VPRO Tegenlicht

Fossielvrij

Een groeiende groep verontruste burgers roept pensioenfondsen, kerken en universiteiten op om niet meer in fossiele brandstoffen te investeren.

Een groeiende groep verontruste burgers vertrouwt niet meer op de politiek om klimaatverandering aan te pakken. Ze richten zich op de financiële sector en krijgen hulp uit onverwachte hoek. Grote banken als HSBC, Citibank en toezichthouder The Bank of England waarschuwen sinds kort voor de zogenaamde 'carbon bubble'. Investeren in kolen, olie en gas zorgt niet alleen voor stijgende temperaturen, maar brengt aanzienlijke financiële risico's met zich mee voor bijvoorbeeld de pensioenen. Met dit nieuwe wapen in handen roepen de actievoerders pensioenfondsen, universiteiten en andere fondsen op om hun investeringen in fossiele brandstoffen af te bouwen. 

reacties op aflevering

Het vertrouwen daalt dat de politiek een oplossing voor klimaatverandering zal verzorgen. Een snel groeiende groep verontruste burgers kijkt naar andere manieren om klimaatverandering aan te pakken. Zij richten zich nu op de financiële wereld. Want volgens hen zit daar minstens net zoveel invloed als bij overheden.

Pensioenfondsen, kerken en universiteiten worden opgeroepen investeringen uit fossiele brandstoffen terug te trekken. Deze divestment-beweging heeft aanhangers in meer dan twintig landen en groeit snel. Met resultaat: naast kerken en universiteiten heeft inmiddels ook het Noorse staatsinvesteringsfonds, goed voor meer dan 800 miljard euro, toegezegd zijn investeringen uit fossiele brandstoffen af te bouwen.  

Nieuwe manier van actievoeren

In Nederland is pensioenfonds ABP, een van ’s werelds grootste fondsen met meer dan 350 miljard euro in investeringen, een aantrekkelijk doelwit van de divestment-beweging. Door middel van acties en gesprekken met pensioengerechtigden en toezichthouders proberen de fossielvrij-actievoerders ABP ertoe aan te zetten het grote geld weg te halen bij bedrijven die verantwoordelijk zijn voor veel CO2-uitstoot. En met succes.

Onlangs kondigde ABP aan alle beleggingen langs een duurzame meetlat te leggen. Het fonds gaat meer beleggen in duurzame energie en minder in kolen en olie. Voor de divestment-beweging is de missie pas geslaagd als ABP en andere pensioensfondsen nog scherper gaan kiezen en radicaal stoppen met investeringen in de fossiele industrie. Is dat wel de juiste strategie? VPRO Tegenlicht kijkt mee bij de actievoerders en op de schermen van beurshandelaren, op zoek naar nut en noodzaak van deze nieuwe manier van actievoeren.  

bijlagen

Met onder andere Corien Wortmann-Kool, voorzitter ABP, Vatan Hüzeir, mede-initiatiefnemer van ABP Fossielvrij, Ella Lagé actievoerder van Fossilfree Berlin, Willem Buiter, chief economist van Citi Bank en Bob Litterman, hedgefundmanager en oud hoofd Quantitive trading Goldman Sachs.  

Regie: Martijn Kieft
Research: Robert Kosters
Productie: Jeroen Beumer
Eindredactie: Marije Meerman/Doke Romeijn 

meer zoals 'fossielvrij'