Met 156 interlands, 25 meer dan Wesley Sneijder, is oud-topvoetballer Annemieke Kiesel-Griffioen (1979) Nederlands recordhouder. Vanwege haar geloof voetbalde ze liever niet op zondag, totdat God die regel doorbrak.

Wanneer begon uw voetballoopbaan?
‘Op mijn zevende bij o.s.v. NiTA in Nieuwer Ter Aa. Daar ging ik meedoen met de jongens. Als enig meisje bij de club. Ik wist ook helemaal niet dat er andere meisjes waren die voetbal leuk vonden.’

Vond men dat niet gek?
‘Het was misschien gek, maar na de eerste training vond iedereen het normaal. Ik was niet beter dan de jongens, wel viel ik op met mijn lange haren. Een tijd was ik aanvoerder en dan werd soms wel geroepen: “Handje geven, kusje geven.” Dat was alles, en voor die jongens was dat vervelender dan voor mij. Verder werd ik volledig geaccepteerd. Op mijn elfde was er een regioselectie Utrecht voor meisjes. Toen ontdekte ik tot mijn grote verbazing dat er ook andere meisjes waren die konden voetballen, en goed ook. Daarna werd ik uitgenodigd voor onder de veertien, het jongste selectieteam. Nooit eerder had ik met of tegen meisjes gevoetbald. Leuk om mee maken, want ik dacht altijd dat ik een buitenbeentje was.’

Toen werd o.s.v. NiTA te klein.
‘Ik had op een toernooi gespeeld met een meisjesteam van Wilnis. Eerlijk gezegd dacht ik toen nog: die meisjes kunnen inderdaad niet zo goed voetballen en ik ben een buitenbeentje. Dus bleef ik maar bij de jongens. Wel werd de club te klein in die zin dat er geen aparte kleedkamer was. Tot mijn elfde douchte ik met de jongens mee, daarna zou ik een eigen kleedkamer moeten krijgen. Dat speelde tegelijk met mijn overstap naar het grotere CSW in Wilnis, waar ze wel meisjesvoetbal hadden. Ik was elf en kwam in een team tot zeventien jaar, omdat er te weinig meiden waren om echt op leeftijd in te delen. Nu is dat wel anders. Met mijn 1,67 meter ben ik niet zo groot en dat was ik toen ook niet. Daarna ging het snel. Met dertien kwam ik in het CSW-vrouwenteam en werd het leeftijdsverschil nog veel groter. Speelde ik met vrouwen van dertig. Eigenlijk onvoorstelbaar nu ik daaraan terugdenk. Twee jaar later ben ik overgestapt naar s.v. Saestum in Zeist en werd ik geselecteerd voor Nederland onder de zestien. Ik was net zestien toen ik in 1995 in het A-team debuteerde tijdens een EK-kwalificatiewedstrijd tegen Frankrijk. Als linkshalf, het werd 1-1 en de feedback was wel aardig.’

Van Zeist ging u naar Amerika.
‘Na tien jaar Saestum en verschillende landkampioenschappen zocht ik een nieuwe uitdaging op een hoger niveau. Dat werd de W-League, een zomercompetitie op het hoogste niveau. Na Amerika werd het Engeland. Met vijf meiden van ons team gingen we naar Bristol Rovers, waar we op een school konden werken en premies verdienden met voetbal. Daar werd voor het eerst een vergoeding uitgekeerd. Eigenlijk ben ik nooit echt prof geweest. Het voetbal was wel professioneel, maar je kon er niet van leven. Bij FCR Duisburg, mijn laatste club, konden alleen de meiden die in het Duitse nationale team speelden ervan leven. Wij waren ook totaal niet bezig met zo veel mogelijk geld verdienen en wilden alleen de maximale tijd aan trainen en voetballen kunnen besteden om nog beter te worden. Daar concentreerden wij ons op. Het was ook een eer om in Duitsland te spelen. Zij waren verder en hadden al een EK en WK gewonnen. Daarom was ik er ook naartoe gegaan.’

Annemieke Kiesel-Griffioen scoort de 3-0 tegen Zwitserland in de 4 Nations Cup.

