Dit is de nieuwjaarsboodschap van Lennart van der Meulen, algemeen directeur VPRO, op maandag 6 januari 2020 in De Hallen te Amsterdam.

Vrienden van de VPRO en Human,

Dwarsliggers, hoogvliegers, vrijdenkers, voortrekkers, waterdragers, luchtfietsers en spoorlopers: van harte welkom op het nieuwjaarsfeest 2020 van VPRO en Human.

Vorig jaar was de sky the limit. Dit jaar blijven we lekker down to earth. Vorig jaar beleefden we de rock & roll-lancering van De wilde ruimte in Paradiso. Vandaag zijn we te gast in De Hallen om de start te vieren van het nieuwe VPRO-programma Mondo. Een wekelijks cultureel magazine over de wereld en de thema’s van het leven. Belicht door de ogen van kunst- en cultuurmakers. Aanstaande zaterdag, 11 januari om 22.00 uur, gaat hier het nieuwe Mondo van start.

Met Mondo in het hart van de zaterdagavond is de VPRO nu echt hofleverancier van de glossy weekendbijlage van de publieke omroep. De hele werkweek door mag een stoet aan BN'ers de gekte van de dag oppoken, in het weekeinde bepalen wij de agenda. We brengen relevante geschiedenis in OVT en Future Affairs in Tegenlicht, samen met Human onderzoekjournalistiek in Argos en investigative comedy bij ZML, kunst en cultuur in Mondo, de beste reeks reisseries van het jaar, en we geven bestuurders en burgers de vloer in Buitenhof en De publieke tribune van Human.

transition twenties

We zijn zes dagen geleden met één been onze eigen Roaring Twenties ingestapt. Een decennium dat Wilma de Rek van de Volkskrant zo treffend typeert als de Transition Twenties. Het wordt een decennium waarin we niet langer kunnen dralen en wikken en wegen maar waarin we heel veel moeten doen.

We moeten aan de slag om structurele en duurzame oplossingen te vinden voor de grote vraagstukken van deze tijd. Ons leven echt anders in gaan richten. De flightshame en de meatshame en wearshame van ons afschudden en iets doen aan ons transport, de landbouw en de industrie.

'De drie-eenheid van democratie, rechtstaat en onafhankelijke journalistiek moet opnieuw in de lak'

Lennart van der Meulen

We moeten de migratie herwaarderen en een samenleving ontwerpen die open en inclusief is. We willen weer regie over de technologie en digitalisering van het leven waardoor publieke en menselijke waarden weer een plek krijgen.

De drie-eenheid van democratie, rechtstaat en onafhankelijke journalistiek moet opnieuw in de lak. Het project Europa moet door en dichterbij. Onze verzorgingsstaat leidt aan systeempijn en schreeuwt om nieuw ontwerp en verbouw: de zorg, het onderwijs en de woningbouw voorop.

de voorhoede opzoeken

Dat zijn de uitdagingen van onze jaren twintig. Bedenken is niet langer genoeg. We moeten het gaan doen. De babyboomers hebben te lang op de winkel gepast. Het is tijd voor de millennials en de middelbare scholieren. Dag Frau Merkel. Welkom Greta Thunberg. Dag Shell en NAM. Hallo zon en wind. Dag Cityhoppers van de KLM en Easy Jet. Daar komen de Europese spoorwegen.

Gelukkig hoeven wij van de VPRO en Human niet alles zelf om te duwen en in gang te zetten. We spelen onze eigen partij. We zijn podium en gids voor nieuwe plannen, radicale ideeën, strategieën en oplossingen. We zijn een broedkamer voor makers en verhalen die ons verder helpen. Impact hebben. Onze ogen openen. Die ons laten nadenken en doen.

Maar voor de Transition Twenties is dat niet genoeg. We moeten vaker zelf de voorhoede en de buitenplaatsen opzoeken. Mee gaan met de vooruitgangdenkers. Meebouwen met de polderbewoners van het Eemgoed. Zelf kijken hoe 'Planet Finance' van binnenuit werkt. Mee de klassen in. Er op uit, vragen stellen, waarnemen en er vervolgens met ons publiek iets van vinden. Laten zien hoe de publieke opinie werkt en daarvan leren.

En we zullen ook onszelf opnieuw moeten upcyclen. Het kan niet anders. De ramen en deuren moeten verder open. Als wij de maatschappij ingaan moet de samenleving net zo gemakkelijk bij ons naar binnen kunnen vliegen. We zijn nog steeds minder divers en inclusief dan de wereld om ons heen. En dat vertroebelt ons beeld.

Genoeg te doen dus. Onze plannen voor 2020 liggen voor een groot deel vast. Er is weer een ongelofelijk groot programmapakket in de maak. Samen met Human gaan we een extra slag slaan naar een toekomstbestendige mediaorganisatie en een nieuwe erkenning in 2022.

'Ieder jaar weten makers met enorme creativiteit ons weer te vinden'

Lennart van der Meulen

teveel feest herkenning

En we zullen niet nalaten de NPO uit te dagen ook een echte rol te spelen in de transitiejaren die komen. Met het Eurosongfestival en het EK-voetbal en een stoet aan evenementen maakt de NPO van 2020 een nationaal jubeljaar. Een polonaise van André Rieu afgelopen zondagochtend op NPO 1 tot 'Bohemian Rhapsody' als ongenaakbare nummer één van weer een Top 2000.

De NPO biedt Nederland één groot feest van herkenning aan. Dat verbindt misschien, maar het is ook de dood in de pot voor een wereld die snakt naar beweging, verandering en radicale oplossingen. Dan moet je ook als NPO durven kiezen, je durven uitspreken, op zoek gaan naar nieuw publiek, nieuwe muziek, andere feestjes, je los maken van het gekende, de spiegel van de commercie en de wurggreep van de bureaucratie, het bijzondere laten zien, voorloper zijn in een tijd die roept om nieuwe perspectieven.

Wij trekken graag met de NPO die wereld in. Aan ons zal het niet liggen.

verbeeldingskrachtcentrale

Vanavond vieren we de verbeeldingskrachtcentrale die we zijn. Al decennialang leveren we makers met groot talent. Sommigen zijn we afgelopen jaar verloren: Edith Ruijg, die ook hiervandaan zoveel programma’s regisseerde, chroniqueur Hans Keller, vormgever Willem Honijk en journalist Max van Weezel.

Ieder jaar ook weten makers met enorme creativiteit ons weer te vinden: Onze 'Sekszusjes' Krista en Marcelle Arriëns en VPRO's 3voor12-dj Sagid Carter eindigden in de jaarlijkse Volkskrant mediatalenten top 3. We sleepten een Emmy en een Nipkow in de wacht voor Bellingcat en Stuk. Staan met drie titels in de top vijf beste tv-programma’s van het NRC. We worden overladen met lovende kritieken. Zonder ons lag er veel minder moois op de programmaplank in Hilversum. Dank daarvoor. Gefeliciteerd met weer een nieuw mediaseizoen van VPRO en Human.

'Spoorlopers' van de VPRO en Human,

Het VPRO en Human mediajaar 2020 is geopend!