egoïsme ten top

NPO 3, 20.25-22.05 uur

NPO Doc, 23.05-23.20 uur

Bergbeklimmer en poolreiziger Wilco van Rooijen is een zelfverklaard beroepsavonturier. Op zijn website staat de volgende quote: ‘Mensen vragen mij wel eens wat mij bezielt. Mijn antwoord is steevast “omdat ik het gevoel wil hebben dat ik leef”.’ Behalve beroepsavonturier is Van Rooijen inspirational speaker. ‘Extreme expedities hebben fascinerend veel overeenkomsten met het moderne zakendoen,’ zegt hij in de documentaire Hemelbestormers die Geertjan Lassche over Van Rooijens beklimming van de 8201 meter hoge Himalayareus Cho Oyu maakte.

Eeuwenlang lag de Cho Oyu, de op vijf na hoogste berg ter wereld, er onbetreden bij. De Himalayabewoners, de Sherpa’s, lieten het wel uit hun hoofd hem te beklimmen – veels te gevaarlijk! Maar toen kwamen de Westerlingen en een lange stoet klimmers baande zich inmiddels een weg naar de top, onder wie ettelijke Nederlanders. Dennis Verhoeve en Ronald Naar verloren er het leven bij. Begin dit jaar kon Van Rooijen de Cho Oyu niet langer links laten liggen. En dat terwijl hij in 2008 de beklimming van een andere Himalayakanjer, de 8611 meter hoge K2, ternauwernood overleefde en door bevriezing al zijn tenen verloor.

Voor Hemelbestormers liet documentairemaker Geertjan Lassche zich vergezellen door cameraman Frank Moll, een ervaren bergbeklimmer. De in de bergsport onervaren Lassche volgde een halfjaar intensieve trainingen. De door hen gedraaide beelden zijn adembenemend – en niet alleen omdat het ademhalen op Himalayahoogte grote moeite kost.

Op 6000 meter wordt Hugo, een onervaren klimmer van 24 jaar, tussen twee bergkampen vermist. De expeditieleden houden teamleider Van Rooijen en zijn klimpartner Cas van de Gevel verantwoordelijk; zij zouden in hun eerzucht om de top te bereiken te ver op de groep vooruit gelopen zijn, terwijl ze eigenlijk achteraan hadden moeten lopen om eventuele afvallers op te vangen. ‘We hebben allemaal 13.500 euro betaald, daar mogen we iets voor terugkrijgen,’ zegt klimmer Bart. ‘Als je je verkoopt als expeditieleider, dan moet je je kennis en ervaring delen. Dit is niet bergbeklimmen, dit is egoïsme.’ 

Na een spannende nacht strompelt Hugo het basiskamp binnen met tekenen van eerstegraads bevriezing aan vingers en tenen. Bij Van Rooijen en Van de Gevel kan hij op weinig sympathie rekenen. Van Rooijen: ‘Sorry, we zijn niet aan het spelen in de Alpen, dit is gewoon de Himalaya. Je mag er toch vanuit gaan dat iemand voor zichzelf kan zorgen.’ Dat hun teamleden het hun kwalijk nemen dat ze de top probeerden te bereiken, kunnen ze niet begrijpen. Als Lassche vraagt of je voor de bergsport een beetje egoïstisch moet zijn, zegt Van de Gevel: ‘Ja, natuurlijk. Ik wil gewoon omhoog. Zo makkelijk is dat.’ Of ze een nieuwe aanval op de top kunnen doen is afhankelijk van de Sherpa’s, die enige weken eerder zestien collega-dragers hebben verloren bij een lawine op de naastgelegen Mount Everest.

Na afloop van Hemelbestormers praat journaliste Sarina Vitta in Regisseur aan de keukentafel op NPO Doc na met Geertjan Lassche.