Lena Dunham van de HBO-serie Girls is de succesvolste jonge maakster die de Amerikaanse televisiewereld ooit zag. In Londen liet ze zich interviewen.

Girls
Maandag, HBO, 21.30-22.00 uur 

Lena Dunham: de stem van een generatie wordt ze genoemd, en die stem komt ons nu vrolijk kakelend tegemoet in het Londense hotel waar de cast van de HBO-serie Girls is neergestreken voor een interviewsessie ter gelegenheid van de promotie van het derde seizoen. Al drie jaar verrukt, verbaast en shockeert zij de wereld met haar zelfgecreëerde hitserie vol niet per se mooie of slanke twintigers. Echte mensen, die ook maar wat aanklungelen in bed, moeilijk doen met hun vrienden en relaties en al een hoop hebben gedaan en gezien, maar hun draai in het leven nog niet hebben gevonden. Aankomend schrijfster Hannah, die Dunham modelleerde naar zichzelf, en haar drie vriendinnen moeten in het New York van de crisis zien rond te komen: de naïeve Shoshanna, de oppervlakkige, typisch Amerikaanse Marnie, en Jessa, een vrije geest die luistert naar god noch gebod. Zeggen deze girls inderdaad iets over de huidige generatie? Dunham: ‘Ik hoop het. Ik hoop dat de personages de kijker aanspreken en dat ze zichzelf in hen herkennen omdat ze zo ontzettend menselijk zijn, in ieder aspect van hun gedrag. Al zijn er beslist ook mensen bij wie de serie alleen maar afkeer oproept en die Girls zien als een waarschuwing hoe het mis kan gaan in onze huidige samenleving.’

25.000 dollar
‘En, hoe is ze?’ wil iedereen weten. Nou, warm, hartelijk, zeer gedecideerd ook, en ze praat in louter volzinnen. Iets over haar karakter onthullen Allison Williams (Marnie) en Zosia Mamet (Shoshanna) later met hun anekdote over hoe de ster van de serie iedereen kent op de set en dat niet alleen, ze houdt ook bij of oma ziek is of het zoontje jarig. Lena Dunham is niet alleen aardig, het is iemand die geen steek wil laten vallen en die hoge eisen aan zichzelf stelt. Een burnout waiting to happen zou je denken, als hbo niet met zoveel zorg een team om haar heen had samengesteld. Met Hollywoodproducer Judd Apatow, vanwege zijn expertise op het gebied van comedy. En producente Jenni Konner, de zelfverklaarde moederkloek die Dunham namens hbo begeleidt sinds ze daar als 24-jarig jong talent werd binnengehaald nadat de zender lucht had gekregen van haar lowbudget debuutfilm Tiny Furniture, een hartverscheurend eerlijk portret van een lastige, zoekende schoolverlater met Dunham zelf in de hoofdrol. ‘Prachtig. Ze was net 23, maar ze had al zo’n sterke, eigen stem – dat zie je maar heel weinig. Hoe zij zichzelf tien minuten naakt in beeld bracht terwijl ze een full-body spanx aantrekt – ik wist niet wat ik zag. Het was radicaal en nieuw.’ Zelf had Dunham er allerminst vertrouwen in. ‘Nu klinkt het als valse bescheidenheid, maar toen had ik echt het idee dat het nergens heen ging, zoals zoveel dingen die je doet. Ik deed maar wat, ik was bezig op papier mijn eigen shit te verwerken. Mijn ouders werden helemaal gek van me. Ik had 25.000 dollar geleend van vrienden en bekenden en ik dacht oh my god wat heb ik gedaan, niet te geloven dat ik dit geld verspil met het filmen van mezelf en al die belachelijke toestanden, straks is iedereen kwaad op me en ik zal me doodschamen en dit zal me nog jaren achtervolgen. Etcetera, etcetera. Gelukkig is het goed uitgepakt. En toch voel ik me nog precies zo bij ieder nieuw seizoen van Girls: dat ik iedereen meeneem in een strijd waarvan ik gewoon weet dat ik ’m ga verliezen!’

3,7 miljoen dollar
HBO gaf Dunham ruim baan: de onervaren schrijfster mocht haar eigen televisieserie schrijven, produceren en regisseren. Een pilot is er nooit gemaakt; op basis van het script kocht hbo meteen een heel seizoen. Hoeveel macht heeft Dunham in de praktijk binnen de muren van dit miljardenbedrijf? Konner: ‘Alles gaat eerst langs Lena, zij is de autoriteit. Echt. Girls is haar kindje, al heb ik haar gelukkig overtuigd om niet alles zelf te doen. Toen we begonnen, wist ze nog weinig, maar ze leert ontzettend snel. Ken je die scène uit Splash waarin zeemeermin Daryl Hannah vloeiend Engels leert spreken door een middagje televisiekijken in Bloomingdale’s? Dat is Lena.’

