inmiddels heeft hij (internationaal) succes. In 2007 werd hij hoofd van de Acute Zorgregio Oost bij het Radboudumc en werd hij als adviseur van de Raad van Bestuur van het ziekenhuis in de gelegenheid gesteld om mee te praten over de toekomst van de zorg. In zijn vorige banen had hij gezien hoe de kwaliteit van de zorg toenam, maar dat de patiënt steeds meer uit het behandelingstraject werd geschrapt. Deze ontwikkeling wilde hij een halt toe roepen. Het gebruik van internet en technologie kon daar een belangrijke rol in spelen.

Als pionier op het gebied van 'Zorg 2.0' in Nederland, richtte Engelen in 2010 het Radboud REshape Center op. Hier wordt onderzoek gedaan naar en geëxperimenteerd met de toepassing van nieuwe technologieën in de zorg. Bijvoorbeeld een Google Glass in de operatiekamer, maar ook een iPad-zuster, Facetalk-contact met artsen of health patches die patiënten 24/7 monitoren. Behalve het testen van deze innovaties, richt REshape zich ook op voorlichting en de opleiding voor zorgen 2.0. Engelen stelde een Chief Listening Officer aan, die niets anders doet dan naar patiënten luisteren en hun wensen en ervaringen vertalen naar zorgbeleid. Zo ontstond onder andere het project AYA4, een online platform waar jongeren met kanker elkaar kunnen ontmoeten en kennis kunnen uitwisselen.

Sinds 2011 doceert Engelen aan de Singularity University in Silicon Valley over (de impact van) nieuwe innovaties in de zorg en bijbehorende morele vragen. Sinds februari is Engelen Chief Imagineer bij Nictiz, het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de zorg stimuleert. Binnen deze organisatie denkt hij mee over de toekomst van de zorg, maar pleit ook voor kennisoverdracht en de uitwisseling van ervaringen. Om die reden zette hij eerder TedxMaastricht, TedXNijmegen en TedxRadboudU op.

Engelen is zelf geen arts, maar hij kwam al op jonge leeftijd in aanraking met de gezondheidszorg. Zijn ouders hadden een eigen bedrijf in onder andere uitvaartdiensten en ziekenvervoer. Hij nam de zaak - samen met zijn neef - over en richtte twintig jaar later de stichting RAV Noord Limburg op, een regionale ambulancedienst. Toen deze stichting na vijf jaar volledig op eigen benen stond, besloot hij dat het tijd werd voor een nieuwe uitdaging. Deze uitdaging vond hij bij het Radboudumc.

Engelen verloor zijn beide ouders aan kanker. Ook hij verwacht door deze ziekte getroffen te worden. Dit maakt zijn persoonlijke drijfveer om de zorg te verbeteren nog groter.