Die dag is er een grote publieksmanifestatie op het Malieveld in Den Haag onder het motto ‘Onze programma’s bezuinig je niet 1, 2, 3 weg.’ Daar wordt ook een petitie overhandigd aan staatssecretaris Dekker. De VPRO Gids vroeg verschillende betrokkenen wanneer ze voor het laatst de straat opgingen, of ze naar Den Haag gaan en wat de gevolgen zullen zijn van deze bezuiniging.
Het hoogtepunt van de acties tegen de nieuwe bezuinigingen op het budget van de publieke omroep ligt op woensdag 9 oktober.
vara, drama
Robert Kievit, hoofd drama VARA, verantwoordelijk voor onder meer Overspel en Vuurzee
‘Op 9 oktober ben ik erbij in Den Haag. Wanneer ik voor het laatst gedemonstreerd heb weet ik niet meer. Waarschijnlijk begin jaren tachtig bij de anti-kruisrakettendemonstratie. De eerste 200 miljoen hebben we als publieke omroep nog intern kunnen opvangen door fusies en bezuinigen op bijvoorbeeld personeel. Maar een tweede ronde heeft rechtstreeks gevolgen voor de programmering. Het gaat om een bedrag dat bijna net zo hoog is als het budget van één zender. Dat gaat de kijker ook merken, want er zullen programma’s sneuvelen. En dat is erg, want de publieke omroep zorgt niet alleen voor cohesie in de maatschappij, het is een spiegel van de samenleving en levert daar ook kritiek op. Is belangrijk en veel sneller afgebroken dan weer opgebouwd.
Natuurlijk hopen we dat drama gespaard wordt bij de bezuinigingen. Internationaal gezien produceren we in Nederland al heel goedkoop terwijl ons drama in hoog aanzien staat. Overspel bijvoorbeeld is in Amerika te zien als Betrayal. Deze bezuiniging veroorzaakt een kwantitatieve én kwalitatieve achteruitgang, want die twee hangen met elkaar samen. Veel volume zorgt ervoor dat ervaring wordt opgedaan op de set en dat komt de kwaliteit altijd ten goede. Als deze bezuiniging doorgaat, en ook bij drama landt, wordt daar veel afgebroken.’
‘Honderd miljoen? Wat dacht je, ik bel de bakker even? Die verdient zo goed en heeft nog wel ergens een miljoentje liggen? Nou dan moet ik je teleurstellen, hier ligt geen miljoentje.'
vpro, taarten van abel
Bakker Siemon de Jong, Taarten van Abel
'Nee, 9 oktober ga ik niet demonstreren in Den Haag want dan zit ik in Lissabon. De laatste tijd heb ik zo hard gewerkt dat de tranen achter mijn ogen staan. Maar ik heb wel een spotje ingesproken voor de campagne van de vpro, al is dat niet voor deze actie. Trouwens, ik heb wel mijn beeltenis gegeven aan deze actie. Mijn laatste demonstratie was tegen de kruisraketten. Nee, dat klopt niet: dat was voor het vernieuwen van het verpleeghuis Sint Jacob. Voor ik bakker werd, werkte ik in de verpleging en het Sint Jacob was een oude zooi. Dat wilden we veranderen, en is ook wel gelukt maar dat is inmiddels zo lang geleden dat het wel weer vernieuwd kan worden. Wacht, ik bedenk nu dat ik ook met de ondernemersvereniging van de Ferdinand Bol de straat op ben gegaan tegen de gemeente. Met spandoeken hebben we toen nog de tram geblokkeerd. Dat ging over de herinrichting van de straat. Nee niet tegen de metro, daar was ik voor. Door deze bezuinigingen zal het allemaal wel wat minder worden in Hilversum. Kariger en soberder. Als ondernemer merk ik sinds 2008 ook de gevolgen van de crisis. Er is minder werk, dus minder personeel nodig. Een extra dag dicht en zuiniger inkopen. Of het gevolgen heeft voor Taarten van Abel weet ik niet. Zoveel vraag ik niet.’
