Geen kledingstuk zo omstreden als de bustehouder. De twee cups, verstelbare schouderbandjes en centrale band, die met een ingenieuze sluiting rond de vrouwelijke borstkas worden bevestigd, waren steevast controversieel. De jaren zeventig kende openbare bh-verbrandingen: het kledingstuk met zijn knellende banden stond symbool voor de vrouwelijke gevangenschap in een mannencultuur. Later, in de videoclips van Madonna, herrees een puntige versie uit de feministische as. In de jaren negentig werden vrouwen die de verkeerde behamaat droegen met hooivorken en fakkels uit metamorfoseprogramma’s gejaagd. Ondertussen vormde de in homeshoppingprogramma’s gepromote siliconenplakbeha een dieptepunt in de modehistorie. Tussen ontwerpster Marlies Dekkers en lingeriefabrikant Sapph liep de onenigheid zelfs zo hoog op dat er tussen hen een driejarige ‘bh-bandjesoorlog’ woedde.
De bh, al honderd jaar bejubeld en vervloekt.
Busenwunder
Arte, 21.45-22.40 uur
Anno 2014 werkt de bh nog steeds als politieke splijtzwam. Enerzijds bestaat er het kamp van de rondborstige vrouw, voor wie het opbeurende kledingstuk een primaire levensbehoefte is. Anderzijds zijn er borstenbezitsters – vaak de wat minder bedeelden – die het maar een onzinnig prutsding vinden. Wat betreft de push-up bh bepleiten tegenstanders de afschaffing van het lingeriestuk dat een flinke bos hout voor de deur moet suggereren, en spreken van oplichterij. Voorstanders werpen tegen dat het schuimrubberen ding zo leuk onder een jurkje staat. Verder zijn er nog de pleitbezorgers (‘borsten komen mooi pront uit’) en opponenten (‘de veiligheidsscanners van Schiphol slaan aan op het metaal’) van de beugelbeha.
Deze week wordt het bestaan van de beha gevierd onder de titel: In Hülle und Fülle: Der BH wird 100. Op 3 november was het namelijk honderd jaar geleden dat de Amerikaanse Mary Phelps Jacob patent kreeg op de ‘brassière’. Zo wordt vanavond de wetenschapsdocumentaire Busenwunder (2014) uitgezonden, waarin betoogd wordt dat borsten het meesterwerk van de evolutie zijn. Zondag wordt in de documentaire Bra Wars (2014) de link tussen beha’s en Hollywood uitgediept. Op de website
creative.arte.tv/bh kunnen kijkers de lijst aanvullen van manieren om de bh te gebruiken: van bh die spontaan openschiet als ware liefde zich openbaart, eierwarmer en bloemenvaasje tot anti-smogmasker, katapult en bommenwerper.