Maral Noshad Sharifi was vier jaar oud toen ze haar buren in Moerkapelle voor het eerst ontmoette.

Het was 1993.

Het jaar waarin ze samen met haar moeder en haar broer vanuit Iran naar Nederland vluchtte. Die vlucht ging via het vliegveld van Istanbul.

Dagenlang liepen ze door de bossen aan de rafelranden van Europa. Moerkapelle zat niet te wachten op asielzoekers.

Maar in haar documentaire Lieve Buren zien we hoe de Nederlandse buren de familie met open armen ontvangt. 'Die persoonlijke contacten en vriendelijkheid had ik zo nodig,’ vertelt haar moeder als het gezin voor de documentaire terugkeert naar Moerkapelle om de buren te bedanken voor die beginjaren in Nederland.

In dat contact waren deze buren geen autochtonen of allochtonen, geen Nederlanders of asielzoekers, maar gewoon goede buren die klaar stonden voor elkaar.

Er zijn ministers die nu bordjes bij asielzoekerscentra willen laten plaatsen die moeten benadrukken dat geen Nederlander op ze zit te wachten.

We leven in een tijd van burenruzies en schuttingen die het zicht op de mens aan de andere kant niet meer herkennen.

Rusland en Oekraïne. Israël en Libanon.

De meeste reisverhalen van de afgelopen vijftien jaar gingen over buren. Met fotograaf Kadir van Lohuizen reisde ik in 2010 langs de grens van Turkije en Armenië.

Een verhaal over buren met een ander geloof die op sommige plekken door slechts een beekje van elkaar waren gescheiden, maar op last van grote geopolitieke krachten niet bij elkaar op bezoek mochten.

Een Turkse schapenboer vertelde dat hij de muziek van de Armeense buren kon horen als ze hun bruiloften vierden: 'Ik zou zweren dat het Turkse muziek was.’

Bij al die ontmoetingen bleek steeds hoeveel deze buren met elkaar gemeen hadden en hoe groot die behoefte was om elkaar te leren kennen.

Bij CNN zag ik een interview van Christian Amanpour met de minister van Buitenlandse Zaken van Libanon. Die vertelde dat de leider van Hezbollah, Hassan Nasrallah, had ingestemd met een staakt-het-vuren met zijn Israëlische buren, vlak voordat hij door hun raketten werd vermoord.

Een goed gesprek tussen buren gesmoord in puin.

Het doet denken aan het boek van de briljante Nederlandse journalist Bette Dam, Op zoek naar de vijand, het verhaal van een terrorist die een vriend wilde zijn.

Daarin beschrijft ze minutieus hoe de Taliban zich na 11 september wilden overgeven aan de Amerikanen.

Dit vredesaanbod werd rigoureus afgewezen door de toenmalige minister van Defensie Donald Rumsfeld: 'Al Qaida en de Taliban blijven onze vijanden.’

Er volgde twintig jaar onnodige oorlog.

• De nieuwe aflevering van Achter de Frontlinie met Maral Noshad Sharifi staat nu online.
• Lees in The Economist over een gevaarlijke burenruzie in de Hoorn van Afrika, die meer aandacht verdient. Somalië dreigt het toneel te worden van een vuile strijd tussen de grootmachten in de regio. Buurland Ethiopië heeft zich via een deal met het niet-erkende Somaliland toegang verschaft tot de Rode Zee. Egypte, dat al jaren ruzie heeft met Ethiopië over een dam die de Nijl afknijpt, stuurt troepen om de regering in Mogadishu te steunen. Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten maken intussen hun eigen deals voor toegang tot de zee (olie) en lucht. What could possibly go wrong.
• Zie hier de aflevering over de grens tussen Turkije en Armenië in de VPRO-serie In Turkije die ik maakte met Stefanie de Brouwer en Doke Romeijn én de serie Langs de Grenzen van Turkije over andere burenruzies.
• Ta-Nehisi Coates, die de prachtige bestseller Between the World and Me schreef over racisme in de V.S., heeft een nieuw boek uit: The Message. Een groot deel gaat over zijn bezoek aan Israel en de paralellen met Amerika. De Amerikaanse talkshows weten er geen raad mee.
• De man die jarenlang de bruine enveloppen van Parijs naar Afrikaanse dictators bracht, ook wel 'de hogepriester van Françafrique', heeft ook een boek geschreven. Africa Confidential is enthousiast.
• Lees vooral het verhaal van Bette Dam in De Groene Amsterdammer over de rol van de media bij het instandhouden van het vijandbeeld van de Taliban. Aan urgentie heeft het niet ingeboet.
• Toen Botswana in 1966 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië, was het een van de armste landen ter wereld, met weinig infrastructuur en weinig verharde wegen. Een jaar later stuitten de geologen van diamantgigant De Beers op diamanten en begonnen de inkomsten uit de mijnbouw binnen te stromen. Tegenwoordig hebben veel van de 2,6 miljoen mensen van het land toegang tot gratis gezondheidszorg en onderwijs, en brede wegen zigzaggen door een van de rijkste landen van Afrika. Achter die nieuw vergaarde rijkdom van Botswana zit een wrange relateit, legt een nieuw onderzoek van New Lines Magazine bloot: vrouwelijke werknemers betalen de prijs.

Tot de volgende,
Bram Vermeulen