Een vierdelige podcast over de Kasteelmoord. In 2012 wordt Stijn Saelens dood aangetroffen vlakbij zijn kasteel. Zijn schoonvader, dorpsdokter Gyselbrecht, is direct de hoofdverdachte. De moord groeit uit tot één van de meest veelbesproken zaken in België. Hoe kon de Kasteelmoord zo groot worden in West-Vlaanderen?
Het is een ijskoude winterdag wanneer de 34-jarige Stijn Saelens op 31 januari 2012 vermist blijkt. Zijn vrouw vindt in het kasteel waar zij wonen een lege kogelhuls, de kapotte bril van Stijn en een bloedspoor op de buitentrappen.
De Belgische pers zakt massaal af naar het West- Vlaamse platteland, waar het kasteel ligt. De schoonvader van Stijn, een dokter uit een naburig dorp, wordt diezelfde dag nog opgepakt vanwege mogelijke betrokkenheid bij de verdwijning. Maar het duurt nog bijna zes jaar voordat hij hier duidelijkheid over geeft. En dan blijken er ook drie Nederlanders bij de moord betrokken te zijn..
Met meer dan 8.000 reportages, artikelen en zelfs twee reeds uitgegeven boeken, is de Kasteelmoord een van de meest besproken zaken in België van de afgelopen jaren. Het is een verhaal dat alle ingrediënten van een middeleeuws epos bevat. Een machtsstrijd tussen de dorpsdokter en een rijke kasteelheer. Jaloezie, zwartmakerij en incest. Maar ook het maatschappelijke wantrouwen tegenover de justitiële macht en rijke elite, wat tot op de dag van vandaag nog levendig is in België. Net als het trauma van de Belgische samenleving rondom seksueel misbruik.
Een belangrijke bijrol in het verhaal is weggelegd voor de Vlaamse media, die bovenop deze gevoelige onderwerpen duiken. Zij tonen het beeld van een falende justitie en advocaten die als kemphanen tegenover staan. Ook brengen ze steeds nieuwe brokjes informatie naar buiten.
In de aanloop naar proces zoekt Gabriella Adèr waarom deze zaak in het ogenschijnlijk rustige West- Vlaanderen zo groot kon worden. Waarom raakt het in België zo’n gevoelige snaar? En wat is er nu precies gebeurd?
De verdwijning van Stijn Saelens maakt de tongen los in het traditionele West- Vlaamse dorpje Ruiselede. De 34- jarige kasteelheer uit een rijke zakenfamilie leek aanvankelijk een goede match voor de dochter van de populaire dorpsdokter, Andre Gyselbrecht. Maar Stijn blijkt donkere rafelkantjes te hebben, vertellen de dorpsbewoners tegen Gabriella. Waar is het misgelopen tussen Stijn en zijn schoonvader, dokter Gyselbrecht?
In de maanden voorafgaand aan zijn verdwijning, wordt er een incestklacht tegen Stijn Saelens ingediend door Stijns vrouw en zijn schoonvader, dokter Gyselbrecht. De verontwaardiging in zowel de media als het dorp Ruiselede is groot, wanneer blijkt dat er door justitie te weinig gedaan is met de klacht. Spelen de contacten van de rijke zakenfamilie Saelens hierin een rol? Heeft justitie onder druk van de familie de klacht proberen te verdoezelen? En hoe ging Stijns vrouw om met de incestklacht?
De uitvoerders van de moord op Stijn blijken Nederlanders te zijn en bekend in het criminele milieu. Maar hoe raken zij verzeild in een moordzaak in West-Vlaanderen? Hoe komt een keurige dorpsdokter aan een stel huurmoordenaars? Gabriella gaat op onderzoek uit en gaat terug naar de plek waar Stijn’s lichaam werd gevonden. Het verhaal van de dokter dat Stijn alleen maar in elkaar geslagen moest worden, lijkt steeds minder houdbaar.
Het proces tegen dokter Gyselbrecht en drie andere verdachten gaat na vijf jaar eindelijk van start. De dokter neemt plotseling het woord op de eerste zittingsdag. En enkele maanden later barst er in de media nog een ander bommetje.. Hoeveel invloed hebben de media gehad tijdens het proces en de aanloop daarnaartoe? Is de pers de speelbal geweest van verschillende partijen in deze moordzaak; ingezet om het verhaal ten gunste van zichzelf te beïnvloeden? Of hebben journalisten toch een positieve, emanciperende rol gespeeld in dit West-Vlaamse drama?
Gabriella Adèr (1987) is een Nederlandse journaliste & documentairemaker. Ze verdeelt haar tijd over Amsterdam en Brussel. Ze houdt zich vooral bezig met justitie en verhalen in het verlengde daarvan. Gabriella werkt momenteel aan (radio)verhalen voor Reporter Radio en het Belgische productiehuis Woestijnvis. Eerder werkte ze aan diverse documentaires voor Submarine, Doxy, De Familie, VPRO en KRO-NCRV.
Opnamen, regie & montage Gabriella Adèr
Techniek Alfred Koster
Vormgeving beeld Suzanne Lustig
Productie Sanne van der Peijl
Eindredactie Randy Vermeulen
De Kasteelmoord is een serie van VPRO Podcast.
© VPRO Podcast, 2018.