De vraag was: Je hebt een gewone fiets en een fiets met elektrische trapondersteuning. Je wilt 50 kilometer gaan fietsen. Welke fiets pak je om de aarde zo min mogelijk op te warmen?
A. De gewone fiets
B. De elektrische fiets
Om op een gewone fiets 50 kilometer te fietsen bij een snelheid van 20 kilometer per uur moet je 758 kilojoule aan energie aan je trappers leveren (bron) Die energie haal je uit je voeding. Daar ben je niet zo efficiënt in, want zo’n 75 procent verdwijnt als afvalwarmte of als niet-verteerd voedsel. Je moet voor deze fietstocht dus extra voedsel eten ter waarde van wel 3023 kilojoule. Laten we ervan uitgaan dat je al die extra energie uit bruine boterhammen haalt, voedsel met een relatief lage broeikasgas-uitstoot: het maken van 1 kilo brood levert een uitstoot van 1 kilo CO2 op (bron) en bevat 10.760 kilojoule aan energie. (bron). Voor 3023 kilojoule heb je dus 281 gram brood nodig (zo’n zeven stevige boterhammen), wat een CO2-uitstoot van eveneens 281 gram oplevert als gevolg van je fietstocht. Doe je er beleg op, dan wordt je klimaatimpact stukken hoger, want dat heeft een (veel) hogere CO2-uitstoot per kilojoule.
Nu de elektrische fiets. Die is iets zwaarder, dus de rit kost meer energie. Laten we het ruim nemen en zeggen dat hij 25 kilo weegt, tien kilo meer dan de gewone fiets. Dan is voor de rit niet 758, maar 783 kilojoule nodig. Stel dat de accu alle energie voor de rit moet leveren - dat is niet zo, maar dat is wel het scenario met de maximale CO2-uitstoot voor rekening van de accu. Dat is omgerekend 0,217 kilowattuur (bron). Natuurlijk vindt ook hier energieverlies plaats. Bij het laden van de accu verdwijnt een kwart van de energie als warmte, en bij het fietsen is het rendement 60 tot 70 procent - laten we pessimistisch zijn en uitgaan van 60 procent. Dan gebruik je in totaal 0,6 maal 75 procent is 45 procent van de elektriciteit van het lichtnet om daadwerkelijk je fiets vooruit te stuwen. Dus heb je aan elektriciteit nodig: 0,217/0,45 = 0,480 kilowattuur. Gemiddeld levert elektriciteit in Nederland een CO2-uitstoot van 355 gram per kilowattuur op (bron), dus dit ritje is goed voor 171 gram CO2. Zelfs als je op ‘grijze’ stroom rijdt, met een uitstoot van 526 gram per kilowattuur, ben je nog klimaatvriendelijker dan de niet-elektrische fietser. Het juiste antwoord is dus B.
Naar een idee van Kees van der Leun van Ecofys. Dit antwoord wordt onderschreven door Kees Bakker van de Echte Nederlandse Fietsersbond (ook wel bekend als TestKees).