Meer baby's, graag

8 september 2024

Pieter Omtzigts waarschuwende woorden over het dalende Nederlandse geboortecijfer(1,43 per vrouw) past in een lange traditie van internationale populisten.
 
Neem de president van Turkije, van wie de NSC-leider doorgaans toch geen fanboy is. ‘Een vrouw die het moederschap afwijst, is incompleet en gebrekkig’, sprak Recep Tayyip Erdogan in 2016. Hij raadde Turkse stellen toen aan tenminste drie kinderen te nemen, voor een sterk Turkije. 
 
Zelf een vader van twee zoons en twee dochters, noemde Erdogan anticonceptie ‘landverraad’. Een jaar later deed hij er nog een schepje bovenop. Niet drie, maar vijf kinderen gemiddeld graag, en gauw een beetje. Het volk leiden, tot in de slaapkamer.

Pieter Omtzigt (NSC) op 1 september bij de HJ Schoo-lezing

Over bevolkingsaanwas heeft Turkije, net als Nederland, weinig te klagen. Turkije groeide in de afgelopen kwart eeuw van 64 miljoen inwoners in 2000 naar 87 miljoen nu. Daar ging het Erdogan ook niet om. ‘Terroristen hebben wel tien tot vijftien babies’, zei hij tijdens een bijeenkomst van de Organisatie voor Islamitische Samenwerking in Istanbul in 2017. Hij zei het niet met zoveel woorden, maar hij bedoelde de Koerden.

De Turkse provincies waar die wonen, hebben namelijk gemiddeld een hoger geboortecijfer (4,33) dan elders in het land (2,1). Daarom moeten de Turken elders aan de slag. ‘Wat zei onze profeet?’, vroeg Erdogan. ‘Trouw en plant je voort. Het is hoogst noodzakelijk dat moslim-vrouwen zich voorplanten.’ Het idee dat de ander zich sneller voorplant dan het eigen volk en daarmee de macht van het getal in handen krijgt, drijft populisten aller landen tot razernij.

meer Europese baby's, graag

Elon Musk, zelf vader van negen kinderen, noemt een dalend geboortecijfer ‘een veel groter gevaar voor onze beschaving dan klimaatverandering’. In Europa wordt de baby-brigade geleid door Viktor Orbán (Hongarije), Giorgia Meloni (Italië), Aleksandar Vučić (Servië) en Rumen Radev (Bulgarije). De regeringsleiders kwamen vorig jaar twee dagen bij elkaar om te bedenken hoe ze het gemiddeld aantal babies in Europa (2.1) op konden krikken.

Orban gelooft in de grand replacement, het idee dat migranten witte Europeanen zullen laten verdwijnen. Journalist Marijn Kruk legde in onze podcast het denken daarachter al eens uit.

In het land met het hoogste geboortecijfer per vrouw, Niger, zag ik tal van NGO’s actief die met Westers geld het gemiddeld aantal kinderen (meer dan zes) juist naar beneden probeerden te krijgen. Veel Nigerijnen zeiden: waar bemoeien jullie je mee. Niger is het armste land ter wereld, en meer kinderen betekent meer vangnet. Ook daar bleek dat zodra families rijker worden en naar de stad verhuizen, gezinnen krimpen.Net als in Istanbul. Net als in Utrecht.

Welvaart zorgt voor kleinere gezinnen, en dat lage geboortecijfer in Nederland, Turkije óf Hongarije, is dus eigenlijk een bewijs van succes.

een breekpunt

Maar als je ergens échte omvolking in werking wilt zien, moet je zomers eens een kijkje nemen in het Middellandse Zeegebied.

In de volgende uitzending van Frontlinie hoppen we langs overvolle Griekse eilanden, waar de bevolkingsaantallen in de zomermaanden vaak vervijfvoudigen, of nog meer dan dat. Op het eiland Santorini kun je als toerist geen kant meer op en is het filelopen langs souvenirwinkels en zonsondergangen. Door de torenhoge Airbnb-prijzen kunnen Grieken de huren op hun eigen eilanden niet meer betalen.

In Athene gingen de huren sinds covid zelfs met meer dan 500% omhoog door een invasie van toeristen, expats en digitale nomaden. De New York Times sprak deze week over ‘een breekpunt’. Van Spanje tot Italië, van Kroatië tot Griekenland: overal gaan bewoners de straat op om toeristen te smeken om thuis te blijven.

