NWQ 2017: de kandidaten

Een gekko wandelt met gemak over een glad plafond. Dat hij blijft plakken is op zich al bewonderenswaardig, maar dat hij ook weer makkelijk los komt, is óók knap. Het onderzoek van Marleen Kamperman richt zich op de biologische strategieën die hiervoor zorgen. Ze kunnen toegepast worden om nieuwe materialen te ontwikkelen, zoals tape dat makkelijk weer loslaat. Een ander voorbeeld is de borstelworm: die bouwt onder water zijn eigen huisje door stukken schelp aan elkaar te lijmen. Welke eigenschappen zorgen ervoor dat lijm onder water ook plakt? Kamperman ontwikkelt gelijksoortige materialen die ingezet kunnen worden in de biomedische wereld, bijvoorbeeld bij het lijmen van inwendige wonden die slecht gehecht kunnen worden. Naast haar werkzaamheden als onderzoekster is Kamperman ook mentor voor jonge onderzoekers en is ze lid van De Jonge Akademie.

Pubers die comazuipen of gevaarlijke stunts uithalen op de scooter: ze weten wel dat het onverstandig is, maar waarom doen ze het dan toch? Neurowetenschapper Barbara Braams scant regelmatig puberhersenen met de MRI scanner om meer inzicht te krijgen in dit risicogedrag. Haar onderzoek richt zich niet alleen op het risicogedrag van pubers, maar ook op de invloed van hun vrienden daarop en de hersenontwikkelingen die daarmee te maken hebben. Zo vond ze dat het beloningscentrum van pubers extra actief wordt bij riskant gedrag. In 2017 kreeg ze van NWO een beurs om de komende drie jaar de relatie tussen risicogedrag in het lab en in het echte leven van pubers te onderzoeken. Momenteel doet Braams onderzoek aan Harvard en onlangs verscheen haar boek ‘Het riskante brein’.

Aardwetenschapper Lennart de Groot is veel op reis. Zo was hij op de Azoren, de Canarische eilanden, op Hawaii en tal van andere plekken. Deze reizen maakt De Groot om gesteentemonsters te nemen en daarmee metingen aan het aardmagnetisch veld uit te voeren. Hij kijkt naar de recente geologische geschiedenis en probeert onbekend aardmagnetisch gedrag op een nieuwe manier in kaart te brengen. De technieken die hij gebruikt om de sterkte van het magneetveld beter en sneller te kunnen bepalen, ontwikkelde hij zelf gedurende zijn promotieonderzoek. In 2016 won hij de Vening Meinesz prijs, een prijs voor jonge veelbelovende aardwetenschappers.

Dichteres Ellen Deckwitz is de deelneemster met de meeste quizervaring op zak. Na het bereiken van de finale van “De slimste mens” in 2014, won ze in 2015 de Grote Bijbelquiz en in 2016 de NTR Boekenquiz. Ook in haar eigen vakgebied won ze prijzen. In 2009 sleepte ze de Meander Dichtprijs in de wacht, en met haar debuutbundel ‘De steen vreest mij’ (2011) won ze de C. Buddingh’-prijs voor het beste poëziedebuut. Verder won ze vele poetry slams (wedstrijden waarbij deelnemers gedichten voordragen), waaronder het Nederlands Kampioenschap Poetry Slam in 2009. Naast dichten geeft Deckwitz les op scholen, schrijft ze columns in onder andere NRC en is ze fervent voetbalfan.

Een apparaat dat niet gemakkelijk te bedienen is, moet je terug sturen, aldus Jasper van Kuijk. “Dan is het gewoon stuk.” Anekdotes over apparaten en systemen waarbij de gebruiksvriendelijkheid ontbreekt, zijn verschenen in Van Kuijks columns in de Volkskrant en zijn ook gebundeld in een boek. Naast columnist is hij cabaretier en docent aan de TU Delft, waar hij lesgeeft en een project opzette om de OV-chipkaart gebruiksvriendelijker te maken. Al sinds zijn studie combineert hij cabaret met de academische wereld. In 2001 won hij met de elf-mans cabaretsformatie Delfts Blok het Groninger Studentencabaretfestival. Ook won hij zowel de jury- als publieksprijs tijdens Cameretten 2010. Dit jaar staat Van Kuijk in het theater met zijn nieuwe cabaretvoorstelling ‘Janus’.

“We moeten niet terug naar de natuur, maar vooruit naar de natuur.” In lezingen, TED-talks, boeken en op websites legt kunstenaar en filosoof Koert van Mensvoort uit wat hij hiermee bedoelt. Zijn concept “Next Nature” houdt in dat technologie en natuur co-evolueren en dat technologie zo vanzelfsprekend wordt in ons leven, dat we niet meer opmerken dat het er is. Technologie wordt een tweede natuur: Next Nature. Van Mensvoort begon met het creëren van videogames en behaalde daarna een masters in de informatica. Daarnaast deed hij een master of fine arts aan het Sandberg instituut en promoveerde hij een in industrial design aan de TU Eindhoven, waaraan hij nu nog steeds part time verbonden is als University Fellow. Zijn ideeën over technologie en natuur presenteert hij op creatieve manieren, zoals een rondreizende nano-supermarkt, een kookboek over kweekvlees, en een fictief uitzendbureau voor mensen én robots.