De mensen die Thomas Erdbrink in Afghanistan tegenkwam, gingen een onzekere toekomst tegemoet. Hoe gaat het enkele maanden later met ze? Of is dat een gevaarlijke vraag?

Elmar Veerman

Thomas, veel kijkers hebben meegeleefd met de mensen in de serie en zullen zich afvragen hoe het verder is gegaan, nadat jij weer bent vertrokken. Wat kun je daarover vertellen?

‘Met heel veel mensen uit de serie heb ik nog contact. Maar… Kijk, ik ben ervan overtuigd dat we geen van deze mensen in gevaar hebben gebracht met de serie, en ik snap dat kijkers willen weten hoe het nu met ze is, maar dat allemaal opschrijven is nog weer iets anders dan zo’n serie maken; dat kan tot eigen problemen leiden. Dus ik ga je niet alles vertellen wat ik over iedereen weet.’

'Ik bel wekelijks met ze om te horen hoe het gaat.'

Thomas Erdbrink

Dat klinkt verstandig. Wat wil je er wel over kwijt?

'Nou, laten we er een paar kiezen met wie ik geen problemen voorzie. De rechter, Sana en de schoolmeisjes, allemaal uit aflevering 3.'

'Sana is de journaliste die moest stoppen met haar ‘raad eens wie dit is’-quizje. Zij is nog in Kaboel, met haar man. Ze is nu hoogzwanger; ik geloof dat het kind deze maand geboren zou moeten worden. Ik bel wekelijks met ze om te horen hoe het gaat. Ze willen graag naar het buitenland.’

En is dat realistisch?

'Gezien haar achtergrond zou dat wel moeten, maar of het lukt hangt vooral af van asielprocedures in het Westen. En daarover wil ik eigenlijk wel de vraag stellen: waarom kan Sana niet naar Nederland komen?'

'Die vraag leg ik maar even neer bij de kijkers. Welk beleid wil je, en accepteer je de gevolgen daarvan?'

Thomas Erdbrink

Heeft ze voor Nederland gewerkt?

'Nee. Maar ze is toch een vrouw in nood? In een conflict waar wij aan hebben meegedaan? Dus waarom kan ze niet naar Nederland komen? Die vraag leg ik maar even neer bij al die kijkers die zich zorgen om haar maken. Welk beleid wil je, en accepteer je de gevolgen daarvan? Ze is niet in direct gevaar, want ze werkt niet meer als influencer. Ze zit nu thuis en ze krijgt een kind. "Als ik in de toekomst moet kijken, zie ik enkel duisternis", zei ze in de serie. En daar is niets aan veranderd.'

En hoe is het met de rechter die in de auto zijn verhaal deed? Die wilde naar Pakistan of Iran, zei hij, maar zijn jongste dochter, een baby nog, had geen paspoort.

'Die rechter is met zijn familie in Iran aangekomen, nadat het gelukt was om voor dat dochtertje een paspoort te regelen. Met hem sta ik ook nog bijna dagelijks in contact. Die man is niet meer in gevaar, maar nog wel op zoek naar een beter leven.'

Is Iran veilig voor hen?

'Ja, het land heeft natuurlijk zijn eigen problemen, maar daar zullen de Taliban niet achter ze aankomen.'

En de meisjes van de illegale school?

'Tja, die zijn eigenlijk in rook opgegaan. Met de directrice heb ik nog wel contact. Maar de school is natuurlijk gesloten door de Taliban, nadat ze besloten hadden dat vrouwen en meisjes echt helemaal geen onderwijs meer mochten krijgen.'

Want dat gebeurde na de opnamen voor deze serie, toch?

'Ja, ik geloof half december. Maar pin me er niet op vast. Maar die school, eigenlijk een bijlesinstituut, is nu dus gesloten. De directrice was daar helemaal kapot van. Ze zei dat alle meisjes nu alleen thuis zitten. De Taliban zal niet naar ze op zoek gaan, want zo werken ze niet. Ze straffen geen vrouwen de les hebben gekregen voordat het verbod werd ingesteld, dus wat dat betreft zijn ze veilig. En het kan best dat ze op de een of andere manier nog wat weten te leren, via een omweg, maar dat kan natuurlijk nooit op tegen een echte school met een curriculum en een eindexamen.'

Heb je ook nog hoopgevende verhalen? Even afgezien van de mensen die uit Afghanistan hebben weten te ontkomen?

'Nou, nee, het is gewoon heel moeilijk. Het voelt heel machteloos. Je kunt wel zeggen: dan gaan we die meisjes gewoon via internet lesgeven, bijvoorbeeld, maar dan moeten ze wel een computer hebben. En een internetverbinding. Dat is allemaal best wel duur in Afghanistan. En als je ze computers wilt sturen, moeten die wel eerst langs de douane, die natuurlijk in handen is van de Taliban. Dus dat is gewoon erg lastig allemaal.'