trouw, televisierecensent
Willem Pekelder, televisierecensent dagblad Trouw
‘9 oktober? Nee daar ben ik niet bij. 1983, de kruisraketten in Den Haag, dat was mijn laatste demonstratie. npo-voorzitter Henk Hagoort heeft in zijn nieuwjaarstoespraak helder uiteengezet wat al die bezuinigingen gaan betekenen. Helaas hebben zijn woorden destijds weinig aandacht gekregen. Hagoort vertelde dat bij het programmeren voortaan niet meer van leefstijlgroepen zoals “maatschappelijk teleurgestelden” en “creatieve duizendpoten” zou worden uitgegaan, maar dat in genres wordt gedacht. Met veel minder ruimte voor amusement. Dat sneuvelt het eerst. Is dat erg? Het ligt er maar aan over welk amusement je het hebt. Vive la Frans met Frans Bauer past prima bij rtl. En dat geldt ook voor de totale leegte van Ranking the Stars. Koefnoen daarentegen is door de gelaagdheid wel echt publieke omroep. En waarom zijn er zoveel talkshows? In het weekend alleen al negen. Waarom niet elke dag één goede? En al die actualiteitenprogramma’s? Wat ik ook niet begrijp is dat de fusieomroepen meerdere directeuren moeten hebben. Dat kan toch niet meer in deze tijd. Als overal bezuinigd moet worden, kan Hilversum niet buiten schot blijven. Niet om te slijmen, maar de vpro is wel de meest publieke omroep. Nee, ik denk niet dat ik minder werk krijg door deze bezuiniging. Er is nog zoveel moois op de televisie. Ik heb honderden zenders.’
mediapark, bar boon
Wouter Huisman, medewerker espressobar Bar Boon, Mediapark
‘We blijven gewoon open op 9 oktober. Er moet wel iemand zijn natuurlijk, ook voor als iedereen terugkomt uit Den Haag. Ik ben nog nooit wezen demonstreren en moet gewoon werken. Als die bezuinigingen doorgaan, zullen er wel programma’s verdwijnen. Dat is vervelend, maar eerlijk gezegd kijk ik nooit geen televisie meer, daar ben ik al lang mee opgehouden. Erg hè? En naar de radio luister ik eigenlijk ook nooit. Het kan inderdaad best zo zijn dat er onder mijn klanten bekende televisiegezichten zitten, maar ik herken ze niet. Mochten er programma’s verdwijnen dan wordt het hier vast ook rustiger. Zou jammer zijn want nu gaat het hier nog erg goed.’
‘Het is nu al te merken dat overal de budgetten lager worden. Het gevolg is dat alles wat je maakt veel minder mooi wordt. Dat is gewoon een rekensom.’
vpro, de hokjesman
Michael Schaap, De hokjesman
‘Vrijwel zeker ben ik er de negende niet bij, te druk met monteren. Mijn laatste demonstratie was in 2004 op de Dam na de moord op Theo van Gogh óf het protest tegen de oorlog in Irak. Al ben ik eerlijk gezegd vaak meer toeschouwer dan demonstrant. Het liefst ging ik wel naar het Malieveld om te protesteren en om de mensen te overtuigen dat deze bezuiniging wel extra zielig is. Ook voor de regionale en lokale omroepen natuurlijk, iedereen moet bezuinigen, maar dit betreft wel eenderde van het budget. Maar ik vind het wel verdomde lastig om hier voor te strijden zolang er nog presentatoren zijn aan wie torenhoge salarissen worden betaald. Als ik in een discussie de publieke omroep zit te verdedigen en men begint over het salaris van Matthijs van Nieuwkerk, dan sta ik echt met een bek vol tanden. En datzelfde geldt voor de vorstelijke salarissen die veel omroepdirecteuren krijgen. Weet ik echt niet wat ik moet zeggen. Het is nu al te merken dat overal de budgetten lager worden. Het gevolg is dat alles wat je maakt veel minder mooi wordt. Dat is gewoon een rekensom. Niet iedereen zal het zien, maar er zijn genoeg mensen die dat verschil wel degelijk opmerken. En dat is heel erg jammer. Schraalhans wordt keukenmeester, net als nu al bij de radio aan de hand is. Bij televisie gaat hetzelfde gebeuren.’
de stem van lingo
Jan Peter (JP) Pellemans, onder meer stem/jury Lingo en casting/coaching kandidaten Wie is de mol?