Zo’n loopbaan kent vast meer dan één hoogtepunt.
‘In ieder geval het EK in 2009. Nederland heeft toen de halve finale gehaald. In clubverband was het winnen van de Uefa Women’s Cup, de Champions League, het mooiste. De finale bestond toen nog uit twee wedstrijden en de eerste wedstrijd, uit, hadden we met 6-0 gewonnen. De thuiswedstrijd was niet spannend meer, maar er waren wel 28.000 toeschouwers. Het werd 1-1 en daar baalde ik wel van. Voor zo veel publiek wil je toch meer laten zien. Je zoekt altijd naar acceptatie. Bij mannen speelt dat niet, maar wij hoopten altijd dat anderen ook enthousiast zouden worden.’

Wat waren uw sterke punten?
‘Passing, overzicht en duelkracht. Ik ben redelijk tweebenig. Mijn vader, die zelf voetbaltrainer was, wilde ook dat ik thuis in de tuin alles met links deed. Tweebenigheid moet je als kind oefenen, anders ben je te laat. En ik had een groot loopvermogen. Ik bleef maar gaan en dat is belangrijk als middenvelder. Daarnaast was ik redelijk sterk. Je lichaam er goed in gooien, dat kon ik wel. Ook omdat ik vrij lang met jongens en oudere meiden had gespeeld. Dan wil je toch je mannetje staan.’

Zeker veel rode kaarten gehad?
‘Nee, nooit. Ook bijna geen gele. Hooguit drie in mijn hele carrière. Ik loste alles voetballend op. Een keer omdat ik te laat wegliep bij een vrije trap. Dat was niet eens bewust, erg hè?’

Mijn vader, die zelf voetbaltrainer was, wilde ook dat ik thuis in de tuin alles met links deed. Tweebenigheid moet je als kind oefenen, anders ben je te laat.

Annemieke Kiesel-Griffioen

U bent relatief jong gestopt met voetballen.
‘Met 31. Vanaf mijn twintigste heb ik last gehad van een heupblessure. Daar kon ik na de nodige behandelingen en oefeningen wel mee voetballen, maar op een gegeven moment was ik het zat om zo veel tijd bij de fysio te zitten. Ook omdat het vaak onzeker was of ik kon spelen.’

En zoals veel oud-voetballers werd u daarna trainer.
‘Klopt. Ik begon als assistent-trainer bij het vrouwenteam van VVV. Omdat het vrouwenvoetbal daar na een jaar ophield ben ik teruggegaan naar Duisburg. Eerst weer als assistent bij verschillende vrouwenteams, daarna als hoofdtrainer bij het tweede vrouwenteam. Toen ben ik gestopt omdat ik merkte dat trainer zijn niet bij mij paste.’

Waarom niet?
‘Ik legde mezelf te veel druk op en dacht bij alles wat misging dat het aan mij lag. Dat leverde veel stress op. Als beginnend trainer wilde ik álles goed doen. Eigenlijk heel onlogisch om te denken dat zoiets kan. Ik kreeg ook lichamelijke klachten, zoals huiduitslag. Omdat we net nieuwe kleding hadden gekregen, dacht ik die uitslag daardoor werd veroorzaakt. Ging ik naar de huisarts en had ik dat nieuwe tenue meegenomen. Hij vroeg: “Heeft u stress?” Dat kon ik niet ontkennen. Waarop hij zei: “Ik hoef die kleding niet te zien.” Toen was het wel duidelijk en heb ik een streep onder mijn trainersloopbaan gezet.’

U heeft ooit uw voetballoopbaan een jaar onderbroken. Was dat ook vanwege stress?
‘Eigenlijk wel, al is dat nooit officieel gediagnosticeerd. Ik had een burn-out, niet van het voetbal maar van andere dingen.’

Met 156 interlands bent u een icoon van het vrouwenvoetbal.
‘Het is maar wat je onder een icoon verstaat, maar zo werd het wel gezien door de KNVB.’

