Vanaf zaterdag hier te zien

Groen geld

Een derde van alle investeringen heeft een groene bestemming. Beleggers realiseren zich maar al te goed dat het toekomstige geld zich in de duurzame sector bevindt. Maar waar komt al het groene geld terecht? En heeft elke belegger de juiste intenties?

Het investeringsgeld dat over de wereld stroomt, verandert snel van richting. Van windmolens op zee tot duurzame airconditioning en van kleine beleggers tot megapensioenfondsen: Beleggen zonder met het klimaat rekening te houden is verleden tijd.

Maar stroomt het geld precies de goede kant op, of zijn de banken en vermogensbeheerders vooral handig ingesprongen op een groene trend? VPRO Tegenlicht kijkt in het hoofd van duurzame investeerders, en zwemt mee in de wassende rivier van de groene investeringen. Waar komt al het groene geld terecht? En is er ook meer rendement te halen, of gaat het om de milieuwinst?

VPRO Tegenlicht: 'Groen Geld'
28 februari, 22.05 uur NPO2

over de uitzending

Tegenlicht gaat op bezoek bij verschillende bedrijven, zoals De Clique, de nieuwe onderneming van Fairphone-oprichter Bas van Abel en Anja Cheriakova. Zij halen GFT-afval op bij ondernemingen – die dat gek genoeg niet apart hoeven in te leveren – en maken er nuttige producten van, variërend van oesterzwammen tot zeep.

Bij Dutch Climate Systems in Meppel zien we hoe kleine, particuliere investeerders zich aaneensloten om een energiezuinige airconditioning groot te maken. Met kleine stapjes probeert het bedrijf deze nieuwe technologie in productie te nemen, en zo het wereldwijde energieverbruik sterk terug te dringen.

Door het bezoeken van verschillende investeerders, schetst Tegenlicht langzaam een beeld van hoe de groene geldstromen zich over de economie verspreiden.

'Zonder dat we het weten vindt er een grote groene revolutie plaats'

Kees Koolen, ondernemer die groot werd met investeringen in Booking.com en Uber, vergelijkt de groene geldstroom met de 'dotcom boom'. Want nu de energietransitie op stoom komt, zijn er talloze technische oplossingen nodig om alle wind- en zonne-energie gelijkmatig over ons elektriciteitsnetwerk te verspreiden. Hij investeert in een breed portfolio aan bedrijven en start-ups die allemaal een rol kunnen gaan spelen in deze overgang, en accepteert dat een deel ervan de eindstreep niet gaat halen.

Want ook in de groene economie geldt nog steeds de afweging tussen rendement en risico. Van duurzame energieprojecten die al tegenwoordig als laag risico worden ingeschat, via ondernemingen die aan de achterkant de energietransitie mogelijk maken, tot het durfkapitaal wat zich stort op circulaire bedrijven die afval hergebruiken. Het spectrum van 'groen' was nog nooit zo groot.

Regie: Martijn Kieft 
Research: William de Bruijn
Productie: Jeroen Beumer
Eindredactie: Geert Rozinga en Doke Romeijn

over de sprekers

Michael Liebreich

CEO van Liebreich Associates

Met Bloomberg New Energy Finance adviseert Michael Liebreich investeerders, bedrijven en overheden over schone energie en duurzame ontwikkelingen. Ook is hij actief op het gebied van energie-ontwikkelingen bij het World Economic Forum en de Verenigde Naties. De Londense ondernemer studeerde onder andere aan de Universiteit van Cambridge, waar hij zich bezighield met natuurkunde, en later aan de Harvard Business School.

'De grote beleggingsfondsen hebben meer aandacht voor klimaatverandering'

Jochen Wermuth

CIO van Wermuth Asset Management

De Amerikaans-Duitse Jochen Wermuth is de CIO van Wermuth Asset Management. Dit adviesbureau op het gebied van duurzame financiën schonk paus Franciscus voor zijn 80ste verjaardag een nieuwe elektrische auto. Voor hij zijn bedrijf oprichtte adviseerde Wermuth onder andere de Russische minister van financiën en werkte hij bij Deutsche Bank. Hij zette zijn kapitaal onder andere in om Greenpeace te sponsoren, en de Duitse politieke partij Die Grünen. 

Kees Koolen

Ondernemer / CEO Koolen Industries

Van 2001 tot 2011 was Kees Koolen CEO van Booking.com. Met de verkoop van het platform in 2005 aan een Amerikaans bedrijf verdiende hij miljoenen. De multimiljonair uit Noord-Brabant ziet in de energietransitie een lucratief verdienmodel. Hij heeft momenteel belangen in ongeveer 200 bedrijven, waaronder producenten van lithiumbatterijen, hyperloops en elektrische auto’s.

Nu zet hij zijn zinnen op zonne-energie. In 2019 richtte de ondernemer Koolen Industries op, een netwerk van bedrijven die zonnepanelen maken, installeren, energie opslaan en vervoeren. Samen installeren ze elk jaar 75.000 zonnepanelen. De overkoepelende missie van het bedrijf is om schone energie voor iedereen beschikbaar te maken.

'Er wordt ook steeds meer geld gestopt in de circulaire economie'

Alice Ross

Journalist Financial Times / Auteur

Alice Ross is journalist bij de Financial Times. In 2020 kwam haar boek Investing to Save the Planet uit. Hierin stelt ze dat iedere investeerder waardevol kan bijdragen aan een duurzame toekomst, en er ook nog aan kan verdienen. Van slim boeren tot hernieuwbare energie, er zijn genoeg sectoren waaraan je groen geld kunt verdienen.

