Ongeschreven regels toont korte documentaires van jonge makers die de ongeschreven regels in onze huidige maatschappij bevragen, omkeren of herschrijven.

Ongeschreven regels 2024

Wanneer ben je 'bevriend' en wanneer ben je iemands 'beste vriend'? Wat betekent ‘thuis’ als je geen huis hebt? En wat zou je een ex-vluchteling vragen als geen vraag te gek is? In een nieuwe reeks Ongeschreven regels tonen vijf jonge talentvolle makers korte documentaires waarin de ongeschreven regels van onze maatschappij worden bevraagd, omgekeerd of herschreven. Vijf documentaires die de kijker uitdagen, een spiegel voorhouden of aan het denken zetten.

vanav maandag 23 november 23.00 uur op NPO 2 en NPO Start

Ongeschreven regels: Ask Me Anything

Hoe komt het dat je zo verrekte goed Nederlands spreekt? Hoe leer je vluchten? Hoe komt het dat ze in zoveel delen van Afrika steeds maar ruzie maken? En wat zou jij vanuit jouw cultuur aan Nederlanders willen meegeven? In Ask Me Anything volgt filmmaker Wyneke van Nieuwenhuyzen de Soedanese Nederlander Abdulaal Hussein, die met zijn ‘Ask me anything-sessies’ onder andere langs verschillende Nederlandse Rotaryclubs reist. Tijdens Husseins hoopvolle zoektocht naar verbinding in het land waar hij zes jaar geleden naartoe vluchtte, krijgen de clubleden de kans om hem hun meest prangende vragen te stellen. 

maandag 23 december, 23.00 uur, NPO 2

Ongeschreven regels: Between Small Places

Wat betekent ‘thuis’ als je geen huis hebt? In het intieme Between Small Places volgt filmmaker Robin Alysha Clemens de dakloze Amerikaanse schrijver Brian. Zijn dagen vult hij zittend op bankjes in Amsterdamse parken en aan het water, waar hij wifi kan ontvangen en zijn gedachten omvormt tot woorden. Hij observeert voorbijgangers, haalt herinneringen op en onderzoekt aan de hand van zijn eigen teksten wat een plek tot een thuis maakt. 

maandag 23 december, 23.15 uur, NPO 2

Ongeschreven regels: Mijn oma is activist

'Ik doe wat ik kan', dat is het motto van de oma van filmmaker Tobias van Oosten. Waar Van Oosten zich vaak machteloos voelt door de problemen in de wereld, en met een burn-out thuis zit, zet zijn oma zich op alle mogelijke manieren in. Ze demonstreert mee met een klimaatbeweging, helpt statushouders aan een verblijfplaats en schrijft brieven naar de gemeenteraad. In Mijn oma is activist gaat Van Oosten naar zijn oma voor advies. Daar vraagt hij zich af: hoe kan ik, net als mijn oma, iets bijdragen? En hoe kan ik daar tevreden mee zijn?  

maandag 23 december, 23.35 uur, NPO 2

Ongeschreven regels: Vriendschapsketting

Toen filmmaker Pien Vroonland acht jaar oud was, vroeg ze het meisje met wie ze elke dag speelde of ze beste vrienden waren. Tot haar verbazing was het antwoord nee. Sindsdien is Vroonland gefascineerd door alle mysterieuze vormen van vriendschap en de codes en regels die daarbij komen kijken. In Vriendschapsketting onderzoekt ze op speelse wijze de diepere betekenis van vriendschap. Elkaar rennend uitzwaaien bij de trein, op de foto gaan in een fotobooth, voor elkaar opkomen, een serenade geven of in stilte samen een boek lezen – wanneer ben je 'bevriend' en wanneer ben je ‘beste vrienden'? 

maandag 30 december, 23.00 uur, NPO 2

Ongeschreven regels: Het nest

Waar de moeder van filmmaker Engel Stam bewust koos voor eenouderschap, snakt haar zus naar een traditioneel gezinsleven. De veelgestelde vraag naar Stams eigen kinderwens wekt bij haar ondertussen vooral veel weerstand en schuldgevoelens op. In Het nest komen drie verschillende perspectieven op moederschap samen in één familie. Daarin worstelt ieder gezinslid op haar eigen manier met de maatschappelijke druk en diepgewortelde opvattingen over moederschap. 

maandag 30 december, 23.15 uur, NPO 2

Ongeschreven regels is een VPRO-productie. De documentaires Vriendschapsketting, Ask Me Anything en Between Small Places gingen op 20 september in première op het Nederlands Film Festival. Het nest ging op 8 oktober in première op Shortcutz Amsterdam.

In een nieuwe reeks van Ongeschreven regels bevragen vijf jonge makers in hun korte documentaires de ongeschreven regels van onze maatschappij. De films zijn ontstaan vanuit verwondering, of persoonlijke ervaringen die tegelijkertijd universeel zijn, zoals: hoe maak je een heel gevoelig onderwerp bespreekbaar? Wat gebeurt er als een individu zich overgeeft aan de groep? Kun je samen met je hond in therapie? 

woensdag 22 november vanaf 23.00 uur op NPO 2 en NPO Start

Ongeschreven regels: Beware of the Dog

Filmmaker Kee van der Meer en haar hond Lucky worstelen, ieder op hun eigen manier, met boosheid. Omdat ze in hun gedrag lijnrecht tegenover elkaar staan, gaan ze beiden op zoek naar een manier om dichter bij elkaar te komen.

