Het gaat veelal om kleine beleggers. Maar voor de grote jongens is er ook iets veranderd. Waar beleggers voorheen moesten wachten op jaarverslagen, berichten van analisten, kwartaalcijfers en de persberichten die vanuit bedrijven werden gepubliceerd, blijkt het inzetten van oneindige hoeveelheden data uit andere bronnen voor grote beleggers zeer lucratief. Deze ‘alternative data’ blijken goed te kunnen voorspellen of bepaalde koersen omhoog of omlaag zullen gaan. Waar komen die data dan vandaan? Van onszelf. Want met z’n allen genereren we een oneindige stroom data, omdat we zoveel online zijn. De datastromen die we met zijn allen genereren, hebben de dynamiek op de aandelenbeurs veranderd.
Hoe dat zit, kom je te weten in de eerste uitzending van ons nieuwe seizoen, ‘Handel in voorkennis’, waarover zo meer. En wil je weten wanneer we spreken over voorkennis en om wat voor datastromen het precies gaat, lees dan vooral verder.
Beleggen was nog nooit zo populair. Liefst een op de vijf Nederlandse huishoudens doet er inmiddels aan, blijkt uit onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten. Steeds meer jongeren zijn het gaan doen, juist ook omdat ze in het coronajaar 2020 tijd hadden om een en ander uit te zoeken. Het kan lucratief zijn: je kan behoorlijk rendement behalen, nu sparen door de historisch lage rente niet loont. En het is in veel gevallen ook nog eens gewoon leuk.
dit is onze eerste uitzending van het seizoen
Die aandelenmarkt behoort een gelijk speelveld te zijn, maar is dat niet. Ongemerkt hebben terabytes aan data hun intrede gedaan op de beurs. Slimme bedrijven duiken in de berg data die over ons wordt verzameld, om zo eerder dan de rest van de markt te kunnen zien wat de omzet van Apple is, of het aantal abonnees van Netflix. Alle data die worden verzameld, blijken een goede voorspeller te zijn van de aandelenbeurs.
Er zijn hedgefunds die miljarden euro’s per jaar neertellen om toegang te hebben tot deze datasets. Maar voor beleggers met een kleine portemonnee is toegang tot deze data lastig. VPRO Tegenlicht duikt, in de eerste aflevering van het nieuwe seizoen, in de wereld van ‘alternatieve data’, om te kijken wie er wint op de beurs, en wie niet. De aflevering 'Handel in voorkennis' is komende zondag 22.05 uur op tv te zien, maar staat nu al online.
maar wanneer is er sprake van voorkennis?
Uit grote hoeveelheden betaalgegevens kan dus worden afgeleid wat de omzet is van een bedrijf als Netflix, terwijl medewerkers van dat bedrijf deze informatie niet mogen delen omdat het koersgevoelig kan zijn. Staat het gebruik van dergelijke alternatieve data daarmee ook gelijk aan het hebben van (illegale) voorkennis, en is dat kwalijk? In een aantal gevallen ligt het volgens Arnoud Pijls, universitair hoofddocent Ondernemingsrecht & Kapitaalmarkten aan de Erasmus School of Law, wel heel dicht in de buurt. Regisseur van de uitzending, Martijn Kieft, interviewde hem.
Volgens Pijls behoren alle deelnemers op de aandelenbeurs, van grote hedgdefunds tot particuliere beleggers, dezelfde informatie op hetzelfde moment tot hun beschikking te hebben. ‘Als dat niet zo is, kan het vertrouwen in de beurs achteruit gaan, en zal de beurs op lange termijn slechter functioneren omdat minder mensen geneigd zijn daar te investeren,’ zegt Pijls. Over het Netflix-voorbeeld velt hij een duidelijk oordeel…
een blik op de alternatieve datastromen
Je vraagt je misschien af: als we het over alternatieve data hebben, waar hebben we het dan precies over? Hoe omvangrijk zijn die stromen en hoe divers zijn ze? Je kunt denken aan locatiegegevens, webverkeer of data verkregen uit satellieten. Bedrijven en organisaties die handelen in deze data maken onderscheid tussen verschillende soorten data. Om je een beter idee te geven, zetten we ze voor je op een rijtje.
Denk bijvoorbeeld aan een voor de hand liggende bron: ons app-verkeer. Elke keer dat je een app opent en gebruikt, wordt er informatie verzameld over je interesses, aankopen en gedrag. Dat gebeurt al jaren en is op zich niets nieuws. Wel relatief nieuw is dat beleggers deze data opkopen. Niet om te weten wat voor pizza jij bijvoorbeeld hebt besteld, maar om te zien hoeveel pizza’s jouw favoriete pizzeria verkoopt. Ook creditcardgegevens blijken een lucratieve datapoel. Welke stromen zijn er nog meer?
podcast: achter de schermen van het woonprotest
Dit weekend markeert niet alleen de start van ons nieuwe seizoen, maar ook het grote woonprotest. Zondag 12 september zullen naar verwachting duizenden mensen komen opdagen in het Amsterdamse Westerpark om op te komen voor hun woonrecht. Er is al veel aandacht voor geweest in de media en ook wij doen een duit in het zakje.
Redacteur Tom Reijner sprak met Van der Kraan en liep mee achter de schermen. Want zo vlak voor een grote demonstratie moet er nog een hoop worden geregeld. Het werd een gesprek over betaalbaar wonen en hoe je het protest, of de opstand zo je wilt, ook in de toekomst levende houdt. Dat er iets grondig moet veranderen, staat volgens hem wel vast: ‘We moeten af van het idee dat het allemaal aan jezelf ligt. We moeten het systeem veranderen.’
Nederland weer woonbaar maken: zó belangrijk
‘De huidige wooncrisis kan je zien als een ijsberg,’ zei Van der Kraan eerder al tegenover redacteur Daan Kuys. ‘Het topje dat zichtbaar boven water drijft, dat zijn de dakloze mensen. Dat aantal is verdubbeld in de afgelopen 10 jaar. Het is de zichtbare, schrijnende top van een enorme ijsberg.’
Op de redactie bij VPRO Tegenlicht hebben we ons de afgelopen jaren vaak afgevraagd waar dat protest bleef. Stadsgeograaf Cody Hochstenbach legde ons vorig jaar uit hoe decennialang overheidsbeleid de huidige situatie bewust heeft gecreëerd. Ook woonexpert Jeske Jongerius, destijds werkzaam bij de Woonbond, somde op welke kabinetsmaatregelen zoveel vaak jonge levens op achterstand hebben gezet. Maar nu is er dan eindelijk een 'opstand'. Lees hieronder waarom je echt zou moeten komen naar het woonprotest...