Er is zoals bekend twijfel ontstaan over de onafhankelijkheid van deze documentaire na de publicatie van alle communicatie tussen de makers van de documentaire, het ministerie en D66 over een periode van drie jaar. We trekken ons de ontstane commotie zeer aan, het raakt iedereen bij de VPRO waar we de onafhankelijkheid van het maken, zonder inmenging van derden, hoog in het vaandel hebben staan. Des te meer reden om ons de kritiek aan te trekken en lessen te trekken voor de toekomst.

De voornaamste beschuldiging is dat D66 en het Ministerie van Buitenlandse Zaken vergaande invloed zouden hebben gehad op de inhoud van de film. Wij vinden dat dat niet het geval is. De maker, Shuchen Tan, heeft deze film gemaakt zoals zij deze wilde maken, de keuzes die zijn gemaakt zijn haar eigen keuzes geweest en ze heeft een film gemaakt die vertrekt vanuit het plan wat zij vanaf het begin had: hoe ga je om met je ideeën en idealen als je als VN coördinator in Beiroet in de Haagse politiek belandt.

Tegelijk moeten we ook constateren dat er een aantal zaken niet goed zijn gegaan. De scene met de autogordel, waarover veel ophef is, is in de film gebleven zoals de maker het bedoeld had, dat is goed. Maar het is niet goed geweest om mee te denken over een mogelijke technische oplossing van iets dat uiteindelijk het probleem van de geportretteerde minister was. Verder, dat iemand vooraf een film wil zien als je drie jaar lang zowel professioneel als privé een cameraploeg toegang hebt gegeven is begrijpelijk vinden wij. Maar we hadden vooraf beter moeten vastleggen wat er bij de voorvertoning nog wel en niet bespreekbaar was als het gaat om eventuele aanpassingen. De afspraken daarover moeten ook zichtbaar zijn voor het publiek, zodat iedereen weet onder welke werkafspraken de film tot stand is gekomen.

We gaan intern het proces rond het maken van deze documentaire nog een keer goed tegen het licht houden. We starten een eigen onderzoek en gaan dat op korte termijn doen. Het is belangrijk dat we onszelf in de spiegel kijken. Want we willen lessen trekken voor de toekomst.

Hoofdredactie en de makers van de VPRO staan voor onafhankelijke journalistiek. Daarom hebben we binnen de VPRO een stevig redactiestatuut waarin de onafhankelijkheid van de maker om te vertellen wat hij zij wil vertellen zeer goed is vastgelegd. Daarom hebben we de VPRO redactieraad, als vertegenwoordiging van alle makers, die over alles wat we maken een eigen oordeel kan uitspreken en daarover in gesprek kan gaan met directie en hoofdredactie.

Als gezegd, we trekken de consternatie rond deze film zeer aan. Want natuurlijk komt het bij ons, medewerkers van de VPRO, hard binnen, al die kritiek op social media en de vele kritische vragen vanuit de media. Het is een heftige week, maar we proberen door alle turbulentie heen te kijken naar wat er ten goede uit voort kan komen. Er zijn veel lessen te leren. En dat moeten we ook gaan doen.

Stan van Engelen
Namens directie en hoofdredactie VPRO