Vakantie! Deze zomer kon je met een negatief testresultaat of met twee prikken in je arm eindelijk weer met het vliegtuig naar het buitenland. En dus dat deden we massaal. Maar zeiden we aan het begin van de pandemie niet dat we het voortaan anders gingen doen? Een tikkeltje duurzamer? In dit artikel geven we je vijf tips om jouw volgende vakantie net zo leuk, maar misschien iets bewuster te plannen.

Tijdens het hoogtepunt van de coronapandemie konden Amsterdammers genieten van een lege Dam, zagen de Venetianen misschien wel voor het eerst vissen in hun grachten en ademde veel Chinezen een stuk schonere lucht in. En dat heeft allemaal met één ding te maken: niet kunnen reizen en dus geen toerisme. In deze aflevering van Tegenlicht kwam twee jaar B.C. (before corona) al uitgebreid aan bod wat er mis gaat in de reisindustrie. Toerismegoeroe Anna Pollock vergelijkt haar branche met de mijnbouw.

Net als in de mijnbouw worden er grondstoffen verbruikt, bijvoorbeeld in de vorm van resorts, hotels, golfbanen en souvenirs, en er wordt misschien nog wel harder afval geproduceerd. Afval als plastic dat in de oceanen beland, afvalwater dat koralen bedreigt en koolstofemmissie van vliegtuigen.

Toch blijft de toerismebranche de snelst groeiende industrie ter wereld, en is ze verantwoordelijk voor acht procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Hoe zorgen we er met z’n allen voor dat dit minder wordt?

1. reis met de trein

Dat de trein een veel milieuvriendelijker alternatief is dan vliegen wisten we al lang. Maar waarom is treinreizen binnen Europa dan nog altijd zo onhandig? Zo zocht de NOS in 2019 uit dat met de trein een enkeltje Amsterdam-Madrid 250 kilo CO2 bespaart tegenover vliegen, maar ook drie keer duurder is en 7,5 keer zo lang duurt, namelijk 15 uur (!). Gelukkig is er sindsdien wel het een en ander veranderd. Je bent nog even onderweg naar Madrid, maar tegenwoordig zit je met zo’n vier uur in het centrum van Londen, zo’n zes uur in Berlijn en drie uur in Parijs.

Meer weten over duurzaam reizen? Lees dan deze longread van VPRO Tegenlicht.

2. de wereld is groter dan Airbnb

Eén grote wereldwijde huizenruil, het klinkt zo idyllisch. Maar de kritiek op Airbnb blijft groeien. Huizen worden onttrokken aan de woningmarkt en waar hotels zich moeten houden aan allerlei eisen en vergunningen, is de hoeveelheid toeristen die via Airbnb naar de stad komt bijna niet te reguleren. Kies er daarom voor om weer eens ouderwets in een hotel of hostel te slapen.

3. koop lokaal

De McDonalds, de ZARA of & 7Eleven: heel handig en vertrouwd om snel wat te halen op vakantie, maar de lokale economie heeft er niks aan. Ga de uitdaging eens aan om alles te kopen van kleinere winkeltjes en restaurants. Zo profiteren de juiste mensen van het toerisme, en eigenlijk is het veel leuker. In de podcast Future Shock vertelt Floor Milikowski, onderzoeksjournalist en geograaf aan de hand van onze eigen mooie hoofdstad wat er gebeurt met een stad als mensen niet meer lokaal kopen.

Door de komst van goedkope vluchten, een enorme toerismebranche en alle informatie die je je maar kan wensen binnen handbereik ligt de wereld aan je voeten. Maar daarmee ligt massatoerisme op de loer. Ben jij bekend met de term het backpackersdilemma?

Dat houdt ongeveer in: hoe kun je aan iedereen laten weten dat je het paradijs op aarde hebt ontdekt, zonder het te verpesten doordat iedereen erheen komt? Aan de wieg van dit dilemma staat misschien wel de Lonely Planet. In Tegenlicht vertelt Tony Wheeler, oprichter van Lonely Planet, wat zijn gids teweeg heeft gebracht.

4. doe niet wat iedereen doet

Schuifelend in de massa over Times Square of in de rij staan voor een foto bij die ene mooie waterval op Bali. Is dat nou echt waar reizen om draait? Buiten de gebaande paden gaan kost misschien iets meer moeite, maar je krijgt er een bijzondere en unieke ervaring voor terug. Laat je inspireren door Reizen Waes, waarin Tom Waes naar plekken reist die de gemiddelde toerist links laat liggen. IJsbarbecueën in het Noorse Spitsbergen of roadtrippen door Albanië, het kan allemaal.

En denk je inmiddels uitgekeken te zijn op Nederland? Think again. Maak bijvoorbeeld een zeiltocht over de Waddenzee: minstens zo avontuurlijk! Sla twee vliegen in één klap door lekker milieuvriendelijke activiteiten te ondernemen. Mountainbiken, strandjutten of kokkels zoeken bijvoorbeeld. De mannen van Rond de Noordzee deden het je voor en je kunt hun hele wandeltocht ook zelf lopen! Gebruik daarvoor deze handige kaart.

5. verdiep je in de cultuur

Het woord rolkofferterreur slaat op toeristen die binnen komen walsen in een stad om het vervolgens als een soort openluchtmuseum te behandelen. Doe hier niet aan mee, maar probeer kennis te maken met de plek en haar bewoners. Leer een paar woordjes in de taal van het land, verdiep je in de historie en praat met de bewoners. Hoe denken zij over thema’s als liefde, familie en geloof? Iemand die dit tot een kunst heeft verheven is Stef Biemans, al hoef je er niet perse brieven voor te schrijven.