27-31 oktober

Ester Naomi Perquin schrijft al geruime tijd verhalen waarin de aandacht gevestigd wordt op het schijnbaar onbetekenende incident. Niet de verkiezingen, het schandaal of de ramp. Maar de toevalligheden en voorvallen die ons humeur kleuren en onze gedachten sturen. Perquin schrijft miniaturen en korte levensimpressies waarbij de poëzie nooit ver weg is. Maar de psychiater evenmin. Deze verhalen zijn nu gebundeld in het boek Binnenkort in dit theater. Pieter van der Wielen praat met schrijfster en dichteres Ester Naomi Perquin, die eerder drie dichtbundels schreef - waarvan de laatste, Celinspecties (2012), werd bekroond met de VSB Poëzieprijs.

De filmagenda tot 2020 is volgeboekt en zit vol met superhelden. En niet alleen Spiderman en Batman mogen weer opdraven, ook obscure heren als Deadpool en Antman mogen het proberen. De spil in dit alles is Marvel. De ooit kleine stripuitgeverij is met al haar hits een kolos in Hollywood geworden. Nooit Meer Slapen gaat op ontdekkingsreis in het Marvel Universum. Verder leest schrijver Elke Geurts een tekst die op de actualiteit is geïnspireerd. En de eerste Turkse gastarbeiders kwamen 50 jaar geleden naar Nederland. Om deze halve eeuw migratie te vieren en herdenken is er op 1 november een theaterconcert getiteld Heimwee liederen. Het Nederlands Blazers Ensemble speelt samen met artiesten uit Turkije en Nederland onder leiding van dirigent Selim Doğru en regisseur Celil Toksöz. Nooit meer Slapen gaat naar een repetitie in Podium Mozaïek te Amsterdam.

Freek de Jonge, die onlangs zijn 70e verjaardag vierde, gaat de theaters in met zijn nieuwe onemanshow Als je me nu nog niet kent. De voorstelling gaat over de actualiteit: MH17, IS, Zwarte Piet, het nieuwe belastingstelsel, en andere zaken die hij koppelt aan de vraag 'wie ben ik?'. ‘Want als we ergens mee worstelen is het wel met onze identiteit,’ zegt De Jonge. ‘Ik zeg we, maar bedoel u. Wat mijzelf betreft: als je me nu nog niet kent….’ Pieter van der Wielen praat met de cabaretier naar aanleiding van zijn nieuwe voorstelling.

In de documentaire 20.000 Days on Earth zien we een deels fictieve dag uit het leven van muzikant Nick Cave. Hij gaat op bezoek bij zijn psychiater, repeteert met zijn band en ontmoet actrice Kylie Minogue. Docent aan de Film Academie en maker van verschillende muziekdocumentaires Jeroen Berkvens geeft commentaar op het zeer gestileerde verhaal. Is het een mystificerend zelfportret van de Australische zanger of juist een eerlijk en openhartig portret? Verder becommentarieert schrijver Elke Geurts het nieuws. En we besteden aandacht aan de onomatopee; een stijlfiguur waarbij in een of meerdere woorden een geluid wordt nagedaan. De bekendste toepassing van de onomatopee vindt men in het stripverhaal. Bijvoorbeeld 'Zzz' om aan te duiden dat iemand slaapt. Striptekenaar Erik Kriek is er gek op, zijn werk staat bomvol met onomatopeeën. Wij vragen hem naar zijn werkwijze. Horen we allemaal hetzelfde?

Worst zo heet de autobiografische, geïllustreerde roman van Atte Jongstra waarin hij beschrijft hoe hij zijn leven weer op poten krijgt na het stranden van zijn huwelijk. Worst – toch al een liefhebberij van de schrijver – blijkt hem in zijn stuurloosheid richting en doel te geven. Zijn ex Ingrid Hoogervorst schreef dit voorjaar al haar versie van het scheidingsverhaal, in de roman Privédomein. Pieter van der Wielen vraagt Atte Jongstra naar zijn versie van het verhaal. Het boek gaat overigens niet alleen over Jongstra’s relationele perikelen, maar bijvoorbeeld ook over de vele grote geesten – van Goethe tot Nietszche en van Schiller tot Kafka – die van worst hielden.