‘9 oktober? Weet ik niet... al vind ik dat ik daar eigenlijk wel bij moet zijn. Wacht, ik pak mijn agenda om te kijken of er al iets staat. Niets, dus ja, ik ga naar Den Haag. Daar was ik ook tijdens de kruisrakettendemonstratie in 1983. Nee, dat was niet de laatste keer dat ik de straat op ben gegaan. Deze zomer heb ik in Amsterdam nog meegedaan aan het protest tegen Poetin. Als deze bezuiniging doorgaat, vrees ik met grote vreze voor de kwaliteit en het voortbestaan van programma’s. Ik reken nog een klein beetje op het verstand van het parlement. Soms gebeurt er nog een wondertje zoals bij het Metropole Orkest. Dat werd ook op het laatste moment gered. Mocht Lingo verdwijnen, dan zou dat zeer jammer zijn. Het is een taalspel dat elke dag een miljoen mensen bereikt. Onder hen veel kijkers voor wie Nederlands niet de eerste taal is. Die leren daar elke dag iets. Voormalig producent Harry de Winter noemt het educatief met een kleine ‘e’ en daar kan ik me helemaal in vinden. Daarnaast is het ook nog eens een heel goedkoop programma. Wie is de mol? is vanzelfsprekend duurder dan Lingo, maar bereikt wel tweeënhalf miljoen kijkers. Altijd zitten daar educatieve en culturele elementen in. De Avro geeft expliciet de opdracht om musea en theaters in de serie op te nemen, en ook opera. Bij de commerciële televisie zou dat nooit gebeuren. Daar willen we toch geen afscheid van nemen?’
'We zijn van 22 naar acht organisaties gegaan en om dan nu nog eens honderd miljoen te korten, is rancuneus. Wat wij in Nederland hebben, is uniek.’
eo, directeur
Arjan Lock, directeur EO
‘Het is best uitzonderlijk dat ik ga demonstreren, want ik ben nogal gezagsgetrouw. Maar eerlijk gezegd heb ik wel aan een paar manifestaties deelgenomen. Onder meer bij een bijeenkomst van Pro Life en in mei dit jaar nog bij de viering van het 65-jarig bestaan van de staat Israël. Daar heb ik ook gesproken. Ging er allemaal heel vredig aan toe. Van een roemruchtig actieverleden is bij mij dan ook geen sprake en ik verwacht ook niet dat in Den Haag de stenen uit de straat worden gehaald. Bij de eo mag iedereen zelf kiezen of men gaat demonstreren, wij stimuleren het wel en faciliteren het ook. Er zijn genoeg collega’s die niet meedoen, maar de bezuiniging laat hier niemand koud. Het is een echte verschraling en we moeten nu al programma’s schrappen. Natuurlijk begrijpen we heel goed dat overal bezuinigd moet worden, van onderwijs tot thuiszorg. Daarom hebben we bij de eerste ronde ook niets laten horen. Zonder te morren is er gereorganiseerd, gefuseerd en zijn er mensen ontslagen. We zijn van 22 naar acht organisaties gegaan en om dan nu nog eens honderd miljoen te korten, is rancuneus. Wat wij in Nederland hebben, van eo tot vpro, is uniek en daar mogen we best wat trotser op zijn. Als dit niet helpt? Daar ga ik niet vanuit. Ik heb veel mensen gesproken in Den Haag en daar vang ik vooral het geluid op dat de grens is bereikt.’