erfgenamen

 

Elk gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze, schreef Tolstoi – en elke generatie ook, zou je daaraan kunnen toevoegen. De kort gehouden kinderen, opgegroeid in de jaren vijftig, zwelgden later in hun vrijheid, en de nazaten van deze hippies moesten op hun beurt weer verwerken dat hun ouders vooral bezig waren zichzelf te verwezenlijken en al partnerruilend en blowend vergaten hun kroost de nodige houvast te bieden. Voer voor psychologen. En voor scenarioschrijvers – met als voorlopig hoogtepunt nog altijd Festen, de Deense film van Thomas Vinterberg uit 1998 waarin een familiediner ontaardt, als een van de kinderen aan tafel plompverloren het seksueel misbruik van de pater familias aan de orde stelt.

Niet een familiediner, maar een erfenis fungeert hier als de katalysator die de boel tot ontploffen brengt. In de eerste van tien afleveringen sterft de beroemde, vrijgevochten kunstenares Veronika Grønnegaard; ze laat vier kinderen achter, een kostbare kunstcollectie en het landgoed waar ze sinds de jaren zestig haar excentrieke leven leidt.

Als blijkt dat alles naar de jongste dochter gaat, is Leiden in last. Alle vier willen ze wat anders met het landgoed: oudste dochter Gro (een geweldige rol van Trine Dyrholm, uit Festen) wil een museum ter meerdere eer en glorie van haar moeder – en vooral ook van zichzelf. Zoon Andreas wil er zelf wonen, de jongste zoon heeft cash nodig en de geadopteerde Signe, of Sunshine, zoals haar hippiemoeder haar noemde, wil niemand voor het hoofd stoten. Tot blijkt dat haar goede wil wordt misbruikt. Dan zet ze haar voet dwars en verklaart de oorlog. Tegen die tijd zijn er de verschrikkelijkste dingen gezegd, heeft de oudste zus haar broer een bloedneus geslagen en is het servies aan diggelen.

Nog voor de serie klaar was, dienden de buitenlandse kopers zich aan: de sterke reputatie van Scandinavische series heeft een hype gecreëerd. Je zal maar de nieuwe Borgen missen. Maar de betrokken namen hebben daarbij vast ook een rol gespeeld. The Legacy is geregisseerd door de bekende Zweedse actrice en regisseur Pernilla August. Diep geworteld in de psychologisch doorwrochte Zweedse theater- en filmtraditie gold zij als actrice als een favoriet van Ingmar Bergman. In 1992 won ze in Cannes de prijs voor Beste actrice voor Bergmans The Best Intentions. Haar eigen werk als regisseur verraadt duidelijk de invloed van haar leermeester: haar speelfilmdebuut Beyond, met in de hoofdrol de latere Millenium-actrice Noomi Rapace en de Zweedse inzending voor de Oscars in 2012, is een beklemmend verhaal over hoe de dood van moeder oude jeugdtrauma’s aan het licht brengt bij de dochter. Met The Legacy zet August die thematiek door; de evenwichtige opbouw van het verhaal, geschreven door Maya Ilsøe, toont haar rijpheid als regisseur. Met veel aandacht voor de close-up, waarin ze de emoties laat ontvouwen, worden de personages in The Legacy met meesterhand steeds verder ingekleurd. Langzaam voert ze de spanning op, tot onvermijdelijk ieders ware aard naar boven komt en duidelijk wordt waar de pijn zit, bij ieder van de vier. Halverwege is de boel op het kookpunt en wil je nog maar één ding: weten hoe het afloopt. En tot slot is er die diepere laag, een onderzoek naar de erfenis van de hippiegeneratie, die radicaal brak met het traditionele gezinsleven. De conclusie is niet mals.