de geboorte van een vader

2Doc: Ik stond erbij
Nederland 2, 20.30-21.00 uur

Er is nauwelijks een universeler onderwerp denkbaar dan dat wat Niels van Koevorden (29) voor zijn tweede, korte documentaire Ik stond erbij koos: de geboorte van een mensenbaby. ‘Iedereen is geboren, veel van ons krijgen zelf weer kinderen. Elke keer wanneer ik tijdens een festival een vertoning bijwoon gebeurt hetzelfde; de zaal gaat van schaterlach naar doodse stilte, gevolgd door ontroering.’ Wat zijn eenvoudig opgezette film bijzonder maakt, is de originele invalshoek: die van de aanstaande vaders. Van Koevorden vroeg drie van hen naar hun verwachtingen van de bevalling (Bart hoeft niet zo nodig met zijn neus ‘boven op de actie te staan’, Ernest vermoedt dat zijn hand blauw geknepen zal worden), hij liet de heren poseren in de kinderkamers klaar voor gebruik (Marc betrapte zichzelf ook op een soort nesteldrang) en richtte zijn camera tijdens het moment suprème louter op de mannen. ‘Iedereen binnen het vroedvrouwencircuit die ik er tijdens de research over vertelde was laaiend enthousiast, omdat er vrijwel niks voor en over vaders bestaat.’

Inmiddels is de film een goed lopend product in de ‘zwangerschapscursussector’ en zijn er ver gevorderde plannen voor een dvd-versie ten behoeve van de particuliere markt. Niet omdat Ik stond erbij een voorlichtingsfilm is; het toont simpelweg op een intieme manier iets wat we niet eerder zagen. (Ook vrouwen niet, zij waren immers druk met baren.) ‘Door de bevalling zelf buiten beeld te laten,’ zegt de (nog) kinderloze Van Koevorden, ‘ontstond er veel ruimte voor iets anders.’ Rauw geluid, dat vooral; zó klinkt het dus om een kind ter wereld te brengen. Pijnlijk herkenbaar, of indrukwekkend (en potentieel verontrustend) nieuw. (Voor wie ter aanvulling behoefte heeft aan een zowel natuurgetrouwe als hilarische indruk van hoe weeën voelen: zoek op internet naar bnn-proefkonijnen Valerio Zeno en Dennis Storm die zich door verloskundigen simulatieapparatuur laten aanmeten.)   
Van Koevorden studeerde in 2010 af aan de Nederlandse Filmacademie met Winterslaap in Lukomir, over een jaarlijks zes maanden lang ingesneeuwd bergdorpje in Bosnië-Herzegovina. Hij won er de vpro Documentaire Prijs voor de beste eindexamenfilm mee en kreeg een Wildcard van het Filmfonds (ter waarde van 40.000 euro) voor een nieuwe productie. Dat geld ging naar het in 2012 gedraaide Ik stond erbij, dat Van Koevorden maakte uit nieuwsgierigheid naar het naar zijn idee ‘meest pure en kwetsbare moment dat je kunt meemaken’.
Inmiddels heeft zijn derde (en eerste lange) film, Ne me quitte pas, een tragikomische coproductie met Sabine Lubbe Bakker over twee Belgische drinkebroers, furore gemaakt op het afgelopen Idfa. ‘Na een jaar reizen langs festivals is die in december op tv te zien.’