Zaterdag 24 december op NPO Radio 1, van 20.00-23.00 uur
Beroemde gasten, vermaarde interviewers, vier gesprekken van drie uur: de vertrouwde ingrediënten voor een nieuwe reeks Marathoninterviews. Zoals altijd met de kerstdagen, dit jaar met een filmmaker, een schrijver en twee hoogleraren.
Chris Kijne interviewt Kristofer Schipper
Kristofer ‘Rik’ Schipper werd geboren in 1934 in het Zweedse Järnkorg, uit een Nederlandse moeder en een Franse vader. Hij groeide op in Nederland, ging naar school op de Werkplaats van Kees Boeke in Bilthoven. Al vroeg ontvlamde zijn liefde voor Chinese en Japanse kunst, die hem na zijn eindexamen naar Parijs dreef, waar hij Chinees, Japans, Chinese godsdiensten en antropologie ging studeren. Begin jaren zestig ging hij voor veldwerk naar Taiwan, waar hij twee jaar later bij hoge uitzondering als westerling een belangrijk taoïstisch ritueel bij mocht wonen. Sindsdien is hij een taoïstische meester.
Begin deze eeuw richtte hij met zijn vrouw Yuan Bingling in hun woonplaats Fuzhou de eerste bibliotheek in China op die gespecialiseerd is in westerse literatuur en sociale wetenschappen. Zijn meest recente passie is het bewerkstelligen van natuurbehoud in China op taoïstische basis.
Behalve als bron van oude wijsheid, geldt Rik Schipper volgens interviewer Chris Kijne als de beste Chinakenner uit ons taalgebied en verre omstreken. Alleen dat is, gezien de geopolitieke werkelijkheid waarin we leven, voor hem al voldoende reden om drie uur met Schipper te willen spreken.
Clairy Polak interviewt Gloria Wekker
Zondag 25 december op NPO Radio 1, 20.00-23.00 uur
Gloria Wekker is emeritus hoogleraar sociale en culturele antropologie. Ze legde zich toe op het Caribisch gebied, vrouwenstudies en klinische psychologie. In 1984 richtte ze samen met anderen Sister Outsider op, een actiegroep voor zwarte lesbische vrouwen, genoemd naar de essaybundel van feministe Audre Lorde. Sinds 2001 bekleedt Wekker de Aletta-leerstoel Gender en Etniciteit aan de letterenfaculteit in Utrecht. Dit voorjaar verscheen White Innocence: Paradoxes of Colonialism and Race, over de Nederlandse koloniale geschiedenis en geïnstitutionaliseerd racisme in de Nederlandse maatschappij.
Wekker is bovendien voorzitter van de Commissie Diversiteit van de Universiteit van Amsterdam. Omdat de meeste studenten er wit zijn en de hoogleraren man, beval de commissie aan om actief mensen met uiteenlopende achtergronden te werven, desnoods op basis van quota. De UvA stelde een 'diversity officer' aan, verantwoordelijk voor meer diversiteit onder studenten, personeel en curriculum.
Wekker vindt dat Nederlanders wegkijken van hun koloniale verleden en zich altijd onttrokken hebben aan een écht debat over racisme. Clairy Polak spreekt met Gloria Wekker onder meer over diversiteit, vooroordelen en onderscheid, culturele ballast en taal die daarvan een uitdrukking is.
Bram Vermeulen interviewt Tom Lanoye
Maandag 26 december op NPO Radio 1, 20.00-23.00 uur
Tom Lanoye, zoon van een slager en een actrice, groeide uit tot een van de meest invloedrijke intellectuelen van Vlaanderen. Als romancier, als satiricus, als theatermaker, performer en sinds de oprichting van Bloednoot – een band die nooit repeteert – ook nog als muzikant. Een literaire veelvraat die gehoord wil worden. Zelfs van zijn huwelijk maakte hij een mediagebeurtenis, in de hoop het taboe op het homohuwelijk in de jaren negentig te doorbreken.
Zijn enorme productie en geldingsdrang in schrift, en op alle denkbare podia doen interviewer Bram Vermeulen vermoeden dat Lanoye naar een vorm van therapie zoekt. Daarover gaan ze praten in het Marathoninterview, dat bij hoge uitzondering uit Kaapstad komt: de uitvalsbasis van beiden.
Marcia Luyten interviewt Frans Weisz
Dinsdag 27 december op NPO Radio 1, 20.00-23.00 uur
Toen Frans Weisz en Marcia Luyten elkaar voor het eerst ontmoetten, bleken ze een onverwacht raakvlak te hebben: Limburg. Frans Weisz zat er als kind ondergedoken, Marcia Luyten groeide er op. Hij bleef het lang missen: de grote familie, de boerderijen het troostrijke Roomse leven.
Na de oorlog moest Frans Weisz het lang zonder familie stellen. Als regisseur construeerde hij zijn eigen familie: een van acteurs op een warme, volle filmset. Hij stond aan de voet van de Nederlandse film; geen Nederlandse cineast schiep een omvangrijker oeuvre. Hij maakte naam met kaskrakers als De inbreker en Rooie Sien, ontwikkelde zich als regisseur van boek- en toneelstukverfilmingen, verfilmde boeken van Campert, Vestdijk, Mulisch en mindere goden van de Nederlandse literatuur. Zijn grootste succes behaalde hij met de verfilmingen van Voskuils Bij nader inzien en het toneelstuk Leedvermaak van Judith Herzberg; goed voor twee Gouden Kalveren. Vijftig jaar nadat hij hier voor het eerst aan begon, gaat hij eindelijk Het leven is verrukkulluk verfilmen, zijn zoon Géza in een hoofdrol.
Drie uur lang met de filmmaker die altijd geroemd werd als 'de acteursregisseur die de mens achter de mens laat zien'. Over de mens achter de cineast die hij zo lang veilig verborgen hield.