Brands met denkers

Nooit meer slapen, VPRO’s latenightcultuurmagazine op Radio 1, heeft tussen Kerstmis en Oud en Nieuw vrijaf gekregen. Een onverkwikkelijke zaak natuurlijk, zij het dat Wim Brands in de vrijgekomen zendtijd lange gesprekken gaat voeren met een vijftal denkers.

Maandag is Gabriël van den Brink te gast. Hij nam onlangs afscheid als hoogleraar Maatschappelijke bestuurskunde in Tilburg met de rede ‘Waarom morele vragen politiek urgent worden’. Wim Brands: ‘Met hem praat ik over de staat van Nederland, met name de morele staat waarin dit land verkeert, en over de vraag waarom de politiek het in moreel opzicht laat afweten. Toch is Van den Brink optimistisch en hoopvol gestemd.’

Dinsdag. Marli Huijer is bijzonder hoogleraar Filosofie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Ze publiceerde laatstelijk Ritme. Op zoek naar een terugkerende tijd. Als Denker des Vaderlands kaart ze voor een breed publiek allerlei fundamentele kwesties aan. Brands: ‘Met haar wil ik een denkexperiment uitvoeren: wat gebeurt er als we de grenzen wegdenken, als de grenzen open gaan. Wat zijn de concrete gevolgen, wat betekent het bijvoorbeeld voor het vluchtelingenbeleid?’

Woensdag. Hoogleraar Moderne Franse letterkunde Maarten van Buuren is ook vertaler en essayist. Samen met Hans Achterhuis schreef hij Erfenis zonder testament, over de relevantie van de bijbelse tien geboden. Brands: ‘Waarom gaat het nu nog steeds over die tien geboden en welke vorm nemen ze tegenwoordig aan? Ook wil ik het met hem hebben over depressies [over de zijne schreef Van Buuren Kikker gaat fietsen], de donkere dagen voor Kerstmis en hoe je die doorkomt.’

Donderdag. Filosoof Awee Prins doceert aan de Erasmus Universiteit. Hij promoveerde in 2007 over het fenomeen verveling, ook het thema van zijn boek Uit verveling, een pleidooi voor het accepteren van de tijdelijkheid der dingen en het herwaarderen van het alledaagse. Brands: ‘Uit verveling is een filosofische bestseller, het keert zich tegen het utopische denken van tegenwoordig. Het gaat erom hoe we gewoon, op een alledaagse manier met elkaar om kunnen gaan, van mens tot mens.’

Vrijdag. Casper Thomas, redacteur van De Groene Amsterdammer, schreef onlangs Competente rebellen, over de recente Maagdenhuisbezetting en de les die de academische gemeenschap uit dit oproer kan leren. Brands: ‘Wie alleen maar naar de aangerichte schade en de kosten van die bezetting kijkt, vergeet dat de universiteit zelf met vastgoedspeculatie miljoenen heeft verspeeld. Thomas beschouwt het oproer juist als een hoopvolle gebeurtenis, hij is optimistisch over het effect op de universiteit. Dat is namelijk geen calculerend, op winst belust bedrijf, maar primair een instelling om te leren en onderzoeken.’