zondag 24 mei, 22.15 uur, NPO2

Lekker conservatief

Ze zijn jong, slim, conservatief en rechts. Het conservatieve gedachtegoed is weer populair onder jongeren. Hoe komt dat?

Makers

Hoe ziet de conservatieve politiek van de toekomst eruit? De nieuwe conservatieven zijn jong, slim en rechts en ze zijn met velen, zo wijst nieuw Europees onderzoek uit. Deze jonge rechtse beweging groeit ook in Nederland. Oude christelijke partijen als de SGP zoeken toenadering tot de nieuwe, frisse bondgenoten op de rechterflank, die zich op hun beurt met trots ‘cultuur-christenen’ noemen. Wie zijn deze jonge conservatieven? En hoe ziet hun gedroomde conservatieve samenleving eruit?

Eén ding hebben alle jonge conservatieven gemeen: ze willen een overzichtelijke, nieuwe wereld, die orde brengt in de chaos van alledag en gericht is op behoud. In hun conservatieve wereld van de toekomst willen deze rechtse jongeren hun eigen identiteit veiligstellen en een krachtig tegenwicht bieden aan de – in hun ogen – linkse dominantie in de media, de politiek en het publieke debat. Samen terug naar ‘het fantastische vroeger’. Het blijkt een lonkend alternatief, in tijden van secularisatie, globalisering en migratie.

VPRO Tegenlicht: 'Lekker conservatief'
24 mei, 22.15 uur NPO2

over de uitzending

Wat is de conservatieve visie op de toekomst? VPRO Tegenlicht volgt Tom de Nooijer, SGP-er en het jongste gemeenteraadslid van het Gelderse Oldebroek. De Nooijer zoekt aansluiting bij Forum voor Democratie. Volgens hem is het weer hip om rechts te zijn, en dát is partijoverstijgend.

De nieuwrechtse beweging bouwt actief aan nieuwe netwerken en schoolt jonge studenten in de conservatieve leer om hun verhaal uit te rollen en een stempel te drukken op de samenleving van morgen. De contouren daarvan worden nu al af en toe zichtbaar, bijvoorbeeld toen een mars van tienduizend aanhangers van de pro-life beweging door de straten van Utrecht trok om te protesteren tegen abortus.

Wordt dit de nieuwe werkelijkheid? Hoe ziet Nederland er uit over tien jaar als we kiezen voor deze uiterst conservatieve koers? Volgens Robert Lemm, ook wel ‘de fluisteraar van Thiery Baudet’ genoemd, zijn jongeren steeds vaker conservatief: 'Het is een tegenbeweging die jongeren bewust wil maken: kijk eens wat we hadden in Europa en wat we hebben weggegeven.' 

Lemm geeft lezingen bij de zomer- en winterscholen van Forum voor Democratie als hispanist en katholiek denker. Hij verkondigt aan jonge ambitieuze rechtse mensen een donkere toekomst voor Europa. Volgens Lemm staan we op de brokstukken van onze beschaving en wordt het moderne Europa gekenmerkt door migratie en de opkomst van de islam, mede door het verlaten en vergeten van de tradities en het christendom als grondslag. 'Het enige wat je kan doen is christen worden', aldus Lemm.

Regie: Britta Hosman
Research: Henneke Hagen
Productie: Olivier Schuringa 
Eindredactie: Bregtje van der Haak en Doke Romeijn
over de sprekers

Tom de Nooijer

gemeenteraadslid SGP Oldebroek

Op zijn vijftiende werd hij voorzitter van de jongerentak van de SGP.  Hij mocht zelf nog niet eens stemmen toen hij in 2018, op zijn zeventiende, gemeenteraadslid werd van de SGP in Oldebroek, Gelderland. Daarmee werd hij op dat moment het jongste raadslid van Nederland. Hij neemt in de gemeenteraad van Oldebroek de portefeuille Samenleving en Bestuur voor zijn rekening.