Op het eiland Rhodos moesten vorige zomer ruim 20.000 toeristen worden geëvacueerd als gevolg van bosbranden die 20% van het eiland verwoestten. De hitte waarvoor de toeristen kwamen, bleek een allesvernietigende kracht. Toch ontving het eiland direct na de branden een recordaantal toeristen: meer dan 500.000, op een eiland gebouwd voor 80.000 mensen. ‘Als je een half miljoen mensen op dit eiland hebt, weet je zeker dat het misgaat. Het is levensgevaarlijk. Het eiland kan het zich niet veroorloven’, vertelde het hoofd van een speciale brandweereenheid aan ons. 
 
Op het veel kleinere eiland Pafos gingen Grieken met spandoeken de stranden op: we willen onze stranden terug. De bewoners voelen zich buitenlander in eigen land. Maar de meeste eilanden willen geen gesprek over die grenzen aan het toerisme. ‘Het zou een revolutie ontketenen’, zegt brandweercommandant Dimitri Menemenlis. Wanneer archeologen of advocaten toch proberen de discussie open te breken, worden ze bedreigd, in elkaar geslagen of zelfs doodgeschoten.

Een protestschildering op een muur in Athene

‘De toeristen hebben vaak geen idee van de mensen die hun hotels of stranden runnen’, vertelt een advocaat op Rhodos, die zelf ook werd bedreigd. Toch wordt overtoerisme in tijden van bosbranden en klimaatverandering als gespreksonderwerp in Griekenland het liefst vermeden. ‘Als je er niet over praat, dan bestaat het probleem niet. Dat is de mentaliteit hier’, zegt de advocaat op Rhodos.
 
De aartsconservatieve premier van Griekenland, Mitsotakis, werd vorig jaar zelfs wild enthousiast over klimaatverandering. Als de zon langer schijnt, kan ook het toeristenseizoen langer duren. Dat is dezelfde premier die trots is op een meedogenloos migratiebeleid en in verband wordt gebracht met vele dodelijke pushbacks.

Tegen migranten, maar vóór toeristen. Het land is vol, maar wel meer babies maken graag. Logisch, zou Johan Cruyff zeggen.

lees-, kijk- en luistertips van de redactie

  • Zoals elke twee weken, hoort ook bij deze nieuwsbrief een nieuwe aflevering van onze podcast 'Achter de Frontlinie'. Deze keer sprak ik met filmmaker In-Soo Radstake, die onder meer de geweldige documentaire ‘Indië Verloren...’maakte. Wat hij in deze film heel goed laat zien, is hoe Nederland al tachtig jaar onderzoek doet naar zijn eigen misdaden in Indonesië, en toch elke keer de scherpe randjes van al die onderzoeken gladder werden gemaakt. Over zijn verhaal kun je hier meer lezen. De podcast is nu te beluisteren in je favoriete podcastapp.
  • Als je hem nog niet gezien hebt, kijk de adembenemende documentaire 'In de spiegel’ die donderdagavond bij de VPRO werd uitgezonden. Een Poolse filmmaker brengt Oekraïners in veiligheid en luistert intussen naar hun ongelooflijke verhalen. Een soort Taxi, die de oorlog heel dichtbij brengt. Ik vond het adembenemend.
  • Dan een tip van onze redacteur David. In de Groene Amsterdammer leggen Marjolein Koster en Ingrid Gercama een opvallende schaduwzijde van kennismigratie haarfijn uit. Hoewel wij in Europa staan te springen om opgeleid, medisch personeel, laat hun vertrek diepe, ontwrichtende sporen na in de herkomstlanden. Lees hier het hele verhaal.
  • Ook een leestip door online redacteur Nina. Een analyse van de invloed van religie op de traditionele politieke verhoudingen in Oman. Overzichtelijk maar ook persoonlijk, opgeschreven door Omani Saud Abdulla Al-Zadjali in New Lines Magazine.
  • En dan tot slot, raadt redacteur Marjolein deze week een verhaal uit Mongolië aan, vol met spannende geschiedenis, culturele opstekers en bijzondere wendingen. Lees nu over de 800 jaar oude 'verboden gebied' op de website van Atlas Obscura.

Tot de volgende,
Bram Vermeulen