'Ik hoef iemand niet ‘t hemd van het lijf te vragen. Dát mag Ruben doen.'

Per aflevering heeft René negentien dagen deskresearch tot zijn beschikking. 'En natuurlijk de extra hoeveelheid eigen tijd die je er uit liefde zelf nog in steekt.' Die deskresearch vormt de basis voor de researchreis die hij vervolgens onderneemt om in China binnen tien tot twaalf dagen alles geregeld te krijgen voor de komst van Ruben met zijn filmploeg. Hij was nog nooit in China geweest toen hij startte met de research voor Chinese dromen.

Zijn Chinezen naar jou net zo toegankelijk als bij Ruben?
'Helemaal niet. Ruben spreekt met de Chinezen in hun eigen taal. Hierdoor zijn zij naar hem heel toegankelijk. Ik ben wel Chinese les gaan volgen. Maar intussen kan ik nog geen straatbordje lezen. Zo moeilijk. Ik ben afhankelijk van een tolk en communiceer slechts indirect met de mensen. In mijn contact kijk ik naar het totaalplaatje waarbij ik er vooral op let hoe iemand overkomt, kijkt, praat en klinkt.

'Als ik weet dat iemand geschikt is om een verhaal mee te maken, kan Ruben tijdens de opnamen bij die persoon wel de diepere emoties doorgronden. In het verkennende gesprek dat ik voer gaat het erom te peilen of iemand een interessant verhaal heeft. Ik hoef iemand niet ‘t hemd van het lijf te vragen. Dát mag Ruben doen.'

René is net terug van een researchreis voor de derde en vierde aflevering. Terwijl Ruben op het punt staat te vertrekken voor opnamen, is René vanuit Nederland nog bezig met het regelen van de laatste dingen via zijn fixer, met wie hij op reis is geweest. Die is hem toebedeeld via een productiebedrijf in Beijing dat betrokken is bij internationale producties. 'Moet je je voorstellen dat je tien dagen lang 24 uur per dag met iemand op pad bent die je bij aankomst nog helemaal niet kent. Dat is heel intensief. Je krijgt er ineens een leven bij. Je praat met elkaar natuurlijk over meer dan alleen maar werk. Ook dat geeft een inkijkje in een land.'

Hoe krijg je in een land als China dingen gedaan die je voor ogen hebt?
'Een fixer kijkt niet met VPRO-ogen. Daarom moet ik continu uitleggen wat onze intenties zijn en wat we willen. Het is belangrijk dat mijn fixer begrijpt dat we niet geïnteresseerd zijn in de Chinese keuken of drakendans. We zoeken menselijke verhalen. Eigenlijk de heel gewone dingen. Het is essentieel dat mijn fixer ons helemaal snapt want zij is degene die voor mij mensen en bedrijven benadert en regelt.'

Hoe verloopt een researchreis?
'Als ik in China aankom heeft mijn fixer een vol reisprogramma van tien dagen voor me dichtgetimmerd en vlieg ik van de ene naar de andere afspraak. Alles is perfect geregeld. Altijd. Waar ik ook kom, alle mensen die ik moet spreken zijn er. Ik word overal allerhartelijkst verwelkomd, niet zelden met een banket, waarbij iemand aanwezig is die alles filmt en een ander die foto’s maakt. Ik voel me er doorgaans een grote vriendelijke reus, die als koning tegemoet wordt getreden.'

Kom je ook op plekken waarvan je denkt: wat doe ik hier eigenlijk?
'O ja, dat gevoel bekroop me bijvoorbeeld in het hotel van een oude Chinees die ik beter wilde leren kennen. Dat hotel bleek een bordeel, maar ik wilde er toch graag slapen. In mijn kamer trof ik een matras die – heel efficiënt – nooit uit de plastic verpakking was gehaald. Ja, ik kom op de gekste plekken.'