Opwarmen met Tegenlicht

Vanuit verschillende invalshoeken heeft VPRO Tegenlicht afleveringen gemaakt over duurzaamheid. In deze collectie zie je hoe individuen, bedrijven en visionairen de opwarming van de aarde ieder via hun eigen weg tegengaan. Van het Deense, lokale initiatief om eigen stroom op te wekken tot de Prins van Jordanië die een alternatief wil bieden voor de monopolie van oliemagnaten. Fragmenten om warm van te worden met lokale, regionale tot wereldwijde bewegingen.

In het Deense Samsø maken de inwoners hun eigen stroom. Het energieoverschot dat overblijft, wordt verkocht en de winst wordt over alle inwoners verdeeld. De CO2-uitstoot van Samsø loopt zelfs al in de negatieve cijfers. Een inspirerend voorbeeld van hoe burgers zichzelf verenigen en op kleine schaal CO2-uitstoot enorm terugdringen.

Leuk feitje: sinds anderhalf jaar is de Nederlandse Marcel Meijer de burgemeester van de gemeente Samsø.

Dit fragment komt uit de aflevering 'Power to the People'. Kijk de complete aflevering.
 

Waar de bewoners van Samsø energie opwekken voor hun eigen gemeenschap en geen verdere groeiambities hebben, gaan de burgers van het Duitse Hamburg een stap verder. In de stad hebben inwoners zich verenigd en via een bindend referendum besloten om het stroomnet terug te kopen van grote energiemaatschappijen.

Aangezien Hamburg zich als stadsstaat grotendeels buiten het invloedsveld van Berlijn begeeft, kon dit op lokaal niveau besloten worden. Nu Hamburg haar eigen stroomnet in beheer krijgt, kan op lokaal niveau de wijze van energieopwekking gekozen worden en de winsten vloeien terug in de portemonnee van de stad.

Dit fragment komt uit 'De macht aan de stad'. Kijk de complete aflevering.

Dat verduurzaming niet alleen mogelijk is vanuit burgerinitiatieven blijkt uit het volgende fragment. Op het industrieterrein van het Ford Rouge Center in Detroit worden al sinds 1928 auto's in grote aantallen geproduceerd. Hoewel een trots voor de Amerikaanse industrie, was de fabriek ook een grote vervuiler. Ford stond voor de keuze: of het terrein verlaten of het terrein vernieuwen.

Er werd gekozen voor het laatste en een innovatief team ontwerpers ging in 1999 aan de slag. Een inspirerend voorbeeld van maatschappelijke verantwoord ondernemen. Winsten verhogen en tegelijkertijd verduurzamen.

Dit fragment komt uit de aflevering 'Afval = voedsel'. Kijk de complete aflevering.

In het bedrijfsleven worden de voordelen van verduurzaming steeds meer ingezien. CO2 reductie kan zelfs tot hogere winsten leiden. De politiek lijkt de opwarming van de aarde minder hoog op de agenda te hebben staan. Hier heeft de Limburgse advocaat Roger Cox verandering in gebracht.

Cox heeft namens 900 klagers en organisatie voor innovatie en duurzaamheid, Urgenda, de Nederlandse staat aangeklaagd vanwege het niet nakomen van het Kyoto-protocol. Het protocol verplicht de Nederlandse staat om haar CO2 emissie in 2020 met 25% gereduceerd te hebben ten opzichte van 1997. Met de huidige maatregelen kan dit nooit behaald worden. In dit fragment spreekt Cox zijn aanklacht uit tegen de Nederlandse staat. Zie hoe één man het verschil kan maken.

Dit fragment komt uit de aflevering 'De klimaatzaak'. Kijk de complete aflevering.
 

De prins van Jordanië, El Hassan Bin Talai, laat zien dat we nog een stap verder kunnen kijken dan nationale beleidsverandering. Terwijl de macht van de traditionele fossiele energiesector momenteel nog de touwtjes in handen heeft, ontwikkelen zich op wereldniveau doordachte alternatieven.

De prins van Jordanië vertelt over het plan om een netwerk van zonnecentrales in de Noord-Afrikaanse woestijn te bouwen. De zonnecentrales kunnen schone elektriciteit leveren aan verschillende delen van de wereld, en aan de landen in de regio zelf. Als de macht van de oliemagnaten te overwinnen is, ligt er een woestijn klaar om de wereld van duurzame energie te voorzien.

Dit fragment komt uit de aflevering 'Here comes the sun'. Kijk de complete aflevering.