In 'het nieuwe IJzeren Gordijn' verkent de Vlaamse journalist Rudi Vranckx in vier afleveringen het grensgebied tussen Rusland en de rest van Europa, en spreekt hij met gewone mensen die leven met Rusland als buurland. Hoe beleven zij de veranderende realiteit en de toenemende militaire dreiging?

kijk nu op NPO Start

Hoe is het om met Rusland als buur te leven? Na de invasie in Oekraïne ontstond er een diepe kloof tussen Rusland en de rest van het continent. En in de landen die vroeger achter het IJzeren Gordijn lagen, werden oude wonden opengereten. In deze vierdelige serie spreekt de Vlaamse journalist Rudi Vranckx gewone mensen die leven met Rusland als buurland. Hoe beleven zij de veranderende realiteit en de toenemende militaire dreiging?

Vranckx start zijn tocht op een eilandje 400 kilometer boven de poolcirkel, in het noordelijkste puntje van Noorwegen. Hij reist daarna door Finland, de Baltische Staten en Polen tot op de grens met Wit-Rusland. Vervolgens belandt hij via Moldavië en het door Rusland gesteunde Transnistrië aan de frontlijn in Oekraïne.

Tenslotte steekt hij vanuit Roemenië de Zwarte Zee over om te eindigen in Georgië. Een ongewone reis dwars door Europa, langs littekens uit het verleden, acute dreigingen en vooral vol unieke en ontroerende menselijke verhalen.

over de afleveringen

Aflevering 1: Van Vardø naar Helsinki

De Vlaamse journalist Rudi Vranckx vertrekt vanuit Vardø, een eilandje 400 km boven de poolcirkel en misschien wel een van de meest strategische plekken in de nieuwe Koude Oorlog. In Noorwegen beklimt hij de allereerste uitkijkpost op het nieuwe IJzeren Gordijn om vervolgens door te reizen naar Finland, langs de meer dan duizend kilometer lange grens met Rusland. In Helsinki ontdekt hij hoe de Finnen zich al veel langer voorbereiden op een nieuwe invasie, en waarom het verstandig is dat wij dat ook doen.

Aflevering 2: Van Tallinn naar Białystok

In de Baltische Staten ontdekt Rudi Vranckx de littekens van een grimmig verleden, toen Estland, Letland en Litouwen nog achter het oude IJzeren Gordijn lagen. Hoe gaan ze om met het leed uit de Sovjettijd en hoe bepaalt hun kwetsbare ligging vandaag de dag hun angst voor Rusland? In Litouwen volgt Rudi een militaire training voor tieners. Op de grens tussen Polen en Wit-Rusland staat een echt IJzeren Gordijn: een grenshek dat niet enkel bedoeld is om de Russen tegen te houden.

Aflevering 3: Van Cocieri naar Odessa

In Moldavië steekt Rudi Vranckx heel even het IJzeren Gordijn over en belandt zo in Transnistrië, een landje dat eigenlijk niet bestaat, maar steun krijgt van het Kremlin. Het bevroren conflict in Moldavië verscheurt het land én de inwoners tussen Europa en Rusland. Maar de allerhoogste prijs betalen de Oekraïners. De strijd in de loopgraven van Oost-Oekraïne is medebepalend voor de toekomst van Europa. Achter het front ontmoet Rudi een jongen die ontvoerd werd door de Russen en door zijn moeder weer werd bevrijd.

Aflevering 4: Van Constanța naar Dariali

Tijdens een NAVO-missie op de Zwarte Zee, voor de kust van Roemenië, mag Rudi Vranckx mee op patrouille met duikers van de Belgische Marine. De generale repetitie voor de invasie in Oekraïne hield Poetin in Georgië. In de bergdorpen ondervindt Rudi dat de grens nog voortdurend letterlijk wordt verlegd. Niet de gepensioneerde fans van Stalin, maar de Georgische jongeren hebben de sleutel voor de toekomst in handen, zo blijkt in de hoofdstad Tbilisi. Rudi eindigt zijn reis bij het laatste checkpoint met Rusland, samen met een deserteur uit Sint-Petersburg.

over Rudi Vranckx

Rudi Vranckx (1959) is een Vlaamse historicus, schrijver en oorlogsjournalist. Al meer dan 30 jaar brengt hij voor de VRT verslag uit over internationale conflicten, van de val van het Oostblok in 1989 tot de inval van Rusland in Oekraïne in 2022. Sinds 2008 heeft hij een eigen tv-programma bij VRT CANVAS, waarin voornamelijk buitenlandse reportages te zien zijn. Ook is hij schrijver van vele boeken zoals De ontdekking van Congo, Mosul en In Oekraïne. Voor zijn werk als oorlogsverslaggever ontving hij in 2018 de ereprijs Journalist voor de Vrede en de Carnegie Wateler Vredesprijs.