Dunham is nu 28, met een goed gevulde prijzenkast en een dito bankrekening. Voor haar eerste boek, ook al autobiografisch, dat later dit jaar verschijnt bij Random House, kreeg ze een exorbitant voorschot van 3,7 miljoen dollar dat haar status bevestigt als beroemdheid. Wat heeft deze Lena Dunham, die hangt met Hollywoodroyalty en die vorige maand op de cover stond van Vogue nog gemeen met de onzekere Hannah uit de serie? ‘Hannah zou geen televisieserie kunnen runnen, nee. Maar ik garandeer je, achter mij had je dat vroeger ook niet gezocht: ik was altijd te laat op mijn werk en verscheen steevast met het dolle zweet nog op mijn gezicht. Maar mensen kunnen boven zichzelf uitstijgen als ze de kans krijgen. Ik wou dat ik kon zeggen dat alles oké is als je eenmaal die droomcarrière hebt, maar omdat ik ik ben, heb ik nu weer last van een heleboel andere, nieuwe onzekerheden. Zo gaat dat. Ik heb afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doormaakt en Hannah niet, dat is waar, maar ik kan me nog steeds heel goed in haar verplaatsen en ik heb een geweldig schrijversteam. En ik woon in een echt heel rare flat met een buurman die ik ervan verdenk crack te roken. Dat houdt me wel in balans.’

Vrouwenvriendschappen
Na drie seizoenen, waarin de vier vriendinnen een stuk ouder zijn geworden, rijst de vraag hoelang deze girls nog blijven bestaan. ‘Zolang ze deze lifestyle hebben,’ zegt Dunham. ‘Het kunnen geen getrouwde vrouwen met kinderen worden, maar er zijn ook veel dertigers die zo leven als Hannah.’ Wat Lena Dunham na Girls ook gaat maken, zal zijn onder de vlag van HBO. Jenni Konner vertelt dat zij en Dunham samen, als team, voor onbepaalde tijd hebben getekend bij de betaalzender. Om series te maken of films, zegt Konner, die ‘niks uitsluit.’ Met Dunham aan het stuur, dat wel. ‘Rondlopen op andermans set en acteren in andermans productie heb ik in mijn begintijd wel gedaan en het was ontzettend leerzaam want ik heb de filmacademie niet gedaan, maar ik kan het me nu niet meer voorstellen.’
Over het bloot en de seks in Girls is al eindeloos veel geschreven. Maar baanbrekend is het, zeker afgezet tegen de doorsnee gladde Amerikaanse tiener- en jongerenseries. Dunham spaart zichzelf niet en is, vetrolletjes en al, vaak bloot in beeld en de seks is al even onflatteus en onvolkomen. ‘Ik begrijp wel dat Hollywoodfilms drijven op escapisme, en dat we op het scherm graag mensen zien die knapper zijn en meer geld hebben dan wij, maar ik vind dat het de andere kant heeft overschaduwd, namelijk de behoefte om de realiteit weerspiegeld te zien. En daarom vind ik het heel belangrijk dat het naakt blijft, ook nu weer, in het derde seizoen.’

Dunham in de aflevering 'Beach house' uit het derde seizoen van Girls

Minstens zo vernieuwend zijn de raak geportretteerde vrouwenvriendschappen. ‘Ik hoop dat kijkers zien hoe ingewikkeld vrouwenvriendschappen zijn. Het is soms echt martelend. Op televisie zag je of bitchy frenemies, of overdreven bff’s, beste vriendinnen voor altijd, die er altijd zijn voor elkaar. Zo is het niet. In het echt zijn vrouwenvriendschappen vaak even gecompliceerd als liefdesrelaties. In wezen smeden vrouwen vaak diepe banden die meegroeien en zich levenslang blijven ontwikkelen. Ik hoop dat vrouwen zichzelf herkennen in hoe wij dat neerzetten in Girls. Voor mannen is het vaak totaal onbegrijpelijk. Adam zegt in seizoen drie: “Ik begrijp vriendinnen niet, het is zo fucked up, jullie zijn constant bezig het elkaar moeilijk te maken”. En ik denk dat veel mensen er zo tegenaan kijken, zo van ach, het is maar meidengedoe. Maar dat is niet waar, het steekt veel dieper dan geharrewar.’

Sociaal commentaar
Al Dunhams werk tot nu toe is autobiografisch. Navelstaren, volgens sommige critici. Waarom kiest ze voor dit genre? ‘Idealiter is alle kunst waarachtig, maar dagboeken en autobiografieën zijn als het goed is per definitie echt en eerlijk. Dat spreekt mij aan, ik houd van dingen die mijn eigen ervaringen weerspiegelen en normaliseren. Als onzekere tiener heb ik veel gehad aan boeken waarin ik mezelf herkende. In de literaire wereld wordt van oudsher neergekeken op vrouwelijke autobiografische schrijfsters; dat gaat van de manier waarop Sylvia Plaths werk werd behandeld tijdens haar leven tot hoe sommige schrijfsters nu worden weggezet als chicklit. Maar het autobiografische genre bestaat al heel lang en het wordt bepaald niet alleen door vrouwen beoefend. Er is zijn vast mensen die vinden dat Girls te veel zelfreflectie bevat en die liever iets zien over de wereld om ons heen, maar ik hoop dat ze erkennen dat er binnen het kader van wat ik doe nog steeds ruimte is voor sociaal commentaar; mijn werk weerspiegelt toch ook de realiteit.’
’s Avonds bij het rodelopermoment in hartje Londen verrekken drommen fans hun nek in een poging een glimp op te vangen van de sterren. Binnen trekt de cast zich meteen terug op het voor gewone stervelingen afgesloten vipbalkon. We bekijken haar van een afstandje. Feesten doet Dunham niet, ze praat en praat en praat, en maakt selfies met de andere Girls. Of wacht: op het onbewaakte moment dat zich even helemaal niemand met haar bemoeit, kijkt ze over het balkon naar de bomvolle zaal en het geroezemoes, dat allemaal draait om haar. En dan doet Lena Dunham een dansje.