Langs zijn politieke agenda legt hij de Bijbel; zo is hij anti-abortus en anti-euthanasie. Andere stokpaardjes van Tom de Nooijer zijn het drugsbeleid in Nederland, het agrarische beleid, antisemitisme en de EU. Lokaal maakt hij zich ook hard voor het behoud van het muziekonderwijs. 

'natuurlijk is Thierry ijdel, maar zijn politiek deugt, en daar gaat het om'

Quita Muis

socioloog

Quita Muis is tweedejaars promovenda aan de Universiteit van Tilburg. Ze doet onderzoek naar polarisatie, specifiek naar opleidingspolarisatie. Hiervoor deed zij een Bachelor Communicatie- en Informatiewetenschappen, een Master in Victimology and Criminal Justice, en daarna een tweejarige Research Master Social and Behavioral Sciences.

Begin 2020 publiceert zij samen met enkele andere onderzoekers een rapport over het ‘nieuwe conservatisme’ bij jongeren. Wat bleek: jongeren zijn voor het eerst in decennia weer conservatiever dan de generaties die hen voorgingen: ‘Jongere generaties lijken een nieuwe structuur te zoeken om hun identiteit aan op te hangen,’ vertelt Muis in Het Parool over haar bevindingen. ‘Daarbij komen ze uit bij dingen van vroeger.’ 

Robert Lemm

hispanist en rechts reactionair

Lemm, van origine historicus en hispanist, werd vorig jaar in het Parool (waar Lemm eerder zelf voor geschreven heeft) tot ‘fluisteraar van Baudet’ gedoopt.

Hij houdt liberalen verantwoordelijk voor het ontstaan van ‘Eurabië’, een door de islam gedomineerd Europa. Lemm en Thierry vinden elkaar in hun weerstand tegen het liberalisme. Deze orthodox katholieke reactionair, zoals hij zichzelf noemt, heeft tientallen boeken geschreven en bij verschillende uitgevers gewerkt, maar is de afgelopen paar jaar meer betrokken geraakt bij de politieke cultuurstrijd tussen rechts en links.

'we zijn niet meer geïnteresseerd in de tradities die dit continent hebben gemaakt'

'je moet het niet onderschatten: deze jonge mensen gaan het politieke landschap veranderen'

Joke van Saane

hoogleraar Zingeving en Leiderschap

Joke van Saane studeerde psychologie en onderwijskunde aan de VU, en is nu hoogleraar Zingeving en leiderschap. Ook is ze rector aan de Universiteit voor Humanistiek.

Thema's van haar publicaties variëren van geloofsbeleving tot entrepeneurship, en van sociologie tot ritualisme. Ze houdt zich ook bezig met onderwijsontwikkeling en kwaliteitszorg.

'Jonge mensen ervaren onze wereld echt als een Global Village, en zijn daarom opzoek naar veiligheid en kaders', aldus Van Saane. En dat, zegt ze, maakt het conservatisme juist zo interessant.
leesvoer

is de wereld chaotisch, of zijn wij dat zelf?

Het is heel begrijpelijk dat mensen teruggrijpen naar het oude, bekende, het kleinschalige en het onveranderlijke. Deze snelle, altijd veranderende wereld vraagt een hoop van ons mensen: miljoenen jaren lang was de belevingswereld van de mens niet groter dan zijn directe omgeving. Kunnen we orde scheppen in de chaos?

‘de afgelopen jaren hebben vrouwen meer mogelijkheden gekregen, terwijl de mogelijkheden van mannen zijn ingeperkt’

het einde van de man

Terug naar oude verhoudingen, daarvoor pleiten ook de mannen in de manosphere. Want de man van vandaag, die heeft het niet makkelijk. Onze samenleving blijkt op veel vlakken namelijk makkelijker te navigeren voor vrouwen dan voor mannen.
Hoe kan ook de man floreren in het post-industriële tijdperk?

wie controle wint, verliest vrijheid

De illusie van controle: 'De meest stompzinninge en dwaze deugd die we ooit hebben geschapen', volgens psychiater Damiaan Denys. Hoe komen we af van de constante drang naar controle die onze samenleving kent?

 

 

 

bezoek de online meetup

meer over de pandemie