de afleveringen

Yuri Capetillo Hardy leert het land dat hij vijftien jaar eerder in armoede achterliet opnieuw kennen. Ouder en wijzer durft hij zijn verleden onder ogen te zien en onderzoekt hij wat er nou klopt van de verhalen over verandering op Cuba.

Hij ontmoet Cubanen die een heel andere opvatting over het land hebben dan hij. Bijvoorbeeld zijn eigen opa, die Fidel Castro onomwonden zijn 'held' noemt. En de Duits-Cubaanse Mariana, die is teruggekeerd naar Cuba om daar haar leven als muzikant op te bouwen.

Sinds Cubanen niet meer verplicht zijn om voor de staat te werken is bijna iedereen, al dan niet legaal, aan het ondernemen. Yuri Capetillo Hardy maakt kennis met deze voor hem nog onbekende klasse: die van de ondernemers.

Hij ontmoet een enkeling die puissant rijk is en een heleboel kleine sjacheraars. Want ondernemen is nog geen sinecure in het socialistische land. Het is gebonden aan strakke en in Yuri's ogen nogal onlogische regels.

Yuri Capetillo Hardy verbaast zich over de nostalgie die leeft onder veel Cubanen. Nostalgie naar de tijd dat de Cubanen, dankzij steun van de Russen, grote plannen bekokstoofden en solidariteit en kameraadschap Cuba vooruit dreef. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie stortte de Cubaanse economie begin jaren 90 volledig in.

Wat Cuba heeft gered was het toen opkomende toerisme. Artsen, ingenieurs en andere hoogopgeleide Cubanen kiezen nu en masse voor een baan in het toerisme omdat daar tenminste geld te verdienen is. Maar met het toerisme nemen de verschillen tussen arm en rijk toe en dreigt een teloorgang van de oude waarden.

Yuri Capetillo Hardy maakt de balans op: is er in Cuba voldoende veranderd om terug te keren? Zijn rondgang langs jonge journalisten en kunstenaars leidt niet direct tot optimisme, maar aan de andere kant: ze spreken zich uit, lijken nergens bang voor en zijn uiterst begaan met hun socialistische eiland.

Voor Cuba geldt: niets is wat het lijkt. Dat er sinds 1976 eindelijk een aanpassing van de grondwet komt, lijkt wel positief maar heeft een keerzijde. Ook het opium van het volk, het geloof, is terug op het eiland en heeft meer invloed dan Yuri had durven bevroeden. Gelukkig is de in volle overtuiging naar Cuba geremigreerde Mariana er om hem aan het eind van zijn reis de hamvraag te stellen: kom je nou terug of niet?