Waar ligt de grens tussen idealisme en terrorisme? Over de radicaal-linkse rakkers van de jaren zeventig en tachtig.

De rode jaren, waren wij terroristen?
NPO Doc, 16.25-17.20 uur
Nu je vrijwel dagelijks in steeds professioneler gemaakte video’s wordt getrakteerd op het terrorisme van Islamitische Staat, zou je haast nostalgisch worden over het linkse terrorisme van de jaren zeventig. In de themaweek Idealisten of terroristen? blikt NPO Doc terug op die ‘loden jaren’. De hele week worden zeven documentaires uitgezonden die verschillende verschijningsvormen van het links geïnspireerde terrorisme belichten.
De titel van de themaweek suggereert dat een idealist geen terrorist kan zijn of andersom. Eerder lijkt het zo te zijn dat juist idealisten de moorddadigste terroristen zijn. Misschien is de terrorist wel de ultieme idealist, omdat hij bereid is voor zijn idealen te moorden. Men kan zich ook de vraag stellen wanneer een idealist, die bereid is geweld te gebruiken om zijn idealen te bereiken, als een
terrorist moet worden aangemerkt.
Zo is de Britse staatsomroep BBC terughoudend in het gebruik van de begrippen ‘terreur’ en ‘terrorist’. Na de aanslagen op de redactie van Charlie Hebdo en de koosjere supermarkt in Parijs verklaarde Tarik Kafala, hoofd van BBC Arabic, tegenover The Independent dat de daders niet als terroristen moesten worden gelabeld. ‘We proberen te vermijden iemand als een terrorist of een daad als terrorisme te omschrijven,’ aldus Kafala. ‘Wat we doen is zeggen dat “twee mannen twaalf mensen hebben gedood op de redactie van een satirisch tijdschrift”. Dat is genoeg, we weten wat het betekent en wat het is. Terrorisme is zo’n beladen woord.’
De themaweek staat in het teken van ‘links-radicale activisten die soms de lijn tussen activisme en terrorisme overschrijden,’ aldus het persbericht van NPO Doc. ‘Maar waar ligt deze lijn precies? En is het soms geoorloofd om deze lijn te passeren om een betere wereld te creëren?’ Aan de kijker om zich daarover een oordeel te vormen. Dat kan bijvoorbeeld morgen met het eerste deel van de documentaire They Were the Red Brigades, over de Italiaanse communistische ‘stadsguerrillagroep’ Brigate Rosse. Hun doel was ‘een slag in het hart van de Staat toe te brengen, omdat de Staat een imperialistische verzameling van multinationale bedrijven is’. De brigade, die in 1970 door studenten was opgericht, werd berucht met de ontvoering van en moord op de christendemocratische politicus Aldo Moro in 1978. In de jaren tachtig werd de groep grotendeels opgerold, na naar schatting 75 moorden te hebben gepleegd op politieke tegenstanders. Andere slachtoffers vielen tijdens acties als bankroven en ontvoeringen.
Tegenwoordig wordt overigens aangenomen dat het anticommunistische CIA/NAVO-netwerk Gladio achter een deel van de moorden heeft gezeten.
De documentaire De rode jaren, waren wij terroristen? gaat over de Nederlandse maoïstische beweging Rode Jeugd, die met name rond Eindhoven bomaanslagen pleegde. Een aantal leden bezocht trainingskampen van de extreem-linkse Palestijnse terroristische organisatie PFLP. In de film wordt met ex-leden teruggekeken en besproken wat hen dreef.