Alessandro Baricco

Zijn novellen en romans werden de afgelopen decennia in talloze landen vertaald, maar Baricco is vooral bekend geworden met zijn veelbesproken essay De barbaren (De Bezige Bij, 2010). Aan de hand van simpele voorbeelden als literatuur en wijn laat Baricco in De barbaren zien dat onze cultuur gigantisch aan het veranderen is. De aloude diepgang van de culturele elite maakt plaats voor een moderne oppervlakkigheid, door ‘de barbaren’ (lees: moderne mensen die cultuur anders hanteren en interpreteren dan voorheen) in beweging gezet. Zo behoort de wijncultuur bijvoorbeeld niet langer tot een kleine kring kenners en de literatuur draait volgens de Italiaanse denker steeds meer om hypes en bestsellers. Geen verloedering, maar vooral een verandering, waarbij schoonheid in alles kan zitten en zich niet meer zo makkelijk laat definiëren.

De nieuwe generatie laat zich niet limiteren door cultuurhistorische barrières. “De nieuwe culturele elite heeft Plato gelezen, maar heeft ook Mickey Mouse op het nachtkastje liggen en kijkt de nieuwste series op hun laptops. Ze kennen de werken van Philip Roth, maar volgen ook Lady Gaga”, vertelt hij in 2013 in een interview met de Europese Radio-unie.

In februari 2016 werd Baricco benoemd tot eredoctor aan de Katholieke Universteit van Leuven. Dit is niet de eerste onderwijsinstelling waar hij zich aan verbindt: al in 1994 richtte hij samen met vier vrienden in zijn geboorteplaats Turijn de alternatieve schrijversacademie ‘Scuola Holden’ op, vernoemd naar het gelijknamige personage uit het controversiële boek The Catcher in the Rye van J.D. Salinger.

Daarnaast werkte Baricco, voor hij lid werd van het schrijversgilde, als muziekrecensent voor enkele Italiaanse bladen. Ook heeft hij nog een blauwe maandag gewerkt als presentator van cultuuruitzendingen op de Italiaanse publieke omroep. Nog steeds is Baricco op de Italiaanse televisie te zien, maar dan als gast bij Italiaanse praatprogramma's. Ook het schrijven is hij niet verleerd: van tijd tot tijd verschijnen er opiniestukken van hem in La Republicca.

Baricco’s werken zijn ook te zien op groot doek: zijn verhalen Novecento en Zijde zijn in respectievelijk 1998 en 2007 verfilmd. Daarnaast schreef hij het scenario voor de film Lezione 21, die in 2008 verscheen. Muzikaal wist hij ook zijn stempel te drukken: in 2001 werkte hij namelijk samen met de Franse band Air, wat twee jaar later leidde tot het album City Reading. In dit album leest hij passages van zijn novelle Stad voor.