U bent bondsridder, net als onder meer Frank Rijkaard, Clarence Seedorf en Ruud Gullit.
‘Ik ben de eerste vrouw met die onderscheiding en dat is wel bijzonder. Bij de KNVB in Zeist is er ook een ruimte naar mij vernoemd. Dat wilden ze graag, al vind ik het maar niks. Ik ben er ook nog nooit geweest. Iemand stuurde mij daar wel een foto van. Bleek er een verkeerd jaartal achter mijn naam te staan. Als bondsridder krijg je ook uitnodigingen voor alle wedstrijden van het Nederlands elftal, mannen en vrouwen.’

U ziet dus al die wedstrijden.
‘Nee hoor, dat gaat niet. Bovendien woon ik in Duitsland.’

Ik durf het bijna niet te vragen, maar als u niet gaat…
‘…blijven ze vaak ongebruikt.’

Goed om te weten. U heeft onder meer theologie gestudeerd. Wat doet u daarmee?
‘Eigenlijk niets. Ik ben dat na een studie onderwijskunde gaan doen. In deeltijd, puur vanuit eigen interesse, om me te verdiepen in mijn geloof.’

Ik wist ook wel dat winnen of verliezen met voetbal voor God niet het belangrijkste is. Wel heb ik gebeden om blessurevrij te blijven of te herstellen.

Annemieke Kiesel-Griffioen

Hervormd?
‘Ik noem mezelf christen. Ik geloof in Jezus en God.’

Uw Duitse kentekenplaat verwijst naar de Bijbel.
‘Mijn man en ik hebben twee auto’s. Een heeft naast de eerste twee letters van het district de initialen en geboortedatum van onze dochter. De ander heeft ro-635. Dat verwijst naar Romeinen 6, vers 3 tot 5. Al kan ik nu eerlijk gezegd even niet oplepelen wat daar precies staat.’

Was er in de kleedkamer ruimte voor geloof?
‘Jawel. Het is een deel van mij, dus dat nam ik automatisch mee. Sommige dingen die ik vroeger heel belangrijk vond, zou ik nu niet meer zo doen. Bijvoorbeeld bidden voor het eten. Het gaat erom dat je gelooft dat Jezus voor jouw zonden is gestorven. Vasthouden aan allerlei regeltjes is minder belangrijk.’

Geloof beleven in je hoofd.
‘In je hart.’

Veel christenen spelen niet op zondag,
‘Dat ik naar Saestum ging was ook omdat zij op zaterdag speelden. Een tijd wilde ik niet op zondag voetballen, al maakte ik voor interlands wel een uitzondering. Maar die regel werd, zo heb ik het ervaren, door God zelf doorbroken toen ik vanuit Amerika naar Engeland ging. Eerst wilde ik niet gaan, omdat ze daar altijd op zondag spelen. Maar het bleef door mijn hoofd spoken, ik was zo enthousiast over Engeland en ik kon er niet van slapen. Ik heb gebeden en God gevraagd of dat enthousiasme van Hem kwam. Als dat zo was kon ik voor Engeland kiezen en op zondag voetballen. Het kwam van Hem en nadat ik dat gehoord had, heb ik de volgende dag Bristol gebeld. Nu kan ik dat beter plaatsen en weet ik dat het om geloof en vertrouwen gaat.’

Heeft u God vaak gevraagd om te helpen wedstrijden te winnen?
‘Nee, ik wist ook wel dat winnen of verliezen met voetbal voor God niet het belangrijkste is. Wel heb ik gebeden om blessurevrij te blijven of te herstellen. In Amerika speelde ik in een christelijk team met allemaal gelovige meiden. We deelden bijbeltjes uit en probeerden overal waar we speelden over God te vertellen. Daar hoopten we wel dat God ons tijdens wedstrijden zou helpen, zodat we meer mensen konden bereiken.’

Gaat u kijken naar onze vrouwen op het EK?
‘Nee, ik kan niet. Op het WK 2015 in Canada en op het EK 2013 in Zweden heb ik als scout gewerkt voor de KNVB. Dus tegenstanders analyseren en de staf van Oranje zo goed mogelijk informeren over hoe die spelen. Dat ga ik nu weer doen en daardoor kan ik Nederland niet zien. Dan zit ik bij andere wedstrijden.’

Speelsters van het huidige Oranje. Dit weekend begin het EK voetbal voor vrouwen in Nederland