Terwijl Nederland begin deze eeuw getuige was van de grote successen van turnsters Renske Endel, Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes en Verona van de Leur blijken zij al die jaren in de machtsgreep van coaches geweest te zijn die systematisch hun grenzen overschreden.

De driedelige documentaireserie De gouden lichting legt genadeloos bloot hoe het viertal in een fuik terecht kwam waaruit geen ontsnappen mogelijk leek.

Renske Endel, Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes en Verona van de Leur behoorden tot de absolute top van hun sport en werden samen meermaals verkozen tot Sportploeg van het Jaar. Het was een meisjesdroom die uitkwam, een verhaal als een sprookje. Totdat ze, lang nadat hun glorietijd is verstreken, gezamenlijk naar buiten traden met hun wèrkelijke verhaal. Een verhaal waarin verbaal en fysiek geweld, psychologische machtsspelletjes en ontmenselijking de boventoon voeren.

In de serie De gouden lichting wordt de hele geschiedenis van de vier turnsters aan de hand van indringende interviews en nooit eerder getoond archiefmateriaal minutieus gereconstrueerd. Van de eerste kennismaking met de turnsport op televisie tot de donkerste periode, van de eerste voorzichtige onthullingen tot het heden, waarin ze elk op eigen wijze in het reine proberen te komen met het verleden. De verhalen van de turnsters werden jarenlang gebagatelliseerd door de turnwereld, om de reputatie van de Nederlandse turnsport te beschermen.

De serie vertelt niet alleen het verhaal van de vier turnsters, maar wil ook de mechanismes blootleggen die tot zulke extreme excessen kunnen leiden. De manier waarop de coaches deze jonge vrouwen volledig in hun macht kregen zal ongetwijfeld herkenning oproepen bij anderen.

Gabriëlla Wammes, Renske Endel, Verona van de Leur en Suzanne Harmes

Aflevering 1 (Meisje) laat zien hoe de turnsters langzaam maar zeker in de handen van de coaches gedreven worden, die hen zowel tot grote hoogten zullen brengen als opzadelen met zeer traumatische ervaringen.

Aflevering 2 (Puber) concentreert zich op de jaren achter de gesloten deuren, als de vier toptalenten volledig in de greep van de coaches zijn. Het zijn tevens de jaren waarin de coaches er alles aan doen om te voorkomen dat de jonge turnsters vrouw worden. Hoe later ze gaan menstrueren, hoe beter. 

Aflevering 3 (Vrouw) toont hoe de vier turnsters zich, met vallen en opstaan, proberen los te wrikken uit de wurggreep van de coach, en de turnwereld uiteindelijk vaarwel zeggen. Dan begint een nieuwe strijd, een strijd om erkenning van hun verhaal, en de strijd om in het reine te komen met een turbulent verleden, want hoe treed je hiermee naar buiten?

Regie: Ellen Vloet
De gouden lichting is een VPRO-productie gebaseerd op research en publicaties van het sporttijdschrift Helden.

colofon

Regie Ellen Vloet
Eindredactie Maarten Slagboom
Camera Niels van Koevorden
Geluid Tim van Peppen, Taco Drijfhout
Montage Nina Graafland
Research Jasper Boks, Leon Bellaart
Productie Nicoline Tania