13:07 min

Ongeschreven regels: Lot

Wanneer de ouders van filmmaker Gijs Wilbers besluiten het ouderlijk huis te verlaten om een kleiner appartement te betrekken, wordt het pijnlijk duidelijk dat er een grote roze olifant in de kamer is. Lukt het Gijs om het gesprek hierover aan te gaan?

15:56 min

Ongeschreven regels: Rode kaart

Bij de Jonkerboys, de enige voetbalclub voor tbs'ers in de KNVB-competitie, gaat het om meer dan alleen de winst. De wedstrijden binnen de muren van de kliniek zorgen voor een zeldzaam moment van contact met de buitenwereld. Op het veld zijn de tbs'ers even gewoon voetballers, totdat de realiteit van de kliniek weer aanklopt. Regie: Eva Oosterveld

12:07 min

Ongeschreven regels: Ik bel je terug

Regisseur Laura Iwuchukwu zoekt naar een manier om de mysterieuze dood van haar moeder twaalf jaar geleden te verwerken. Met hulp van homevideo’s en telefoongesprekken met familieleden in Nigeria probeert ze erachter te komen wie haar moeder was en wat er precies is gebeurd, maar de afstand maakt het moeilijk. Liggen de antwoorden op Laura’s vragen misschien dichterbij dan ze dacht?

14:57 min

Ongeschreven regels: Crowds

Een stakende schoonmaker, een klimaatactivist en een christelijke monnik zingen mee met collectieve protestliederen. Regisseur Job van Aken laat het gemeenschapsgevoel zien dat ontstaat door samen te zingen in de openbare ruimte. Wat gebeurt er als een individu zich overgeeft aan de groep?

10:31 min

Ongeschreven regels is een VPRO-productie. De documentaires Lot en Beware of the Dog zijn tijdens het Nederlands Film Festival in première gegaan. Crowds is in première gegaan tijdens DocDays 2023. Alle vijf de documentaires zijn in samenwerking met IDFA 27 oktober eenmalig te zien in het IDFA Vondelpaviljoen. Lot, Ik bel je terug en Beware of the dog zijn geselecteerd voor Rotterdams Open Doek en worden daar vertoond op 14 november.

De vier korte films in Ongeschreven regels zijn gebaseerd op persoonlijke vragen van de makers zelf. Hoe gedraag je je op verlaten, donkere plekken op straat? Voor wie is een coming-out eigenlijk bedoeld? Waarom schaam ik me voor mijn gehoorapparaat? Waarom durf ik me online niet uit te spreken? Een zoektocht van jong talent naar ongeschreven regels die misschien wel de prullenbak in kunnen.

Lees in de VPRO Gids interviews met de vier makers.

 

Coming in (14 min)

Regisseur Esmée van Loon bevraagt queer mensen over de ongeschreven regels rondom de coming-out. Wie heeft besloten dat uit de kast komen een overgangsritueel is voor niet-heteroseksuele mensen, maar onnodig is voor hetero’s? In de film gaat ze op zoek naar antwoord op de vraag voor wie we eigenlijk uit de kast komen. Doe je dat voor jezelf of voor de mensen om je heen?

 

kijk nu op 2Doc

Niet zoals het hoort (11 min)

In gesprek met twee slechthorende vrouwen onderzoekt regisseur Roos Wijnen waar haar eigen schaamte voor haar gehoorapparaat vandaan komt. Want een gehoorapparaat, dat is voor oude mensen, toch? De vrouwen delen hun ervaringen met Roos. Ze vertellen waar zij denken dat die schaamte vandaan komt en hoe zij hun eigen weg daarin hebben gevonden. Maar langzaamaan beginnen ze zich af te vragen waarom zij degenen zijn die zich aan moeten passen.

kijk nu op 2Doc

Boeman (13 min)

Twee op de drie jonge vrouwen wordt wel eens lastiggevallen op straat. Achternagelopen worden voelt volgens onderzoek het meest bedreigend. Hoe ga je met dit gevoel om? En wat doe je, als je zelf 's avonds laat achter iemand aan loopt en merkt dat die persoon zich onveilig voelt door jou? Steek je de straat over? Ga je langzamer lopen? Zeg je iets? Of doe je niks? Wat zijn de ongeschreven regels van dat moment? Liv, Shalik, Rui, Thomas en Tijn delen hoe ze omgaan met hun angst en ongemak op verlaten, donkere plekken. Regie: Mo Jouhri.

kijk nu op 2Doc

Oh mijn Tweet (14 min)

Journalist en regisseur Bo Hanna worstelt met dogma's. Alhoewel hij als tiener met zijn orthodox-christelijke omgeving brak, heeft hij opnieuw het gevoel dat hij vast is komen te zitten in een bubbel. In twee intieme telefoongesprekken met vriendinnen wisselt hij van gedachten over zijn angst om zich online uit te spreken.

kijk nu op 2Doc
'Ongeschreven regels' is een VPRO-productie. De films zijn op maandag 26 september tijdens het Nederlands Film Festival in première gegaan.