Mooi nieuws deze week. De productie van groene stroom nam vorig jaar flink toe, meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek. Van alle elektriciteit op het Nederlandse net komt nu ruim een kwart uit zon- en windenergie. In 2019 was dat nog 18 procent. Een flinke opsteker dus, net nadat we een uitzending maakten over de opslag van al die duurzame energie die we in de toekomst zullen gebruiken. Die opslag is de ontbrekende schakel in de transitie naar duurzaam, dus dat moet nog wel ‘eventjes’ gebeuren.

Met een groter aandeel van groene stroom zijn we er natuurlijk nog niet. Veel draait nog op fossiele energie. Zoals bij Shell, een van de grootste vervuilers ter wereld. De olie- en gasgigant maakte met zichzelf de afspraak dat het zou gaan investeren in hernieuwbare energie. Maar deze week bleek dat ze hun eigen gestelde groene doelstelling niet halen. Shell investeerde de 3,2 miljard in New Energies, dat deel uitmaakt van het bedrijf, en blijft daarmee onder het niveau van het minst ambitieuze scenario, meldde de NOS maandag.

Shell zit dus nog tot over z’n oren in de fossiele brandstof. Dat maakt het bedrijf financieel-economisch gezien uiterst kwetsbaar. Immers, omdat groene energie aan een opmars bezig is, valt er ook meer geld mee te verdienen. Beleggers en investeerders vinden hun weg naar groene beleggingsfondsen. Hebben de Shells van deze wereld straks het nakijken?

Deze week kijken we in deze nieuwsbrief naar de groene geldstromen. Naar welke circulaire en duurzame bedrijven vloeien al die groene investeringen? En we werpen alvast een blik op 17 maart, de dag van de Tweede Kamerverkiezingen. Want terwijl we straks naar de stembus gaan, lijkt de overheid onze grondrechten steeds minder na te leven. Als je wilt weten hoe dat zit, lees dan vooral verder.

Kruip in het hoofd van de groene belegger

Door corona vliegen we fors minder en rijden we minder naar familie, vrienden en werk. Veel kantoren staan leeg. Niet gek dat een bedrijf als Shell door de geslonken vraag naar olie, gas en kerosine ook financieel klappen krijgt: liefst 18 miljard euro verlies over 2020.

Je vraagt je als belegger toch af: waarom zou ik nog investeren in een bedrijf dat de duurzame transitie maar niet wil (of kan) maken? Dat beeld klopt precies. Inmiddels heeft een derde van alle investeringen al een groene bestemming en dit percentage blijft de komende jaren stijgen, is de verwachting.

Van windmolens op zee, tot duurzame airconditioning en van kleine beleggers tot mega-pensioenfondsen: beleggen zonder met het klimaat rekening te houden is verleden tijd. Tegenlicht kijkt deze week in het hoofd van duurzame investeerders en zwemt mee in de wassende rivier van de groene investeringen. Waar komt al het groene geld terecht? En gaat het deze beleggers vooral om het milieu, of is er ook rendement te halen? 

Waar het groene geld zoal terechtkomt

De financiële wereld is eindelijk wakker geschud. We naderen een toekomst die fossielvrij is en dat zien steeds meer beleggers nu ook. De mythe dat investeren in klassieke bedrijven (zoals kolen, gas, olie) een hoger rendement oplevert, lijkt na de coronacrisis voorgoed de wereld uit te zijn.

Investeerders bewegen hun geld steeds meer richting de duurzame wereld. Maar waar komt dat geld dan terecht? We lichten vier bedrijven uit, die laten zien dat duurzaamheid en rendement hand in hand kunnen gaan. Wat denk je bijvoorbeeld van de duurzame windturbines van het Spaans-Duitse bedrijf Siemens Gamesa of de circulaire tapijttegels van het bedrijf Interface?

Maar hoe groen zijn die bedrijven nou écht

Je zou dus kunnen zeggen: de financiële wereld is eindelijk wakker geschud. En of je het nou leuk vindt of niet, die sector speelt hoe dan ook een cruciale rol in het vormgeven van onze toekomst. Banken en pensioenfondsen jagen miljarden de wereld over, om díe bedrijven te financieren die hen het grootste rendement kunnen opleveren. Zij bepalen wie valt of staat. Beleggers plukken er de vruchten van. Maar hoe weet je nou of bedrijven wel echt zo groen zijn als ze zelf zeggen? Het gevaar van ‘greenwashing’ ligt op de loer. Gelukkig heeft de Europese Unie hier iets op bedacht...

Felbers economie voor alles en iedereen

In onze economie gaat het sowieso om de harde knaken. Econoom Christian Felber ergert zich er al lang groen en geel aan. Het moet volgens hem radicaal anders. ‘In een

échte economie is geld een middel en het algemeen belang het doel,’ zegt hij tegen ons als we hem spreken. Compleet omgekeerd dus.

Want ga maar na hoe de coronacrisis bloot legt wat we eigenlijk al wel wisten. Onze geglobaliseerde samenleving is allesbehalve duurzaam. Virussen profiteren van onze roofbouweconomie en halen soja uit een steeds kleiner Amazone-gebied. De druk op onze ecosystemen en biodiversiteit neemt zienderogen toe.

Een goede economie draait niet om exploitatie en winst, maar om de maatschappij. De goede zaak dus, vindt Felber. Hij pleit daarom voor een nieuw systeem: een Economy for the Common Good.

Onze grondrechten brokkelen af. Tijd voor actie

Over krap drie weken zijn de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Door corona speelt klimaat de tweede viool, lijkt het. Echt een thema is het tot dusver niet, maar dat kan natuurlijk nog veranderen. Het is wél de verwachting dat de toeslagenaffaire het kabinet onder leiding van Rutte voor de voeten wordt geworpen.

De toeslagenaffaire is het ultieme voorbeeld van institutionele grondrechtenschending. Waarom? In Nederland hebben we, volgens de Grondwet, recht op gelijke behandeling ongeacht afkomst, geslacht en geaardheid. Het etnisch profileren van ouders door de overheid is daarom een flagrante schending van die grondrechten. Experts maken zich zorgen over deze ontwikkeling. ‘De politiek heeft de afgelopen jaren, net als de overheid, steken laten vallen bij het naleven van onze grondrechten,’ zegt bijvoorbeeld Manon Julicher, onderzoeker aan Universiteit Utrecht.

Waarom zet de overheid met enige regelmaat onze grondrechten buitenspel?

Laat je inspireren op een van onze Meet Ups

Elke week blikken we in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam met makers, researchers en andere gasten terug op de uitzending en praten verder. Woensdag ging het over de Time Rebels naar aanleiding van het diepgaande gesprek tussen regisseur Tomas Kaan met schrijver en filosoof Roman Krznaric. De Meet Up is in zijn geheel terug te kijken op de site van Pakhuis de Zwijger. Echt de moeite waard!

Komende woensdag kun je weer meekijken- en praten, dit keer over de groene beleggers. En ook op andere plekken in Nederland zijn de lokale Meet Ups opgestart. Wil je er een (digitaal) bijwonen? Misschien is er een Meet Up bij jou in de buurt

Check hier de agenda voor de komende tijd