Sinds 11 september 2001 is de wereld voorgoed in tweeën gedeeld. Als je niet vóór Amerika bent, ben je tegen. En met terroristen wordt niet gesproken, je vernietigt ze. Volgens de Amerikaanse defensiestaf gaan we 'The Long War' tegemoet. Dat zou goed kunnen betekenen dat we de komende decennia een situatie krijgen die te vergelijken is met de Koude Oorlog. Een periode waarin angst, instabiliteit en geweld deel uitmaken van ons dagelijkse leven. En de strijd zal pas gestreden zijn als de ene partij de andere zijn wil oplegt, inclusief de bijbehorende manier van leven.
VPRO Tegenlicht
Onderhandelen met Al Qaeda
Wat wilt u liever, tot in lengte van dagen bang zijn voor achtergelaten rugzakken in de trein, of toch een voorzichtige verkenning van eventuele mogelijkheden tot dialoog met radicale Arabische groepen, en uiteindelijk misschien zelfs met Al Qaeda? Tegenlicht neemt een voorschot op de toekomst en peilt de mening van vijf deskundigen, die vanuit hun specifieke terrein een perspectief schetsen op de huidige impasse.
Maar moet het zover komen? Is het voeren van oorlog de aangewezen manier om het conflict onder controle te houden? Mohammad-Mahmoud Ould Mohamedou, directeur van het Harvard Program on Humanitarian Policy and Conflict Research, denkt van niet. Mohamedou is één van de weinigen die openlijk durft te pleiten voor het starten van voorbereidingen voor een eerste gespreksronde met de gewraakte terroristen. Ook Jason Burke, Brits journalist en Al Qaeda-biograaf, stelt dat contact zoeken de enige uitweg biedt. Pas als we weten wat terroristen beweegt zijn we in staat om te zoeken naar een oplossing van het conflict.
Tegenlicht-programmamaker Alexander Oey spreekt verder met terrorisme-expert Jessica Stern, verbonden aan Harvard University, en met de Franse politicoloog en islamdeskundige Gilles Kepel. Gerhart Baum tot slot, voormalig minister van Binnenlandse Zaken van Duitsland, levert commentaar op 'The Long War' vanuit zijn eigen ervaringen met het terrorisme van de Rote Armee Fraktion. Baum maakte bij de bestrijding van de RAF in de jaren '70 uitgebreid gebruik van het repressieve apparaat, hij veranderde de wetten, en beperkte de privacy. En is, zo geeft hij nu toe, daarin te ver gegaan. Het leverde alleen maar meer tegenstand en meer sympathisanten van de terroristen op.
Alle pogingen tot het bestrijden van het terrorisme lijken tot dusverre vooral symboolpolitiek. In de Nederlandse campagne over de bestrijding van het terrorisme zegt een rustgevende stem dat er 200.000 professionals bij douane, AIVD, en politie bezig zijn de mogelijkheid van een terroristische aanslag zo klein mogelijk te maken. De vraag is of burgers de komende decennia willen leven in een wereld die gedomineerd wordt door 'The Long War', waarbij de mogelijkheid van een terroristische aanslag 'zo klein mogelijk' is...
Regie: Alexander Oey
Research: William de Bruijn, Hassnae Bouazza
Productie: Madeleine Somer, Karin Spiegel
Eindredactie: Doke Romeijn, Frank Wiering