Tegenlicht

New Orleans in de Polder

Geen sector is in zo’n diepe impasse geraakt als de ruimtelijke ordening, meent landschapsarchitect Adriaan Geuze. Zo ziet hij met lede ogen dat het Groene Hart wordt opgegeven; dit unieke landschap van duizend jaar oude veenpolders met zijn ‘goddelijke licht’ dreigt definitief te bezwijken onder de ambities van wethouders en projectontwikkelaars.

Tegenlicht haakt aan bij een eenmansoorlog tegen het bureaucratisch-planologisch complex waarbij projectontwikkelaars, planologen, architecten, politiek en overheden elkaar met bestemmingsplannen en beroepsprocedures in de greep houden. En volgt met Geuze het spoor terug van een aantal stedenbouwkundige projecten waarvoor volgens Geuze alle seinen op rood zouden moeten staan.

Al jaren doet Geuze, oprichter van het prestigieuze achitectenbureau West 8 en hoogleraar aan Harvard, onderzoek naar het doolhof van de ruimtelijke ordening in Nederland.

bijlagen

In gesprekken met Melanie Schultz van Haegen (staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat), Joost Schrijnen (directeur Ruimtelijke Ordening provincie Zuid-Holland), Wim Derksen (directeur Ruimtelijk Planbureau) en Kees Vriesman (directeur Staatsbosbeheer) onderzoekt Geuze de recente geschiedenis van de ruimtelijke ordening van Nederland. Waarom bouwen we, terwijl delegaties uit New Orleans onze waterwerken komen bewonderen, zelf een tweede Zoetermeer op het diepste punt van Europa, de Zuidplaspolder? Waarom moet er in de mooiste polder bij Gouda een nieuwe wijk verschijnen? En waarom moet het laatste stukje groen rond Rotterdam, de Schieveen polder, zo beslist plaatsmaken voor een bedrijventerrein?

biografieën

  • Geuze ziet een terugkerend patroon waarin de stedelijke middenklasse de polders wordt ingezogen met achterlating van een (etnische) onderklasse in verpauperde wijken in gesegregeerde steden. Resultaat: de ontwrichting van zowel stad als platteland. In 'New Orleans in de polder' toont Geuze de resultaten van eigen onderzoek naar alternatieve locaties voor de woningbehoefte in het zuidelijk deel van de Randstad, gericht op behoud van de middenklasse binnen Rotterdam, in plaats van in de polder.

    De eeuwenoude Hollandse traditie van land maken en masterplanning is in één generatie tijd ontaard in een desastreus gebrek aan visie op de inrichting van Nederland. De polders zijn altijd een spiegel van de samenleving geweest. De samenleving van nu schreeuwt om een nieuwe Jac.P. Thijsse die de Nederlanders opnieuw leert naar de natuur te kijken, de weergaloze horizon te herontdekken, elke dag opnieuw geboren uit nevels en mistdampen. Is Adriaan Geuze de nieuwe Jac.P. Thijsse?

    regie: Rudi Boon
    research: Ger Wieberdink
    productie: Madeleine Somer/Karin Spiegel
    eindredactie: Doke Romeijn/Frank Wiering