Anja Cheriakova en Bas van Abel

Oprichters van De Clique

Bas van Abel was voorheen de CEO van het bedrijf Fairphone, dat hij oprichtte om het productieproces van smartphones transparanter, eerlijker en duurzamer te maken. Samen met Anja Cheriakova richtte hij De Clique op. Dit bedrijf haalt bij restaurants in Utrecht koffiedik, voedselresten en kurken op. Een derde van alle grondstoffen die een stad binnenkomen, gaan er namelijk weer uit als afval, en dat is zonde. Van de ingezamelde reststromen maken ze bij De Clique nieuwe producten, zoals brood, zeep en bier, die de restaurants weer kunnen inkopen.

'Uit niets blijkt dat je minder opbrengst hebt als je duurzaam belegt'

Arthur van der Lee

Projectmanager bij Dutch Climate Systems

Arthur van der Lee is projectmanager bij Dutch Climate Systems. Dit bedrijf ontwikkelt de ICECUBE klimaatunit. Deze ‘airconditioner van de toekomst’ verbruikt 80 procent minder energie dan gewone airconditioners. Hiervoor maakt het gebruik van het natuurlijke verdampingsproces van water. Op een steeds warmer wordende aarde, is een airconditioner niet langer een luxe-artikel, volgens het bedrijf, maar een kwestie van leven of dood.

Jouri Schoemaker en Martijn Bijmolt

Oprichters van Pieter Pot

Jouri Schoemaker en Martijn Bijmolt zijn de oprichters van de verpakkingsvrije supermarkt Pieter Pot. De start-up begon in Rotterdam maar is inmiddels uitgegroeid tot een landelijke online supermarkt. De twee oprichters haalden na een succesvolle crowdfunding in 2019 onlangs nog eens 2,7 miljoen euro binnen van impact gedreven financiers. Schoemaker en Bijmolt willen met Pieter Pot laten zien dat de duurzame optie niet alleen leuker en beter kan zijn, maar ook net zo goedkoop. 

'De slogans doen het goed, maar de echte geldstroom is er nog niet'

Jasper Snoek en Jan Willem Nieuwenhuys

Duurzame beleggers bij Fair Capital Partners

De beleggers Jasper Snoek en Jan Willem Nieuwenhuys van Fair Capital Partners vechten al jarenlang tegen het idee dat duurzame investeringen lagere opbrengsten betekenen. Die scepsis is volgens hen nu eindelijk weg.

Nieuwenhuys was in 1990 met zijn bedrijf NBC (Nieuwenhuys Brink Crommelin) de eerste vermogensbeheerder van Nederland die zich volledig richt op duurzaam beleggen. Snoek noemt zichzelf een impact investeerder, wat betekent dat hij zowel naar financieel rendement als naar maatschappelijk rendement streeft. Hij was een tijd financieel directeur van Stichting Doen en investeert in projecten zoals De Clique. 

Robert Rubinstein

Oprichter TBLI Group

Robert Rubinstein is de oprichter van de TBLI Group. Hij is een specialist op het gebied van investeren met ESG-criteria: Environmental, Social en Corporate Governance. Met de organisatie TBLI hoopt hij de financiële wereld bewust te maken dat een duurzame investering niet alleen financieel rendement oplevert, maar ook een sociaal en milieu component heeft.

meer lezen & luisteren

Hoe de EU het groene rookgordijn van Shell kan ontmantelen

Na jaren geld pompen in olie en ontbossing, willen steeds meer financiële spelers investeren in duurzaamheid. Maar wat is dat precies, en wie bepaalt dat? 'Greenwashing' ligt op de loer, door bedrijven die zich groener voordoen dan ze zijn. De EU heeft een oplossing: een ‘duurzaamheidswoordenboek’. Gaat het werken? 

'Met een beetje creatief PR-werk kan elk bedrijf zich profileren als duurzaam'

Het grote geld stroomt naar bedrijven zoals deze

Het groene geld stroomt sneller dan ooit tevoren. Grote beleggers maken een U-bocht, want het toekomstige geld bevindt zich in de groene wereld. VPRO Tegenlicht verzamelde vier duurzame bedrijven met een gouden koers.

'De mythe dat investeren in klassieke bedrijven zorgt voor een hoger rendement, lijkt sinds de coronacrisis voorgoed de wereld uit te zijn'

Goed geld verdienen

Het klassieke bedrijfsmodel, waar aandeelhouders het bedrijf bezitten en beslissen over de koers van de onderneming, ligt onder vuur. Ondernemers kiezen steeds meer voor alternatieve bedrijfsmodellen, voorbij het kortetermijndenken. In deze uitzending gaan we op zoek naar de toekomst van ondernemen.  Hoe verdienen we goed geld?

Doorbraak van duurzaam

Regisseur Martijn Kieft maakte in 2014 al de aflevering 'Doorbraak van Duurzaam'. Hij constanteerde toen al een stille revolutie in de energiesector: dat duurzame energie steeds goedkoper wordt en zorgt voor een economische verschuiving. Deze aflevering is de voorloper van Groen Geld en biedt een mooi achtergrondverhaal bij de energiesector. 

Fossielvrij

Een groeiende groep verontruste burgers roept pensioenfondsen, kerken en universiteiten op om niet meer in fossiele brandstoffen te investeren. VPRO Tegenlicht keek in 2014 mee bij de actievoerders en op de schermen van beurshandelaren, op zoek naar nut en noodzaak van deze nieuwe manier van actievoeren.