Vechten voor je film

Maandag, NPO 2, 20.25-22.00 uur

aansluitend op NPO Doc: Regisseur aan de keukentafel

 

‘Het was héél erg heftig,’ verzucht Gülsah Dogan, maker van de indrukwekkende documentaire Naziha’s lente. De film, die vorig jaar de Publieksprijs won op het Idfa, vertelt over het weerbarstige leven van Naziha Aouled (45), een alleenstaande Marokkaans-Nederlandse moeder van tien kinderen in de Amsterdamse wijk Slotervaart. Vijfenhalf jaar werkte ze eraan, waarvan veel tijd opging aan ware gevechten: met de tientallen hulpverleners die rond het ‘probleemgezin’ van Aouled cirkelden, maar ook met vier van Aouleds kinderen, ‘die echt moeite met de film hadden’.

Voor Dogan begon het allemaal toen zij acht jaar geleden als regisseur meewerkte aan de thema-uitzending Hoezo no go?, over de grote problemen in Slotervaart met Marokkaans-Nederlandse jongeren. In dat kader kwam ze thuis bij Naziha Aouled, wier gezin een bijzonder slechte naam had opgebouwd dankzij een uitzending van AT 5 en een artikel in de Volkskrant. ‘In dat artikel stond dat zij niet betrokken was bij de hulpverlening en dat ze zelfs moest leren boterhammen te smeren voor haar kinderen. Maar ik ontmoette een heel andere vrouw dan ik verwachtte. Zij was heel mondig en legde al snel de vinger op de zere plek. Ik raakte gefascineerd door haar.’

‘Echt iedereen om haar heen heeft haar willen tegengehouden om aan deze film mee te werken: een aantal van haar eigen kinderen, de Marokkaanse gemeenschap, maar ook veel hulpverleners gingen best ver om haar onder druk te zetten. Zij is al die jaren blijven staan. Dat is best wel knap. Zij zei altijd: ik doe dit voor andere vrouwen, want ik wil heel graag laten zien, dat wat je geschiedenis ook is, je er altijd uit kunt komen. Maar ik denk ook dat zij wilde laten zien dat ze haar best doet. Want er is zoveel over haar gezin gezegd en geschreven, in al die dikke dossiers van hulpverleners.’

Aouled bleek een verleden te hebben van huiselijk geweld. Toen zij negentien was, werd zij uitgehuwelijkt aan een dertig jaar oudere man, die de kinderen erop uitstuurde om te stelen. In 2007 scheidde zij van hem. Hij verhuisde naar Marokko, zij bleef achter met negen jongens en een babymeisje.

De hulpverleners vreesden vooral voor de impact van de documentaire op de kinderen van Aouled. Als compromis liet Dogan ze eens in de zoveel tijd zien wat ze gefilmd had. ‘Sommige mensen vonden dat ik de moeilijke momenten uit de film moest houden, om de moeder of de kinderen te beschermen. Dat was vaak een gevecht met de hulpverlening. Maar ik heb ze ervan overtuigd dat je mensen ook moet laten zien in hun kwetsbaarste positie. Juist als je mensen ziet in hun moeilijkste momenten, zie je ook hun veerkracht. Die veerkracht vind ik het mooiste om te laten zien.’