“Vladimir Poetin bewijst de macht van het verleden. Zoals uranium voor kernwapens wordt verrijkt, zo heeft hij weapons grade history gecreëerd.” Dat schrijft historicus Ivo van de Wijdeven in zijn nieuwe boek De macht van het verleden. In zijn boek toont hij hoe politieke leiders overal ter wereld – in Rusland, Polen, China, Turkije en het Verenigd Koninkrijk - de geschiedenis als machtig wapen inzetten om politieke doelen te verwezenlijken.

Ivo van de Wijdeven is te gast.

De energiecrisis, de klimaatcrisis, de coronacrisis, de stikstofcrisis.. Zomaar een paar van de crises waar we ons anno 2022 in bevinden. Maar hoe uniek is onze huidige crisistijd eigenlijk? En hoe sloegen we ons vroeger door barre tijden, catastrofes, rampen en andere grote ellende?

Dat bespreekt historica Beatrice de Graaf in haar essay voor de Maand van de Geschiedenis, met de titel Crisis. Ze is te gast.

De belastingplannen van de nieuwe Britse premier Liz Truss zorgde deze week voor heel wat ophef. Het zijn plannen die vooral voor de rijken en het bedrijfsleven goed uitpakken en de kloof tussen arm en rijk alleen maar vergroten. Bovendien zorgden ze ook voor paniek op de financiële markt en een diepe val van de koers van het Britse Pond. Ondanks alle commotie houdt Truss vast aan haar plannen, overtuigd dat de geschiedenis haar uiteindelijk gelijk zal geven. Die overtuiging baseert ze op de zogenoemde ‘trickle down’ theorie, waar ook Amerikaanse presidenten als Reagan en Trump in geloofden.

Een gesprek met Hans Stegeman, econoom bij de Triodosbank en columnist in het Financieel Dagblad, over trickle down beleid en de gevolgen daarvan.

‘Ieder neme slechts het hoognodige mede en wel voornamelijk dekens, eetgerei en mondvoorraad. In verband met luchtgevaar wordt men aangeraden kleine groepen te vormen, voorzien van witte vlaggen.’ Zo was te lezen op het pamflet dat op 24 september 1944 het bevel tot evacuatie van Arnhem gaf. De stad moest evacueren omdat het binnen enkele uren het strijdtoneel zou worden van Operatie Market Garden.

Een van de evacuees was de toen vijfjarige Ineke Overmars-Redelaar. In het Openluchtmuseum, dat plaats bood aan 660 mensen, woonde ze in een grote hal, waarvan ze zich vooral nog de potkachel met pan soep, bewaakt door de chef van de hal en de bovenmeester kan herinneren. Ineke Overmars-Redelaar is te gast.

Het Suriname van vandaag wordt gespleten door de geschiedenis. De herinnering aan de Decembermoorden in 1982 zorgt er, ondanks de veroordeling van Desi Bouterse, voor dat de samenleving niet verder kan. Filmmaker Ananta Khemradj is 32, en merkt dat haar generatie, die de moorden zelf niet meemaakte, ook worstelt met dit verleden.

In de film Beste meneer Bouterse, die vanaf 6 oktober in de bioscoop te zien is, onderzoekt Khemradj hoe Suriname verder moet. Met haar praten we over haar film en deze geschiedenis

Kamervoorzitterschap

In de aanloop naar de Libris Geschiedenis Prijs 2022 die op 30 oktober live in OVT wordt uitgereikt, bespreekt een van onze boekrecensenten elke week een kanshebber op de prijs.

Deze week werpt Wim Berkelaar een blik op De strijd om Bali van Anne-Lot Hoek.

Het is een van de bekendste stemmen uit de Nederlandse geschiedenis: de stem van Philip Bloemendal, presentator van het naoorlogse polygoonjournaal. Zoon Robert Bloemendal heeft samen met schrijver Rob de Lange het leven van zijn vader vastgelegd in De stem van mijn vader.

Robert Bloemendal is bij ons te gast.

Het rampjaar 1672 verklankt en verbeeld in tekst en muziek door Camerata Trajectina.