Halverwege de negentiende eeuw gaat Nederland op de schop. Ingrijpende politieke, economische en sociale vernieuwingen leggen de basis voor het moderne land zoals we dat nu kennen, met grondwet, parlementaire democratie, bruggen, sporen, wegen en kanalen. Amsterdam en Rotterdam ontwikkelen zich stormachtig en overal in het land verrijzen industrieën met moderne stoommachines. De overzeese handel bloeit op en aan het eind van de eeuw komen Nederlandse wetenschappers met vijf Nobelprijzen thuis.
In 13 afleveringen van 45 minuten neemt presentator Hans Goedkoop je de roerige negentiende eeuw in. Per aflevering staat een historisch figuur centraal: voorlopers en eigenheimers die meer durfden dan anderen en die zich door weinig uit het veld lieten slaan.
alles over De ijzeren eeuw
Het moderne Nederland met treinen, industrie, grote havens, kiesrecht en vrouwenemancipatie werd in de negentiende eeuw opgetuigd. Een 13-delige serie over een roerige eeuw vol ingrijpende politieke, economische en sociale vernieuwingen.
Bekijk hierboven het interview met presentator Hans Goedkoop over de serie.
waar gaan de afleveringen over?
1. De allereerste koning
De opening gaat over de man die de Oranjes het liefst willen doen vergeten: Lodewijk Napoleon, in feite onze eerste koning. In 1813 begon de Nederlandse monarchie en de eerste koning was Willem I. Maar wat te doen met koning Lodewijk Napoleon, de Fransman, hier geparachuteerd door zijn machtige broer keizer Napoleon?
2. Een machtige weduwe
Een splinternieuw koninkrijk - en geen cent te makken. Zo staat Nederland er voor in 1814. Het land gaat op de schop. Er komen kanalen, wegen en spoorlijnen. Maar: hoe moet dit alles worden betaald?
3. Land zonder paupers
Nederland, 1818. Bedelaars en dronkaards, wezen en ontheemde gezinnen ontsieren het straatbeeld. Het prille koninkrijk staat er slecht voor. Een reeks mislukte oogsten heeft een groot deel van de bevolking in armoede gestort. Wat te doen met al die paupers?
4. Arme grond, rijke man
Willem Albert Scholten begint in 1850 in het Groningse Foxhol een fabriekje voor aardappelmeel, in een gebied dat is gedoemd tot armoede. Zijn imperium groeit en hij wordt eigenaar van de eerste multinational in Nederland.
5. Vrouwen voorwaarts
De vrouwenbeweging vindt haar wortels in de negentiende eeuw, een eeuw die alles behalve vrouwvriendelijk was. De strijd begint niet op de barricades maar in huiskamers en wordt gevoerd door keurige, vaak ongetrouwde dames uit hogere kringen.
6. Het geheim van Rotterdam
Hoe Rotterdam van een slaperige provinciestad in de negentiende eeuw verandert in een wereldhaven. Een verhaal dat niet voor iedereen goed afloopt.
7. Amsterdam, een kolerestad
De arts Samuel Sarphati kan niet aanzien dat zijn patiënten sterven door smerig drinkwater en ziektes als cholera. Hij bedenkt de poep- en vuilnisophaaldienst, start een broodfabriek voor de armen in de stad en wil van Amsterdam weer een stad met grandeur en stijl maken.
8. Een vreemde kerk in de straat
Onder katholieken ontstaat een hernieuwd zelfvertrouwen. Architect Pierre Cuypers, bekend van het Rijksmuseum en het Amsterdamse Centraal Station, voert samen met schrijver Alberdingk Thijm een masterplan uit. Katholiek Nederland komt weer op de kaart door middel van gebouwen.
9. Twente op stoom
Enschede, de op één na grootste textielstad van de wereld. In een rap tempo ontwikkelt de stad zich van een slome boerengemeenschap tot een swingend mondiaal handelscentrum.
10. Een nieuwe wereld
In de late negentiende eeuw voltrekt zich een revolutie op wetenschappelijk gebied. Er worden door Nederlanders ontdekkingen gedaan die voorgoed het inzicht in de wereld om ons heen veranderen. Het gaat over materie en licht, over de evolutie van de mens.
11. Abraham de geweldige
Na Thorbeckes grondwet van 1848 is het Abraham Kuyper die 'de kleyne luyden' een stem geeft. Door een eigen krant op te richten, een eigen school, een eigen universiteit, een eigen partij en kerk.
12. Ten oorlog!
Tegen het einde van de 19e eeuw moet het Nederlandse leger in Indië alle zeilen bijzetten in Atjeh, één van de laatste gebieden in de uitgestrekte Indische archipel die het gezag van het gouvernement niet aanvaardt. De Atjehoorlog is een vuile oorlog, maar dankzij de inzet van het Korps Marechaussee kunnen aan het begin van de 20ste eeuw grote winsten worden gemaakt met het verbouwen van tabak en het winnen van olie.
13. Modern, al te modern
Nederland is in een eeuw tijd onherkenbaar veranderd. Maar is deze moderne samenleving niet te massaal, te technisch en te lawaaierig geworden? Waar blijft de menselijke maat; de innerlijkheid, de moraal?
online tijdschrift
De website www.ijzereneeuw.nl krijgt de vorm van een tijdschrift. Niet toevallig een tijdschrift want deze publicaties werden in de 19e eeuw voor het eerst op grote schaal gelezen. De belangrijkste thema’s uit de IJzeren Eeuw worden behandeld in zes online magazines, speciaal ontworpen voor gebruik op tablet en mobiel. De magazines staan in het teken van thema's als stand, staat, stoom, spoor en sekse.