Op 16 november is het 25 jaar geleden dat de muur viel. De documentaire Verboden vlucht laat zien hoe de scheiding tussen oost- en west-duitsland nog littekens heeft achtergelaten. Ze portretteert er een jong gezin dat Oost-Duitsland wilde ontvluchten. Een jaar lang knutselt vader aan een zelfgebouwd vliegtuigje. Maar dan loopt alles anders. We praten met Hester Overmars, de regisseur van de documentaire. Verder reageert schrijver Elke Geurts op iets wat in het nieuws is. En we draaien warm voor Halloween. In twintig Nederlandse steden zijn populaire maar ook obscure griezelfilms te zien, waarin doden niet zelden een hoofdrol hebben. Organisator is Mr. Horror himself: filmregisseur Jan Doense. Van hem horen we wat de grootste menselijke angsten zijn, die we in horrorfilms weerspiegeld zien.

Het boek heeft geduchte concurrentie gekregen van kwalitatief hoogwaardige dramaseries. Is dat erg? In de essaybundel De blauwe muze onderzoekt schrijfster Manon Uphoff hoe het verhaal aan verandering onderhevig is. Ze analyseerde populaire series als Deadwood, Mad Men, The Wire en The Game Of Thrones en ontdekte daarin een nieuwe vitaliteit. In haar essays zet ze uiteen waarom de beste literatuur tegenwoordig op tv te zien is. Pieter van der Wielen praat met Manon Uphoff over onder meer onze moderne westerse cultuur, die zich volgens de schrijfster eindelijk ontdaan heeft van het cynisme van de jaren negentig en de ironie van de jaren nul.

Het moest er van komen, een Abdelkader Benali Kookboek. In Casa Benali, ontdekt Benali, aan de hand van zijn vrouw, de mediterrane en Marokkaanse keuken. Nooit Meer Slapen mocht meekoken in Huize Benali. Verder leest schrijver Elke Geurts een tekst die door de actualiteit is geïnspireerd. En met fotografe Marie-José Jongerius struinen we 's nachts over de Tweede Maasvlakte, zoals zij zelf nachtenlang deed om de aanleg en de bouw van het nieuwe Rotterdamse havengebied vast te leggen. Het resultaat: Concrete Wilderness, een fotoboek en -expositie van industriële constructies in een soort buitenaards decor, badend in maanlicht.

Documentair journalist Michiel Driebergen werkt vanuit Krakau (Polen) en Lviv (Oekraïne). In het boek Lviv, Stad van paradoxen staat - naast vele foto’s van documentair fotograaf Dolph Kessler - zijn essay over de geschiedenis van de inwoners van de stad. Lviv wordt gezien als één van de mooiste steden van Europa, maar lag jarenlang verstopt achter het IJzeren Gordijn in Oekraïne. Het is een stad waar Hitler en Stalin vrij spel kregen en de Midden-Europese cultuur systematisch is verwoest. De meeste bewoners werden verdreven of vermoord. Toch bleven de gebouwen wonderwel gespaard. Wat doet zo’n verleden van grootse bloei en gruwelijke neergang met een stad, hoe gaan de huidige bewoners met die erfenis om? Anton de Goede vraagt het aan Michiel Driebergen.

Ze wordt wereldwijd geprezen om haar schitterende straatfotografie. Zo opent er komende week een overzichtstentoonstelling van het werk van Vivian Maier in Foam, in Amsterdam. Maar tien jaar geleden had nog niemand van haar gehoord. Hoe dat kan? We vragen het aan curator Claudia Kussel. Verder in het tweede uur o.a. een bijdrage van schrijver Elke Geurts, die zich nog éénmaal door het nieuws laat inspireren. En we praten we met journaliste Jutta Chorus naar aanleiding van het boek Broeders, dat ze met Ahmed Olgun schreef. Tien jaar lang onderhielden ze contact met de leden van de Hofstadgroep. De moord van hun vriend Mohammed B. op Theo van Gogh veranderde hun leven net zo goed. Hoe kijken ze op deze daad terug?