Enron, Worldcom, Ahold, Parmalat, Tyco, Shell. De laatste tijd is een stroom aan boekhoudschandalen aan het licht gekomen en het einde is nog niet in zicht. Topmanagers van beursgenoteerde multinationals 'are having a rotten time' (The Economist). Naast de aandacht van justitie, media en beleggers voor de fraudezaken, zijn de beurskoersen gekelderd en ook het publieke geweeklaag over bonussen en topsalarissen houdt maar niet op.

Tegenlicht levert een bijdrage aan de discussie over normen en waarden en onderzoekt de graaicultuur aan de top van het multinationale bedrijfsleven.
Wat is er gebeurd? Welke structurele oorzaken zijn er voor de fraudezaken? En hoe is te verklaren dat succesvolle managers, rolmodellen van de jaren negentig, nu als oplichters en zakkenvullers worden afgeschilderd?

In mei 1999 maakte Bregtje van der Haak voor de VPRO een portret van de Nederlandse onderneming Ahold. Het was de euforische tijd van fusies en overnames onder leiding van Cees van der Hoeven. Het bedrijf presenteerde kwartaal na kwartaal spectaculaire winstgroei en waardestijging van het aandeel. Nu, vijf jaar later, is daar weinig van over.

In De graaicultuur is Ahold het vertrekpunt voor een zoektocht naar de structurele oorzaken van de malversaties, die de kijker voert van Zaandam via Amsterdam naar New York, Boston en Milaan.

Aan het woord komt Pieter Bouw (ex-KLM, nu Swiss Air), en in Italië verklaart Marco Vitale, bedrijfseconoom en voorzitter van een groot Italiaans pensioenfonds de corruptie. In de VS geeft de meest geïmiteerde en bewonderde Amerikaanse topmanager Jack Welch (ex-General Electric) zijn visie op het thema.

Verder een bezoek aan Harvard Business School en analyses van Roger Lowenstein (‘Origins of the Crash’), Bill George (‘Authentic Leadership’) en Rakesh Khurana (‘Searching for a Corporate Savior’).

Regie: Bregtje van der Haak
Research: William de Bruijn/Bram Esser
Productie: Mariska Schneider
Eindredactie: Roel van Broekhoven/Hans Keller/Doke Romeijn

Met dank aan Euronext