24 uur met... Bram Peper

Te gast is Bram Peper, voormalig PvdA-politicus en voormalig burgemeester van Rotterdam. Hij is geroemd om zijn visie op de stad en de haven, maar het volk ging nooit echt van hem houden. Twee jaar was hij minister van Binnenlandse Zaken, totdat hij moest aftreden vanwege vermeende foute declaraties: de bonnetjesaffaire. Inmiddels is Peper gepensioneerd en woont alleen in Rotterdam.

'De cultureel politieke elite moet iets durven. Het is de functie van de elite om vooruit te lopen. Niet omdat dat altijd goed is, maar omdat er anders niks gebeurt.' Bram Peper spreekt over de keuze voor de duurdere en prestigieuzere Ersamusbrug die in Rotterdam werd gerealiseerd. 'Die brug is symbool geworden voor heel veel.'

Hij is ervan overtuigd dat je in je leven iets moet bereiken, dat je ergens voor gevochten moet hebben. Dat heeft hij meegekregen van zijn vader, die overleed toen hij 24 was. 'Zijn dood heeft veel invloed gehad op mijn leven, meer dan welk ding dan ook.'

Tijdens een reis naar Zuid-Amerika in 1990 bleek Peper een depressie te hebben. 'Ik wist niet wat dat was,' zegt hij daar zelf over. 'Ik had twee persoonlijkheden. Ik zag mezelf functioneren en dacht tegelijk: wat doe ik hier eigenlijk? Dan word je helemaal uit elkaar getrokken.' Oorzaak waren huwelijksproblemen die uiteindelijk tot een scheiding leidde. In dezelfde periode dronk hij veel te veel.

Tot zijn vijftigste heeft Peper gevoetbald en dus trapt hij graag een balletje met De Jong, waarbij hij laat zien hoe hij een passeerbeweging maakte. Zijn conditie blijkt echter beperkt, hij is snel buiten adem. 
 

Als je teveel bezig bent met hoe je overkomt, blijft er te weinig tijd over om de echte inhoudelijke keuzes te maken voor de stad.

Bram Peper, voormalig burgemeester Rotterdam


Ayaan Hirsi Ali, die hij tegenwoordig nooit meer ziet, vindt hij een 'fascinerende, superintelligente en aardige vrouw'. Peper: 'Ze was van een bijzondere klasse en daar houdt men in Nederland niet van; je mag er niet bovenuit stijgen.' Zijn toenmalige vrouw Neelie Kroes heeft Hirsi Ali 'ingepalmd, zeg maar gekaapt voor de VVD', aldus Peper, die haar doortastendheid waardeert. 'Zonder Neelie was ze nooit in de kamer gekomen.'

gebaande paden

Op de vraag van Wilfried of hij zichzelf in het rijtje plaatst van Hirsi Ali, Theo van Gogh en Neelie, reageert hij relativerend. 'Hirsi Ali en Theo zijn veel groter, onze belangrijkste overeenkomst is dat we graag van de gebaande paden afgaan.'

De Jong noemt Peper een intelligente en visionaire man, maar wel met een zekere horkerigheid, waardoor de glans er vaak weer af gaat. 'Daar zit een kern van waarheid in,' geeft de ex-burgemeester toe, 'het gaat altijd over de inhoud of de vorm. Als mensen niet willen praten over de inhoud, beginnen ze over de vorm. Ik ben beter met de inhoud dan de vorm. Als je teveel bezig bent met hoe je overkomt, blijft er te weinig tijd over om de echte inhoudelijke keuzes te maken voor de stad.'

Drie keer is Peper getrouwd geweest en dat is volgens hem 'twee keer teveel'. Hij wijt dat aan zijn 'trefzekere gevoel om de verkeerde keuzes te maken'. Het waren niet zozeer verkeerde vrouwen, maar verkeerde combinaties, legt hij verder uit. Hij had er wel iedere keer veel verdriet van en heeft de conclusie getrokken dat ze uiteindelijk niet echt om hem gaven.

bonnetjesaffaire

De bonnetjesaffaire betekende het einde van zijn politieke loopbaan. Hij trad af als minister van Binnenlandse Zaken omdat hij als burgemeester verkeerd zou hebben gedeclareerd. Jarenlang was hij onderwerp van onderzoek door accountants en het Openbaar Ministerie. 'De accountants namen ruim de tijd zodat ze konden cashen en hadden het vooropgezette doel om mij te pakken,' aldus Peper.

Hij werd in eerste instantie veroordeeld op basis van een rapport, dat achteraf onzorgvuldig bleek. 'Daar kon ik me aanvankelijk niet tegen verdedigen, want het ging over een periode van dertien jaar en 500.000 posten.' Toch zette hij alles op alles om zijn onschuld aan te tonen en met succes.

'Ik houd van excentrieke mensen, ik was er zelf graag een geweest,' zegt Peper als de vriendschap met de schrijver Gerard Reve ter sprake komt. Als burgemeester had hij Reve ooit gevraagd een tekst te bedenken voor een kunstwerk in de Maasstad. Dat werd: 'De taal der liefde is internationaal.'

Vlak voor het einde demonstreert Peper in een kruisgesprek met Wilfried hoe je als politicus moeilijke vragen ontwijkt en veel praat, zonder echt iets te zeggen. Hij toont zich nog altijd een meester in dat spel. 

beluister ook